Tuyển sinh ĐH theo “chương trình tiên tiến”: Ngổn ngang mọi bề

Cuối năm 2005, Bộ GD-ĐT đã chính thức cho phép 9 trường ĐH trên toàn quốc triển khai thí điểm 10 chương trình tiên tiến (CTTT) vào năm 2006 với tổng kinh phí hỗ trợ là 4,5 tỉ đồng.

Nhiều trường thiếu tiền, thiếu phương tiện

Theo quy định của bộ, những trường triển khai “nhập khẩu” CTTT phải đạt các tiêu chí về cơ sở vật chất, giáo viên. Cụ thể, phải có ít nhất 30% trong tổng số giảng viên tham gia giảng dạy dưới 40 tuổi, được đào tạo ở nước ngoài; 100% giảng viên phải có khả năng sử dụng các phương tiện hiện đại; đủ lực lượng giáo viên có khả năng giảng dạy bằng tiếng nước ngoài. Quy định là vậy, nhưng trên thực tế hầu hết các trường đều cho rằng rất khó đáp ứng các yêu cầu này. Ông Ngô Doãn Đãi, Phó Ban Đào tạo ĐH Quốc gia Hà Nội, cho biết dù đây là yêu cầu bắt buộc để nâng cao chất lượng nhưng thời gian triển khai quá gấp nên có nhiều việc không thể đáp ứng được (cơ sở vật chất, đội ngũ giảng viên, giáo trình, tài liệu, chất lượng đầu vào, trình độ ngoại ngữ của sinh viên...). Bên cạnh đó, để thực hiện được những yêu cầu đề ra trường phải có kinh phí (mua giáo trình, đưa cán bộ đi học nước ngoài, thuê giáo viên nước ngoài...), trong khi đó tiền của các trường cũng giới hạn mà ngân sách Nhà nước hỗ trợ thì chỉ mang tính... tượng trưng. Đối với khối ngành kỹ thuật và khoa học công nghệ, thư viện và phòng thí nghiệm tiên tiến là vấn đề sống còn trong đào tạo, thế nhưng với kinh phí như hiện nay không thể xây dựng được phòng thí nghiệm theo tiêu chuẩn quốc tế. CTTT mà không có phòng thí nghiệm, thư viện tiên tiến thì có cũng như không.

Nỗi lo đầu vào

Khóa đầu tiên đào tạo theo các CTTT sẽ bắt đầu được thực hiện từ tháng 9-2006. Các CTTT đều thuộc lĩnh vực kỹ thuật công nghệ và kinh tế, cơ bản sẽ được giảng dạy bằng tiếng nước ngoài phù hợp với “nguồn” chương trình được sử dụng, chủ yếu là tiếng Anh. Thế nhưng đến thời điểm này, thí sinh vẫn còn rất “lờ mờ” với những thông tin về tuyển sinh theo CTTT. Trong cuốn Những điều cần biết về tuyển sinh ĐH, CĐ năm 2006 chỉ có thông tin rất sơ sài về CTTT của 3/9 trường được Bộ GD-ĐT cho phép đào tạo. Ông Hoàng Thắng, Phó Phòng Đào tạo Trường ĐH Bách khoa Hà Nội, nhận định việc tuyển sinh và đào tạo theo CTTT năm nay có thể sẽ rất khó khăn, đặc biệt là về trình độ ngoại ngữ của thí sinh.

Ông Bùi Duy Cam, Phó Hiệu trưởng Trường ĐH Khoa học Tự nhiên ĐH Quốc gia Hà Nội, cho biết để chuẩn bị cho khóa tuyển sinh theo CTTT đầu tiên, trường sẽ gộp chương trình đào tạo tài năng (dành cho những sinh viên được tuyển thẳng, đã đoạt giải trong các kỳ thi quốc tế, quốc gia) và chương trình chất lượng cao (những sinh viên có thành tích thấp hơn một chút) thành CTTT được quốc tế hóa. Theo ông Cam, sở dĩ phải làm vậy vì về lý thuyết 2 chương trình này đã hút toàn bộ học sinh có thành tích xuất sắc trong học tập, nếu không gộp như vậy sẽ không có đầu vào để tuyển, dù khóa đầu trường dự định chỉ tuyển 1 lớp với 50 chỉ tiêu. Thêm vào đó, với số kinh phí được hỗ trợ, các trường sẽ không thể đầu tư cho cơ sở vật chất hiện đại nếu không tận dụng cơ sở vật chất của các hệ đào tạo đặc biệt. CTTT (ngành vật lý) của ĐH Huế cũng dự kiến chỉ tuyển 30 sinh viên, chọn từ những thí sinh thi khối A (bất cứ ngành nào) đã trúng tuyển, có điểm thi cao và tự nguyện đăng ký xét tuyển.