Phóng viên: Thưa ông, có bao nhiêu tỉnh, thành đã tham gia thí điểm chương trình tiểu học mới và thời gian thí điểm là bao lâu?
- Ông Ðỗ Ðình Hoan: Ðể thí điểm chương trình tiểu học mới, chúng tôi đã chọn 12 tỉnh, thành trên toàn quốc là Yên Bái, Hòa Bình, Vĩnh Phúc, Quảng Ninh, Hà Nội, Nam Ðịnh, Thanh Hóa, Ðắc Lắc, Quảng Nam, Khánh Hòa, TPHCM và Vĩnh Long. Thời gian thí điểm là 4 năm, bắt đầu từ 1998. Tổng số trường tham gia thí điểm là 429 và có tới 16 quận, huyện thí điểm chương trình mới ở 100% trường tiểu học trên địa bàn mình.
Trong quá trình thí điểm, có nhiều ý kiến phản hồi về chương trình mới?
- Chúng tôi luôn khuyến khích giáo viên góp ý kiến về chương trình, quan điểm của những người biên soạn sách là còn băn khoăn thì tiếp tục trao đổi. Một số ý kiến đã được gởi tới chúng tôi, chủ yếu là về tranh, hình vẽ và một số ý kiến nhỏ về nội dung trong bài. Những ý kiến đó đã được tiếp thu và sửa chữa. Gần như không ai có ý kiến gì về việc thay đổi trật tự dạy chữ e trước chữ a rồi mới đến các chữ khác. Quá trình bồi dưỡng giáo viên, chúng tôi cũng tiếp tục điều chỉnh, chủ yếu là về những góp ý phần kỹ thuật.
Ðó là giáo viên, còn ý kiến các nhà khoa học?
- Quá trình hỏi ý kiến, một số nhà khoa học cũng đã đặt vấn đề về việc dạy chữ e trước chữ a. Nhóm tác giả (Ðặng Thị Lanh, Hoàng Cao Cương, Trần Thị Minh Phương) đã giải trình và các nhà khoa học đã chấp nhận. Ở đây, chúng tôi không đưa ra một thứ tự mới của chữ cái mà đưa ra thứ tự để dạy. Không phải tất cả các nước đều dạy từ a, b, c. Ngay ở Việt Nam cũng dạy i, t rồi đến o, ơ. Chúng tôi chỉ muốn tìm ra một phương án để dạy chứ không thay đổi chữ quốc ngữ.
Tôi cũng phải nói thêm, chúng tôi đã chuẩn bị bộ sách này rất cẩn thận. Trước khi thử nghiệm, chúng tôi tiến hành thẩm định lần thứ nhất. Sau đó, kết thúc mỗi năm thí điểm, chúng tôi lại tổ chức hội nghị thẩm định một lần. Trước khi trình Hội đồng Thẩm định Quốc gia, chúng tôi đã tổ chức hội thảo lấy ý kiến lần cuối tại cả hai miền Bắc, Nam, sửa chữa lần cuối cùng rồi mới đưa lên Hội đồng Thẩm định Quốc gia, sau đó trình lãnh đạo bộ phê duyệt.
Ngoài môn tiếng Việt, môn toán cũng có nhiều ý kiến thắc mắc vì sao học sinh phải học đếm đến 100 thay vì 10 như chương trình hiện hành?
- Trước khi cải cách giáo dục, trình độ giáo viên còn hạn chế nên chúng ta phải chấp nhận dạy đến 10. Nhưng hiện nay, dạy như vậy là thấp hơn nhận thức của các cháu lớp 1. Ở các nước khu vực Ðông Nam Á, hiện nay giáo viên đã dạy đến 100 và tính chất thì phức tạp hơn chúng ta rất nhiều. Trình độ của chúng ta không thấp, tại sao phải dạy kém nước bạn.
Từ năm 1997 đến nay, chúng tôi đưa môn toán chương trình tiểu học mới vào thử nghiệm, kết quả cho thấy các cháu học rất hứng thú bởi đúng tầm nhận thức. Chủ trương của chúng ta là dạy làm sao để phát triển học sinh nhưng lại không gây nặng nề. Tôi nghĩ học sinh lớp 1 học đếm đến 100 là vừa đủ.
Có ý kiến đề nghị chỉnh sửa lại bộ sách và chưa thí điểm ngay trong năm học này, ý kiến của ông ra sao?
- Thái độ của chúng tôi là lắng nghe các ý kiến. Tuy nhiên, theo những người biên soạn sách, bộ sách đã qua đầy đủ các quy trình, đúng yêu cầu của Luật Giáo dục. Năm học 2002 - 2003, bộ sách sẽ vẫn được đưa vào triển khai bình thường, đúng tiến độ. Tôi chắc chắn là sẽ thu được kết quả tốt đẹp.
Ba nội dung gây tranh cãi Cuốn sách giáo khoa Tiếng Việt 1 (NXB Giáo dục, 5-2002) sẽ được đưa vào giảng dạy đại trà từ năm học 2002 - 2003, hiện đang thu hút sự quan tâm của các nhà khoa học, các nhà giáo và đông đảo phụ huynh vì một số thay đổi về nội dung so với sách cũ. Các nội dung đang có ý kiến trái ngược nhau có thể tóm tắt như sau: 1.Dạy chữ e trước chữ a, xáo trộn toàn bộ trật tự bảng mẫu tự chữ cái La-tinh của chữ quốc ngữ truyền thống. 2. Có sự tùy tiện trong việc viết chữ hoa, trong trật tự các thanh dấu (sắc, huyền, hỏi, ngã, nặng). 3. Nhiều chỗ cần phải biên tập, hiệu chính, bổ sung lại, chẳng hạn khi trích các khổ thơ có chỗ có ghi tên tác giả, có chỗ không ghi tên tác giả...
Nhận xét về sách Tiếng Việt 1
Tại TPHCM, có 4 trường tiểu học tham gia dạy thí điểm là Chương Dương, Thực hành Sư phạm (Q.1), Dương Minh Châu, Nguyễn Chí Thanh (Q.10)
Bà Nguyễn Thị Dung, Hiệu trưởng Trường Tiểu học Dương Minh Châu, quận 10 - TPHCM:
Học sinh vẫn tiếp thu tốt
Năm học thí điểm đầu tiên (cách đây 3 năm), giáo viên dạy rất khó khăn vì chương trình khá nặng, chẳng hạn như: Trong sách giáo khoa Tiếng Việt 1, một bài học có 3 vần, một vần có 3 âm. Sau đó chúng tôi góp ý lên bộ thì bộ đã giảm bớt còn 2 vần, và cứ thế, mỗi năm giáo viên thấy vấn đề gì khó thì góp ý và bộ đã sửa đổi, cho đến nay khi chuẩn bị phát hành cuốn sách đại trà thì đã nhẹ nhàng hơn nhiều so với khi thí điểm.
Về kết quả dạy của môn tiếng Việt, các giáo viên đã nhận xét là chương trình giúp cho HS phát huy khả năng giao tiếp tốt, HS biết ghép từ, tự tin hơn, nói nhiều hơn, tình trạng đánh vần từng chữ không còn xảy ra khi các em học hết lớp 1. Về việc chương trình tiếng Việt dạy trước nguyên âm e, theo tôi không có vấn đề gì vì HS vẫn tiếp thu tốt.
Bà Phạm Thị Nhàn, Hiệu phó chuyên môn Trường Tiểu học Nguyễn Chí Thanh, quận 10 – TPHCM:
Giúp giáo viên phát huy hết năng lực
Trường Tiểu học Nguyễn Chí Thanh có 40 – 50% HS là người Hoa nhưng sau 3 năm thí điểm, giáo viên dạy chương trình mới nhận thấy HS vẫn tiếp thu tốt. Chương trình sách giáo khoa tiếng Việt lớp 1 rèn kỹ năng nói cho HS nhiều, HS biết sáng tạo hơn, mạnh dạn hơn khi giao tiếp so với chương trình cải cách trước đây. Về phía giáo viên, nhiều người nhận xét rằng chương trình này giúp họ phát huy năng lực, tìm tòi và sáng tạo hơn. Mẫu chữ viết có nét khuyết, có bụng... nét chữ thanh và đẹp hơn so với mẫu chữ cũ. Khi dạy nguyên âm e trước thì chúng tôi thấy HS vẫn có thể tiếp thu bài được, không mấy khó khăn. Theo tôi, sách hướng dẫn giáo viên chỉ là để giáo viên tham khảo thêm chứ không dạy rập khuôn theo sách này.
Yến Thy GHI
Nên theo trình tự A, B, C Tôi có 2 ý kiến: Thứ nhất là sự lựa chọn trình tự. Trình tự a, b, c tồn tại rất lâu trong hệ thống giáo dục Việt Có người bình luận tiếng học đầu tiên của trẻ không phải là học tiếng người mà học tiếng gà (hình vẽ minh họa gà gáy). Và bây giờ là chữ e. Chỗ này cần đánh giá nên chọn trình tự nào. Có người cho rằng vì chữ e dễ viết. Trong khi bố trí chương trình 1 tuần học 4 bài thì cách 1 tuần là trẻ đã học qua chữ khó. Từ dễ đến khó trong vòng 1 tuần là không đáng kể. Cũng có ý kiến cho rằng chữ e kết hợp với chữ b thì số từ xuất hiện nhiều hơn. Tôi cho rằng chính chữ a mới kết hợp cho ra nhiều từ hơn cả. Tôi tán thành ý kiến của nhiều người cho rằng nên theo trình tự a, b, c. Vì trình tự này không phải là chữ nữa mà còn là văn hóa nối liền ta với thế giới, những nước dùng chữ La tinh. Ngoài ra, trình tự a, b, c còn theo trẻ suốt đời. Khi viết bài phải theo bố cục a, b, c, trong tính toán cũng đi theo từng bước như vậy, đến khi tra từ điển cũng theo thứ tự a, b, c... Không nên đánh đổi văn hóa và sự liên hệ với thế giới bằng sự lựa chọn khó hiểu nào đó. Tôi không tán thành sự lựa chọn này. Cách lựa chọn này cũng giống như cách chọn chữ viết, tách rời ta với thế giới, đã phải trả giá. Thứ hai, trong khâu biên tập, biên soạn sách Tiếng Việt tập 1 cũng có nhiều sơ hở. Trước bài 28 chưa dạy chữ hoa nên trong biên soạn không nên có danh từ riêng, ví dụ bài 27: “quê bé hà có nghề xẻ gỗ”... Trong khi đó, các bài sau thì viết hoa không theo nguyên tắc nào cả, tên thú, tên chim cũng viết hoa, ví dụ bài 32: “ Chú Bói Cá nghĩ gì thế? ”. Nhưng viết hoa cũng rất tùy tiện, ví dụ bài 42: “Buổi trưa, Cừu chạy theo mẹ ra bờ suối. Nó thấy hươu, nai đã ở đấy rồi.” Bài 47 sử dụng từ sên để chỉ con ốc sên là không đúng: “...Còn nhà Sên thì ở ngay trên tàu lá chuối’. Trong tiếng Việt không gọi con sên mà gọi con ốc sên. Ngoài ra còn vài lỗi khác như có bài thơ thì để tên tác giả, có bài thì không... Nói chung, tính chuẩn của cuốn sách còn yếu. D.Hằng ghi
Ông Trần Chút, Chủ tịch Hội Ngôn ngữ TPHCM:
và quét mã QR
Bình luận (0)