Văn Báo chí và bản lĩnh của người cầm bút

Với bản tính ham suy luận, thích điều tra khai thác thông tin mong muốn mang đến những góc nhìn đa chiều về thực tế cuộc sống, Trịnh Tất Thành đã tìm đến học chuyên ngành Văn Báo chí tại Đại học (ĐH) Duy Tân và hiện đang là phóng viên của báo Kon Tum. Có dịp ngồi lại cùng trò chuyện, chúng tôi được phóng viên Trịnh Tất Thành chia sẻ rất nhiều điều thú vị xung quanh ngành học và những điều trăn trở với nghề báo.

Phóng viên Trịnh Tất Thành

Không thể phủ nhận vai trò và quyền lực của báo chí trong đời sống xã hội hiện nay nhưng đây cũng là nghề được đưa vào danh sách những "nghề nguy hiểm". Từ mảnh đất Kon Tum xa xôi tìm về ĐH Duy Tân (Đà Nẵng) để học văn báo chí, chắc hẳn anh có lý do đặc biệt khi chọn ngành học rất đặc thù này?

Trịnh Tất Thành: Không thể phủ nhận nghề báo là một trong những nghề nguy hiểm, bởi trong quá trình tìm kiếm và thu thập thông tin, các phóng viên sẽ gặp và đối mặt với vô số tình huống bất ngờ khác nhau. Câu chuyện nhà báo Hoàng Đình Chiểu - Đài Truyền hình Việt Nam - VTV thường trú tại Kon Tum bị đánh mới đây nhất là một ví dụ rất điển hình khiến mỗi người làm báo đều phải trăn trở. Nhưng theo mình, bất cứ nghề nào cũng luôn song hành với cái nghiệp của nó, như: nghề tài xế sẽ gặp phải rủi ro về tai nạn giao thông; hoạt động trong lĩnh môi trường hay nghiên cứu thuốc, khai thác tài nguyên sẽ phải tiếp xúc với hóa chất độc hại;... Vậy nên theo mình nghề báo càng đặc thù thì sẽ càng nhiều nguy hiểm. Tuy nhiên, nghề Báo mang đến niềm tự hào cũng như mang theo lý tưởng lớn vì một xã hội tốt đẹp hơn nên ai đã theo thì sẽ đam mê tới cùng. Lựa chọn học văn báo chí tại ĐH Duy Tân cũng vậy, bởi mình đã tìm thấy nơi đây một môi trường giáo dục phù hợp giúp mình theo đuổi đam mê làm báo. Mặt khác, Đà Nẵng là một thành phố trẻ, phát triển sôi động với nhiều thông tin đa chiều, tạo cơ hội để mình làm quen với môi trường báo chí.

Sinh viên ra trường luôn mắc một trở ngại lớn từ doanh nghiệp, đó là đòi hỏi về kinh nghiệm. Tốt nghiệp Văn Báo chí tại ĐH Duy Tân, anh có gặp khó khăn trong quá trình tìm việc? Và cơ duyên nào khiến anh lựa chọn trở về quê hương để cống hiến cho ngành báo chí tỉnh nhà thay vì tìm đến các thành phố lớn với nhịp sống báo chí nóng bỏng và sôi động hơn?

Trong quá trình tìm việc mình gặp khá nhiều khó khăn, các cơ quan báo chí đa phần đều muốn tìm một phóng viên, nhà báo có nhiều năm kinh nghiệm. Việc các sinh viên mới tốt nghiệp khiến các cơ quan báo chí e ngại khi tiếp nhận là điều dễ hiểu. Đồng thời, mình còn đứng trước một thách thức không nhỏ là phải cạnh tranh với rất nhiều sinh viên ngành báo chí đến từ các trường đại học, học viện khác. Tuy nhiên, khó khăn đó không làm mình nản chí. Sau khi ra trường, với kiến thức và các kỹ năng, nghiệp vụ báo chí trau dồi suốt 4 năm đại học, cùng với chút may mắn, mình được nhận vào làm tại báo Kon Tum. Khi bạn đáp ứng được các yêu cầu do nhà tuyển dụng đặt ra cùng với sự nỗ lực, tâm huyết với nghề thì không gì là không thể.

Phóng viên Trịnh Tất Thành (áo xanh đứng giữa) tác nghiệp

Ngày trước, bạn bè mình cũng hay hỏi vì sao không ở lại Tp. Đà Nẵng để phát triển sự nghiệp, ở đây có rất nhiều cơ hội mà, nhưng với mình không nơi đâu có thể sánh bằng mảnh đất "chôn rau cắt rốn", nơi nuôi dưỡng mình từ những ngày thơ bé và cũng bởi thế mình đã rất hiểu về nó. Bên cạnh đó, dù ở môi trường nào thì việc quan trọng nhất vẫn là truyền đạt và phản ánh thông tin đến mọi người. Càng ở vùng sâu, vùng xa thì lại càng cần nhiều các nhà báo tâm huyết để truyền đạt thông tin, góp phần nâng cao dân trí cho người dân.

Hiện tại, anh đã được nhận vào làm tại báo Kon Tum và trở thành một phóng viên có năng lực làm việc rất tốt. Chắc hẳn những kiến thức học được tại ĐH Duy Tân đã giúp anh rất nhiều để trở thành một phóng viên giỏi, thưa anh?

Không dám nhận mình là giỏi bởi ai đi làm cũng có điểm mạnh cũng như những thiếu sót cần phải khắc phục. Đặc biệt, những phóng viên mới vào nghề cần phải học hỏi rất nhiều kinh nghiệm từ những người đi trước. Tuy nhiên, tất cả những kiến thức chuyên môn mình được đào tạo tại ĐH Duy Tân đã hỗ trợ rất nhiều trong quá trình làm việc. Ở đó, mình có một môi trường học tập hết sức năng động và thú vị, được tiếp cận với các môn học chuyên ngành như: Luật Báo chí, báo điện tử, truyền hình, báo nói, tác phẩm báo chí, báo in,... cùng những kỹ năng cần thiết như: Ghi nhanh, viết tin và tường thuật, phỏng vấn, chụp hình, quay phim,… Về cơ bản, ĐH Duy Tân đã trang bị đầy đủ mọi hành trang cần thiết để mình bước vào chặng đường chinh phục sự nghiệp của bản thân. Còn kinh nghiệm va vấp với nghề thì có lẽ không có một trường đại học nào dạy bạn, thay vào đó, bạn chỉ có thể tự đi bằng đôi chân của chính mình và dùng thời gian của cuộc đời để trải nghiệm.

Lội suối, trèo non mang thông tin đến độc giả

Báo chí hiện nay không đơn thuần là các bài viết đăng trên báo in, các web chính thống hay là các bản tin trên truyền hình, mà các trang quảng cáo online, mạng xã hội Facebook, Zalo,… đang trở thành một phương thức mới để tiếp cận thông tin. Đứng trước thách thức đó, dưới góc nhìn của một phóng viên, chương trình đào tạo của các trường đại học cần phải có những thay đổi như thế nào để sinh viên tốt nghiệp trở thành các nhà báo đa năng và bắt kịp xu hướng của thời đại?

Theo mình, sự phát triển mạnh mẽ của các trang quảng cáo online, mạng xã hội Facebook, Zalo,… đã tạo nên những "kênh" mới để truyền đạt và tiếp cận thông tin. Điều này đang là thách thức nhưng cũng chính là cơ hội. Nếu tận dụng tốt các công cụ này, những người làm báo hoàn toàn có thể giới thiệu tác phẩm của mình đến độc giả một cách hiệu quả. Để bắt kịp và làm chủ trước sự phát triển đa dạng của các "kênh" thông tin, các chương trình đào tạo của nhà trường cần phải chú trọng xây dựng cho sinh viên kỹ năng nhận định, khai thác và xử lý thông tin từ mạng xã hội. Bên cạnh đó, khi báo chí đang ngày càng có nhiều hình thức truyền tải như vừa là báo viết, báo hình ngay trên các trang web online thì sinh viên tốt nghiệp báo chí cần cùng lúc thuần thục nhiều kỹ năng như: viết, chụp hình và cả quay, dựng đặc biệt trên smartphone (điện thoại thông minh).

Hiện tại, có rất ít trường đào tạo ngành báo chí trong khi nhu cầu tuyển dụng từ các cơ quan báo chí vẫn rất lớn. Sinh viên theo học chuyên ngành Văn Báo chí do đó có nhiều cơ hội việc làm hơn từ nghiên cứu và giảng dạy văn học hay có thể viết báo, "lấn sân" qua các lĩnh vực PR, truyền thông hay tổ chức sự kiện,… Anh có thể chia sẻ triển vọng nghề nghiệp cho các bạn thí sinh đang mong muốn được theo học chuyên ngành này?

Theo mình, Văn Báo chí là ngành có cơ hội nghề nghiệp rất rộng, nghĩa là bạn có thể tiếp cận và làm tốt rất nhiều ngành nghề có liên quan, trong đó có những ngành nghề bạn đã đề cập ở trên. Tuy nhiên theo ý kiến chủ quan của mình, khi đang còn là sinh viên, bạn nên tập trung nhiều hơn vào chuyên môn và nghiệp vụ báo chí. Khi nền tảng kiến thức và kỹ năng về nghề đã vững, việc "lấn sân" qua các lĩnh vực khác sẽ thuận lợi hơn rất nhiều, nhất là khi bạn đã hiểu rõ năng lực bản thân cũng như thực tế công việc.

Công việc của một phóng viên hẳn có rất nhiều điều thú vị. Anh có thể chia sẻ một chút về công việc của mình tại báo Kon Tum và vai trò của một nhà báo hiện nay?

Nhiệm vụ của mình tại báo Kon Tum là phóng viên của Phòng Chính trị Xã hội. Công việc chính của mình là tiếp cận thông tin, đưa tin, viết bài. Vì đặc thù của báo chí nên mình cũng thường xuyên đi đến các xã vùng sâu vùng xa để tiếp cận, nắm bắt và kiểm chứng thông tin, thường xuyên tiếp xúc với người dân để phản ánh tâm tư, nguyện vọng cũng như những vấn đề "nóng" của xã hội đang diễn ra trên địa bàn nhằm tìm cách xử lý, khắc phục. Giống như cầu nối giữa chính quyền và người dân, giữa con người với nhau nhằm một mục đích mang đến cho mọi người cuộc sống tốt đẹp hơn nên các phóng viên, nhà báo hiện nay thường được nhận định là đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao nhận thức xã hội, giúp định hướng dư luận và cung cấp những góc nhìn đa chiều xoay quanh đời sống xã hội cho tất cả mọi độc giả.

Cám ơn anh!

Các bạn có thể tìm hiểu thêm thông tin về tuyển sinh chuyên ngành Văn Báo chí của ĐH Duy Tân tại đây: Văn Báo chí