Gỡ vướng thủ tục mua nhà ở xã hội

Chính phủ vừa ban hành Nghị định số 100/2024/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều của Luật Nhà ở 2023 về phát triển và quản lý nhà ở xã hội (NƠXH), có hiệu lực từ 1-8-2024. Trong đó, Nghị định quy định rõ điều kiện được hưởng chính sách hỗ trợ về NƠXH.

Dưới 15 triệu đồng được mua NƠXH

Theo Nghị định 100, đối với các đối tượng quy định tại các khoản 5, 6 và 8 Điều 76 của Luật Nhà ở phải bảo đảm điều kiện về thu nhập như sau: Trường hợp người đứng đơn còn độc thân thì có thu nhập hằng tháng thực nhận không quá 15 triệu đồng tính theo bảng tiền công, tiền lương do cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp nơi người đó làm việc xác nhận. Trường hợp người đứng đơn đã kết hôn thì người đứng đơn và vợ (chồng) của người đó có tổng thu nhập hằng tháng thực nhận không quá 30 triệu đồng. Thời gian xác định điều kiện về thu nhập trong 1 năm liền kề, tính từ thời điểm đối tượng quy định ở trên nộp hồ sơ hợp lệ cho chủ đầu tư để đăng ký mua, thuê mua NƠXH.

Trường hợp đối tượng quy định tại khoản 5 Điều 76 của Luật Nhà ở không có hợp đồng lao động, nếu là người độc thân thì thu nhập hằng tháng thực nhận không quá 15 triệu đồng. Nếu đã kết hôn thì người đứng đơn và vợ (chồng) có tổng thu nhập hằng tháng thực nhận không quá 30 triệu đồng. Trong thời hạn 7 ngày, kể từ ngày nhận được đơn đề nghị xác nhận, UBND cấp xã thực hiện việc xác nhận điều kiện về thu nhập trong 1 năm liền kề tính từ thời điểm đối tượng nộp hồ sơ hợp lệ cho chủ đầu tư để đăng ký mua, thuê mua NƠXH.

Đại diện Bộ Xây dựng khẳng định quy định trong Nghị định 100 đã cải cách thủ tục hành chính trong mua, thuê mua và thuê NƠXH cũng như đơn giản các thủ tục trong xác định điều kiện được hưởng chính sách hỗ trợ nhằm rút ngắn thời gian xét duyệt, giảm khối lượng công việc của người dân, doanh nghiệp cũng như các cơ quan công quyền có liên quan. 

"Điều này cũng bảo đảm người thu nhập thấp được tiếp cận với NƠXH, bảo đảm chính sách an sinh xã hội của đất nước. Khuyến khích các nhà đầu tư tham gia đầu tư xây dựng NƠXH do các điều kiện để mua, thuê mua NƠXH đã được nới lỏng hơn so với quy định hiện hành. Việc phát triển NƠXH sẽ đáp ứng được cung - cầu của thị trường, phù hợp với tình hình phát triển kinh tế - xã hội của đất nước" - đại diện Bộ Xây dựng cho hay.

Hiện Bộ Xây dựng cũng đang hoàn thiện Thông tư quy định chi tiết một số điều của Luật Nhà ở (trong đó có quy định về mẫu giấy xác nhận đối tượng và điều kiện để được hưởng chính sách hỗ trợ về NƠXH), bảo đảm hiệu lực đồng bộ với Luật Nhà ở năm 2023.

Tín hiệu tích cực

TS Nguyễn Văn Đính, Chủ tịch Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam, đánh giá việc nới lỏng một số điều kiện cho người mua NƠXH sẽ tạo thuận lợi hơn cho người có nhu cầu. Tuy nhiên, cần xem xét việc người mua NƠXH làm ở đâu, thu nhập thế nào mới được mua nhà để thuận lợi trong việc trả nợ. 

"Ngoài ra, khó khăn về NƠXH lâu nay vẫn là thiếu quỹ đất. Vì vậy, Nhà nước cần sớm tạo quỹ đất để thu hút doanh nghiệp tham gia đấu giá làm NƠXH. Khi nguồn cung tăng lên sẽ gia tăng cơ hội cho người thu nhập thấp mua được nhà" - ông Đính đề xuất.

Theo ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP HCM (HoREA), nước ta có 2 đô thị đặc biệt là Hà Nội và TP HCM và 22 đô thị loại 1. Ở những nơi này, mức sống và thu nhập của người dân cao hơn nhiều so các nơi khác trên cả nước. Luật Nhà ở 2023 đã cân đối tình hình chung cả nước để có quy định liên quan thu nhập của người thuê, mua NƠXH.

Ông Châu cho biết trước đây quy định về thu nhập người mua NƠXH là dưới 11 triệu đồng, hiệp hội đã kiến nghị, góp ý nhiều lần, Bộ Xây dựng, Chính phủ mới tăng lên 14-15 triệu đồng. 

"Vì vậy, theo tôi mức thu nhập dưới 15 triệu đồng/người đáp ứng điều kiện mua, thuê mua NƠXH là hợp lý và tương đối phù hợp trong tình hình hiện nay. Những năm tới, khi thu nhập chung của cả nước vượt ngưỡng trung bình thấp, lên trung bình khá, chúng ta có thể xem xét nâng ngưỡng này lên vì ưu điểm Luật Nhà ở 2023 là giao thẩm quyền cho Chính phủ, chứ không phải thông qua luật như trước đây. Khi có khó khăn, vướng mắc, Chính phủ có thể nhanh chóng tháo gỡ" - ông Châu nói.

Phó Chủ tịch Câu lạc bộ Bất động sản Hà Nội Nguyễn Thế Điệp cho rằng việc quy định điều kiện về tiêu chí thu nhập đối với người mua NƠXH là cần thiết, nếu không sẽ không xác định được đối tượng ưu tiên và tạo kẽ hở để trục lợi chính sách.

 "Với việc cơ quan quản lý nhà nước nới rộng một số điều kiện dành cho người thu nhập thấp, không chỉ tạo điều kiện cho người dân được tiếp cận tốt hơn với chính sách nhà ở mà còn giúp các chủ đầu tư mở rộng thêm khách hàng, từ đó sẽ có thêm nhiều dự án NƠXH mới được xây dựng, góp phần quan trọng giúp thị trường bất động sản phục hồi, tăng trưởng trở lại sau khoảng thời gian đình trệ" - ông Điệp nhìn nhận.

Theo ông Võ Hoàng Ngân, Giám đốc Sở Xây dựng tỉnh Bình Dương, thời gian qua việc triển khai xây dựng NƠXH tại địa phương tương đối thuận lợi, tuy nhiên một trong những vướng mắc nhất vẫn là quy định xét duyệt đối tượng mua nhà, điều này đã ảnh hưởng đến hiệu quả đầu tư của doanh nghiệp cũng như tiến độ thực hiện Đề án phát triển NƠXH của tỉnh. Trong khi nhiều doanh nghiệp cam kết có quỹ đất sẵn, có tâm huyết và muốn làm thật nhiều NƠXH để đáp ứng mong mỏi của người thu nhập thấp.

Do đó, ông Võ Hoàng Ngân nhìn nhận Nghị định 100 quy định đối tượng được hưởng chính sách hỗ trợ về NƠXH là người độc thân có thu nhập hằng tháng không quá 15 triệu đồng, hoặc người đã kết hôn, thu nhập của hai vợ chồng không quá 30 triệu mỗi tháng sẽ "cởi trói" cho cả nhà nhà đầu tư và người mua nhà. "Trong Nghị định cũng quy định UBND cấp tỉnh sẽ ban hành, thực hiện các giải pháp khác để làm sao đáp ứng được nhu cầu của người lao động, người thu nhập thấp. Do đó, Sở Xây dựng tỉnh đang phối hợp các cơ quan, địa phương, các nhà đầu tư, chủ đầu tư để kết nối cung - cầu NƠXH. Đồng thời đề xuất UBND tỉnh thực hiện các nhiệm vụ được Nghị định 100 giao cho địa phương" - ông Ngân nói.