Tìm về hoài niệm

Sau một tuần miệt mài sách vở, tôi tự thưởng cho mình buổi sáng chủ nhật dạo thành phố, tận hưởng bình yên. Và điểm dừng chân quen thuộc là tiệm bán máy ảnh Phi Bằng trên đường Trần Hưng Đạo, quận 1, TP HCM.

Người lưu giữ ký ức

Trong tiệm Phi Bằng có một không gian rất đặc biệt của riêng ông Nguyễn Văn Tần - người thợ kỳ cựu thường được giới chơi ảnh gọi thân thương là "chú Tần sửa máy phim". Ông Tần ngồi ghép trong tiệm ảnh Phi Bằng lâu nay. Không có cửa hàng riêng, không biển hiệu, ông chỉ có chiếc bàn làm việc nhỏ với tấm danh thiếp được dán ngay ngắn và các dụng cụ được bày biện ngăn nắp. Luôn mặc quần tây, áo sơ-mi chỉnh tề, ông Tần quan niệm "mình phải tôn trọng mình, khách hàng mới đặt niềm tin vào mình".

Ở tuổi thất thập cổ lai hy, ông Tần vẫn xem việc sửa máy phim là đam mê và niềm hạnh phúc lớn lao trong đời

Tôi tìm thấy ở máy ảnh phim những giá trị đáng quý và đã chụp phim vài năm qua dù mới hơn 20 tuổi. Có lẽ vì vậy mà cuộc trò chuyện với ông Tần đong đầy sự gần gũi, chân thành và niềm xúc động. Ông Tần kể bản thân "bén duyên" với máy ảnh phim từ thập niên 70 của thế kỷ trước với 2 người thầy đầu tiên là thầy Nguyễn Văn Của và thầy Lộc Thành. 

Lúc đó, máy ảnh kỹ thuật số chưa ra đời, chỉ có máy ảnh phim (hay còn gọi là máy ảnh cơ). Ông hành nghề độc lập từ năm 1977. Đối với ông, máy phim có nhiều cái hay mà những dòng máy kỹ thuật số hiện đại bây giờ không thể so sánh được. Ông có thể sửa ống kính, các chức năng trục trặc như tốc độ, khẩu độ cho đến cây kim đo sáng… Cộng đồng mê máy phim kháo nhau ông chỉ cần cầm máy của khách trên tay là "bắt trúng bệnh" ngay. Sửa máy xong, ông còn lau chùi vệ sinh sạch sẽ với sự trân quý dành cho từng chiếc máy ảnh.

Hơn cả một thú chơi

Máy phim rèn cho tôi sự kiên nhẫn và cẩn trọng trong từng cái bấm máy vì mọi thông số gần như phải chỉnh bằng tay. Ngoài ra, còn có những trải nghiệm đặc biệt khác như hạt sạn của màu phim cũ, những vết nháy sáng hay cháy phim mang đến sự hoài cổ và chiều sâu của ngôn ngữ hình ảnh. Mỗi cuộn phim bỏ vào từng dòng máy ảnh khác nhau, người chụp chỉnh thông số, khẩu độ, tốc độ, điều kiện ánh sáng, môi trường khác nhau cho ra những chất lượng ảnh khác nhau. Và điều mà ông Tần lẫn tôi cùng tâm đắc chính là cảm giác trông chờ cuộn phim được tráng và nhận hình ảnh.

Ông Tần đã sửa qua nhiều loại máy khác nhưng ông nhận ra mình phù hợp nhất với máy ảnh phim

Cái khó của việc sửa máy ảnh phim là do các dòng máy đã ngưng sản xuất từ lâu nên linh kiện thay thế thường không còn bán trên thị trường, có những trường hợp ông phải tìm mua máy cũ để thay. Đôi lúc, khách mang đến những dòng máy quá xưa rất khó sửa, ông định từ chối nhưng thấy nỗi lo và sự tiếc nuối của khách thì lại cố sửa được phần nào hay phần đó vì hiểu chiếc máy ảnh phim có ý nghĩa quan trọng với nhiều người.

Tôi thích ngắm nhìn cách ông Tần tỉ mẩn săm soi từng chiếc máy ảnh. Sự chậm rãi, nâng niu, tập trung đến từng hơi thở ấy dường như là điều mà nhiều người trẻ vô tình quên mất. Nhịp sống vội vã, bị bủa vây bởi quá nhiều thiết bị điện tử đã ít nhiều khiến chúng tôi áp lực. Những lần nghe ông Tần chia sẻ cũng là cách giúp tôi nạp "vitamin" tinh thần, giữ cân bằng. Và chiếc máy ảnh phim vẫn là người bạn cùng tôi tiếp tục khám phá thế giới muôn màu theo cách riêng bằng góc nhìn mới, bằng ánh mắt chân thật cùng tinh thần sẵn sàng học hỏi.