Sử dụng ChatGPT trách nhiệm, khôn ngoan

Ngày 13-2, Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD-ĐT) tổ chức tọa đàm "ChatGPT, trí tuệ nhân tạo - Lợi ích và thách thức đối với giáo dục" với sự tham dự của các nhà lãnh đạo, quản lý và chuyên gia giáo dục, chuyên gia công nghệ.

Vai trò người thầy sẽ thay đổi

Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Hoàng Minh Sơn nhấn mạnh công nghệ thông tin trong nhiều thập kỷ qua đã mang lại rất nhiều lợi ích. Sự ra đời của những công nghệ, công cụ mới giúp công việc của con người trở nên thuận tiện, dễ dàng hơn, đặc biệt là giúp nâng cao chất lượng, hiệu quả của giáo dục.

Về lo lắng vai trò của người thầy sẽ mất đi và giáo dục sẽ gặp thách thức lớn trước công cụ ChatGPT, Thứ trưởng Hoàng Minh Sơn cho rằng vai trò người thầy chắc chắn sẽ không mất đi nhưng ngày một thay đổi. Trước đây, ngành giáo dục, các nhà giáo có một đặc quyền là truyền bá tri thức, đúng như câu nói "Một chữ cũng là thầy, nửa chữ cũng là thầy". Ngày nay, công nghệ tác động một cách căn bản và toàn diện tới mọi mặt của ngành giáo dục, từ chương trình giáo dục tới vai trò của thầy giáo, cách tổ chức dạy và học, cách tiếp cận học liệu, tiếp cận tri thức của người học. Đặc biệt, công nghệ hướng tới người học nhiều hơn là người dạy với khả năng cá nhân hóa, cá thể hóa quá trình học tập của người học.

Thứ trưởng Hoàng Minh Sơn đặt vấn đề: Vai trò người thầy và người học sẽ thay đổi như thế nào để không chỉ thích ứng mà còn đón đầu, phát huy những lợi thế của công nghệ? Chính sách của nhà nước cũng phải thay đổi, điều chỉnh ra sao để tận dụng được lợi thế và giảm thiểu tác động tiêu cực, mặt trái của công nghệ? Theo Thứ trưởng, Bộ GD-ĐT đã chủ động tìm hiểu, nhận thức rõ cơ hội cũng như thách thức đặt ra của ChatGPT và trí tuệ nhân tạo (AI) đối với giáo dục. Bộ sẽ sớm có những nghiên cứu thấu đáo và hành động phù hợp.

PGS-TS Tạ Hải Tùng, Hiệu trưởng Trường Công nghệ thông tin và truyền thông - ĐH Bách khoa Hà Nội, nêu quan điểm cấm sinh viên sử dụng ChatGPT vì lo lắng "các bài luận sẽ không do sinh viên làm" là bảo thủ. Ông cho rằng nên bàn luận về chất lượng bài luận có sự hỗ trợ của AI để thấy được công nghệ có hỗ trợ sinh viên tốt hơn và nâng cao chất lượng giáo dục hơn không? "Công nghệ không đe dọa ai, đó chính là tương lai của giáo dục. ChatGPT là một thành tựu và người dùng đại chúng được trải nghiệm. Tuy nhiên, AI chưa thể thay thế tư duy của con người. Người dùng nên tiếp cận một cách chừng mực, trách nhiệm và coi đây là công cụ phục vụ cho công việc của mình" - PGS-TS Tạ Hải Tùng lưu ý.

Nhiều ý kiến cho rằng người dùng nên tiếp cận ChatGPT một cách chừng mực, trách nhiệm và coi đây là công cụ phục vụ cho công việc

Cơ hội giải phóng cho giáo viên

TS Nguyễn Thành Nam, người sáng lập chương trình đào tạo trực tuyến FUNiX, cho rằng ChatGPT là sự chứng nhận về mục tiêu cuối cùng của đào tạo, tức là người học phải tự học, phải đưa ra những câu hỏi. Lâu nay, người học thường sợ hỏi, không dám hỏi, trong khi ChatGPT cho phép người học có thể hỏi mọi câu hỏi. Điều này đồng nghĩa với ChatGPT không đe dọa giáo dục mà nó đi đúng với bản chất của giáo dục.

"Sự xuất hiện của ChatGPT là cơ hội giải phóng cho giáo viên khỏi một số công việc; tập trung thay đổi dạy học từ nội dung sang năng lực và cơ hội để học sinh thúc đẩy việc học theo hướng cá nhân hóa. Vì vậy, việc khuyến khích sử dụng ChatGPT một cách khôn ngoan cũng như hình thành năng lực số, tận dụng công cụ số là một cách để giáo viên, học sinh, sinh viên phát triển bản thân, phục vụ việc học và phát triển nghề nghiệp của mình" - TS Nguyễn Thành Nam nêu quan điểm.

Chuyên gia giáo dục Lê Thống Nhất cho biết hiện ở Mỹ có những trường đại học cấm và chặn ChatGPT song nhiều trường cho phép giáo viên sử dụng ChatGPT để tạo tình huống trong giảng dạy hay giao bài tập cho học sinh. Chuyên gia này nêu quan điểm hãy coi ChatGPT là một trợ lý, trợ thủ đắc lực của người thầy. Chung quan điểm, Phó Tổng Giám đốc Microsoft Việt Nam Phùng Việt Thắng khẳng định ChatGPT sẽ trở thành trợ lý rất tốt cho giáo dục và là một bước để tạo ra một AI có năng lực tư duy của con người.