Những bài hát Nga

Chúng tôi học hành giữa thời đất nước khó khăn, trăm ngàn thiếu thốn. Trường cấp 3 Cửa Tùng, Vĩnh Linh – Quảng Trị của chúng tôi vừa mới được dựng lại sau chiến tranh, tường đất, mái lá, gian khổ trăm bề... Cô giáo Lan dạy môn tiếng Nga vừa mới ra trường, trẻ trung xinh đẹp, sau mỗi buổi lên lớp lại về bóc lạc thuê cho hợp tác xã lấy tiền phụ giúp gia đình... Những ngón tay của cô nhựa lạc dính đầy. Và những ngón tay ấy cầm phấn viết lên bảng bài học tiếng Nga đầu tiên của chúng tôi. Chúng tôi bập bẹ những tiếng Nga đầu tiên: “Ê - tơ Vô va, ê - tơ Ma sa”. Một chân trời mới với những cánh đồng thảo nguyên mênh mông bao la hoa đinh tử hương ngào ngạt, những cánh rừng bạch dương Nga mùa đông tuyết trắng trầm tĩnh và những buổi chiều ngoại ô Mátxcơva như hiển hiện trước mắt lũ học trò chúng tôi. Cô giáo kể chuyện mùa đông nước Nga lạnh lắm... Mùa đông! Chúng tôi ngồi trong lớp học quê nghèo Việt Nam vách đất và trống hoác, gió mùa đông bắc lùa lạnh căm. Mảnh áo sợi bông mỏng manh, đôi môi chúng tôi tím đi vì lạnh, và chúng tôi hát theo lời cô giáo những bài hát Nga: “Lòng ta hằng mong muốn và ước mơ. Bàn tay son sắt giương cao ngọn cờ...”. Tình yêu của chúng tôi với nước Nga được nhen lên từ ấy. Rồi sau đó, chúng tôi được cô giáo tập thêm nhiều, rất nhiều bài hát nữa, như Chiều Mátxcơva, Cây thùy dương, Vôn-ga xinh đẹp v.v... Ngày tháng đẹp đẽ cứ trôi, vậy mà sau khi tập cho lớp tôi hát thật hay một bài hát về tình yêu, bài Đôi bờ, thì cô giáo không còn dạy tiếng Nga cho chúng tôi nữa.

Đêm chia tay cô giáo lên đường ra Hà Nội để sang Liên Xô, chúng tôi hát bài Tạm biệt Mátxcơva. Cô giáo đi, thân gái dặm trường, trong cuộc mưu sinh nơi đất nước Nga dẫu gần gũi trong tâm thức nhưng thật xa về địa lý ấy, cô sẽ sống ra sao?

Rồi chúng tôi cũng dần lớn lên, tôi vào bộ đội. Anh em đồng đội trong đơn vị đã truyền cho tôi những bài hát tiếng Nga mới mà ngày trước cô giáo Nga văn chưa kịp dạy: Ka-chiu-sa, Xi-bê-ri nở hoa, Trăng ơi, đừng sáng. Chúng tôi, những chàng tân binh trẻ trung và yêu đời, khẩu súng AK – 47 mến yêu trên tay xanh bóng nước thép. Chúng tôi hát khi ngồi trên thùng xe quân sự Krag to lềnh khềnh hành quân qua những miền quê Việt Nam yêu dấu. Hát mê say, mặc gió bụi, mặc nắng cháy, trong tiếng ghi-ta bập bùng...

Những bài hát đã gợi tôi quay về những kỷ niệm ngày xưa ấy, đến lớp học thời học sinh cấp 3, đến giọng hát thanh thanh, truyền cảm của cô giáo Nga văn mến yêu của chúng tôi. Cô giáo đi từ độ ấy, không thấy trở về. Bây giờ cô ở đâu bên những phương trời Nga, có còn nhớ đến lớp học đầu tiên trong đời dạy học của cô?