Phóng viên Báo Người Lao Động đã gặp và có cuộc trao đổi với ông Đoàn Tử Diễn, Tổng Biên tập NXB Thông Tấn, người chịu trách nhiệm chính về nội dung của cuốn sách. Tôn trọng quyền trả lời, ghi nhận thiện chí của Nhà Xuất bản (NXB) về việc dịch lại và đổi sách cho những người lỡ mua và để rộng đường dư luận, chúng tôi xin phép các học giả cũng như các nhà dịch thuật giới thiệu toàn bộ nội dung cuộc phỏng vấn.
Phóng viên: Dư luận cho rằng NXB Thông Tấn đã liên kết với tư nhân để thực hiện cuốn sách Hướng dẫn cách biên tập, trong bộ sách nghiệp vụ báo chí. Chuyện đó có không, thưa ông?
- Ông Đoàn Tử Diễn: Sau khi Báo Người Lao Động có bài viết về quyển Hướng dẫn cách biên tập do NXB Thông Tấn ấn hành có quá nhiều sai sót, chúng tôi đã họp kiểm điểm rút kinh nghiệm thật nghiêm túc và nhìn nhận những yếu kém trong quá trình biên dịch quyển sách này và coi đây là một bài học kinh nghiệm trong công tác quản lý các đầu sách trước khi phát hành ra thị trường. Thật sự, khi phát hành 14 cuốn sách trong tuyển tập hướng dẫn nghiệp vụ báo chí, chúng tôi thực hiện với một ý tưởng nhằm tạo ra một bộ sách nghiệp vụ cho những người đang công tác trong nghề báo, chứ không nhắm đến mục đích lợi ích kinh tế và kinh doanh... Chính vì thế, chúng tôi muốn cho ra một bộ sách không phải là giáo khoa nhưng thông qua bộ sách này sẽ như là người đưa tin và luôn đồng hành với người làm báo, đồng thời đem lại nhiều thông tin hữu ích cho các độc giả và những người đang chuẩn bị bước vào nghề này.
Xin ông vui lòng trả lời thẳng về việc có hay không chuyện liên kết với tư nhân khi xuất bản bộ sách này?
- Thật sự từ khi NXB Thông Tấn còn chưa được cấp phép hoạt động, chúng tôi đã có ý định cho ra đời bộ sách nghiệp vụ dành cho những người hoạt động trong chuyên ngành báo chí.
Để làm điều này, chúng tôi đã tự tìm kiếm, khai thác và chọn lựa nguồn tài liệu khá chính thống từ các trung tâm lớn của báo chí ở các nước như: Nga, Anh, Pháp, Tây Ban Nha... Sau khi có tài liệu, chúng tôi cho dịch thử vài chục trang để xem có thích hợp và cần cho người làm báo tại Việt
Vậy tại sao bộ sách lại có quá nhiều sai sót đến mức không thể chấp nhận được?
- Chúng tôi thừa nhận là do NXB mới thành lập, nên lề lối làm việc chưa chặt chẽ. Tuy nhiên, về cách thức thực hiện và cho xuất bản một ấn phẩm chúng tôi đã làm rất nghiêm túc (???). Tuy vậy, việc cho ra đời những tác phẩm chất lượng kém như vậy đúng là sai sót của chúng tôi. Một thiếu sót khác là chúng tôi cũng hơi vội vàng chạy theo kế hoạch xuất bản, để phát hành kịp chào mừng nhân Ngày Báo chí Việt
Xin ông nói cụ thể hơn tại sao chất lượng những cuốn sách nghiệp vụ lại quá kém như vậy?
- Thật sự hiện nay, chúng tôi cũng đang lúng túng trong việc chọn những dịch giả giỏi về tiếng Pháp. Ở miền Bắc bây giờ, đội ngũ những người biết tiếng Pháp cũng đang ít dần, lớp dịch giả có tiếng tăm trước đây nhiều người hiện nay đã già, trẻ thì cũng ngoài 60 mà có những người đã lên chức cụ. Chưa hết, những người đã biết tiếng Pháp trước rồi hiện còn có hai nhược điểm, thứ nhất là ngôn ngữ tiếng Pháp của họ cũ (?), thứ hai ngôn ngữ tiếng Việt họ cũng cũ (?) và thứ ba họ không trong nghề nên những từ chuyên môn, thuật ngữ không nắm rõ (?)... Còn những người trẻ tuổi thì khả năng nói có thể lưu loát, giao tiếp tốt nhưng nhiều khi do tầm hiểu biết chưa đủ về ngôn ngữ lẫn kinh nghiệm cuộc sống và không phải là người trong nghề nên việc dịch các tài liệu về báo chí cũng hết sức khó khăn (!). Do đó, không chỉ có tác phẩm này mà còn có một số tác phẩm khác khi gặp những dịch giả giỏi thì sẽ có bản dịch tốt có chất lượng, nhưng khi gặp những người kém thì chất lượng rất hạn chế. Chúng tôi cố tránh vấn đề này, nhưng còn chất lượng đúng là rất khó mà biết được, nếu khôâng có sự phản hồi từ phía người đọc.
Người dịch cuốn sách trên - chị Nguyễn Thu Ngân - có phải là dịch giả có kinh nghiệm, thưa ông?
- Về chị Ngân, nếu theo lý lịch trích ngang thì không đến nỗi và rất đáng tin cậy để “chọn mặt gửi vàng”. Bởi vì, ûthứ nhất chị Ngân đã từng học tiếng Pháp từ trường ngoại ngữ ra; thứ hai đã từng làm biên tập, biên dịch cho Báo Ảnh Việt Nam ít nhất là mười năm nay; thứ ba đã từng có trên hai năm tu nghiệp tại Pháp trong một trường đại học chuyên tu về tiếng Pháp; thứ tư dịch giả này là một phụ nữ nên họ sẽ kiên nhẫn, chịu khó ngồi và làm thận trọng (?!).
Nhưng thực chất thông qua bản dịch vừa qua, cho thấy đúng là trình độ cũng chưa đạt đến mức để dịch được cuốn sách này hoặc trong quá trình dịch cũng chưa chuyên tâm và chỉnh chu cho cuốn sách hoàn thiện. Khi chọn một người biên dịch thì với một dịch giả được đào tạo nghiêm chỉnh như vậy là cần thiết, nhưng có thể do chưa đủ kiến thức và ngôn ngữ nên cần được bồi dưỡng thêm.
Với bằng cấp và kinh nghiệm như ông vừa nói mà bản dịch sai be bét, sai cả từ chuyên môn đến từ thông thường, từ văn phạm cho đến kiến thức tổng quát . là điều khó có thể chấp nhận được. Liệu có hay không việc thuê sinh viên thực hiện bản dịch đó?
- Đó cũng là một vấn đề được đặt ra. Chúng tôi đang kiểm tra, chưa có kết luận chính thức thì tôi không thể nói gì hơn được.
Trở lại với cuốn sách có quá nhiều sai sót. Hướng xử lý của NXB đối với những người đã lỡ mua như thế nào?
- Đối với cuốn sách Hướng dẫn cách biên tập cũng như một số cuốn sách có sai sót nhất định mà được độc giả phát hiện, chúng tôi đã có kế hoạch sẽ cho dịch và hiệu đính lại. Khi chuẩn bị ấn hành, NXB sẽ có thông báo cho những ai đã mua cuốn sách này đến NXB đổi lại hoặc cung cấp cho chúng tôi địa chỉ để được đổi cuốn mới.
Còn 13 cuốn sách khác còn lại trong bộ sách nghiệp vụ này thì sao, thưa ông, lấy gì bảo đảm không có sai sót khi đã có ít nhất hai cuốn bị phát hiện kém chất lượng ?
- Đối với những cuốn sách còn lại chúng tôi sẽ cho tiến hành kiểm tra rà soát lại, nếu có phát hiện những sai sót tương tự chúng tôi sẽ tiến hành sửa chữa ngay và cũng thực hiện biện pháp đổi sách như trên cho các độc giả đã mua. Ngoài ra, chúng tôi đang tìm những dịch giả có trình độ và đã từng hoạt động trong nghề để giúp hoàn thiện bộ sách trên. Chúng tôi rất cảm ơn và mong muốn Báo Người Lao Động và các độc giả tiếp tục giám sát để góp ý chỉnh sửa cho tốt những ấn phẩm của NXB Thông Tấn trong thời gian tới.
và quét mã QR
Bình luận (0)