GS-TS Phùng Hữu Phú: Hà Nội như ngồi trên “núi vàng”

Ngày 14-5, Thành ủy, HĐND, UBND, Uỷ ban MTTQ TP Hà Nội tổ chức hội nghị gặp mặt chuyên gia, nhà khoa học nhân dịp kỷ niệm ngày khoa học và công nghệ Việt Nam 18-5.

Tại hội nghị, các chuyên gia, nhà khoa học bày tỏ sự trân trọng đối với lãnh đạo TP Hà Nội khi tổ chức gặp mặt ngày truyền thống lĩnh vực khoa học và công nghệ. Nhân dịp này, nhiều đại biểu cũng nêu các góp ý, kiến nghị với lãnh đạo thành phố.

TS Lê Xuân Rao, Chủ tịch Liên hiệp các hội Khoa học kỹ thuật Hà Nội, cho rằng hiện nay có một nghịch lý là các nhà khoa học cứ nghiên cứu, còn đầu ra của công trình, sản phẩm không được quan tâm. Các cơ quan, đơn vị chức năng của chính quyền không có kinh nghiệm trong tiếp nhận, triển khai các sản phẩm, công trình này.

Theo ông Lê Xuân Rao, Hà Nội và nhiều tỉnh, thành đang định hướng phát triển đường sắt đô thị để giảm ùn tắc. Từ vấn đề này, có thể đặt "đầu bài" về nghiên cứu, chế tạo đầu máy, toa xe, nghiên cứu hệ thống vận hành... chỉ những gì không làm được mới đặt hàng nước ngoài. Như vậy, vừa giúp làm chủ công nghệ, vừa đào tạo được chuyên gia, công nhân trong lĩnh vực này. Hà Nội nên có cơ chế tập hợp các nhà khoa học để cùng thành phố xử lý những vấn đề nóng về giao thông, môi trường, khoa học công nghệ, giáo dục...

TS Nguyễn Quân, nguyên Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ, cho rằng thành phố cần tiên phong thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù trong phát triển khoa học công nghệ tại các quy định của Luật Thủ đô (sửa đổi). Ví dụ, lãnh đạo thành phố đặt hàng các nhiệm vụ khoa học công nghệ để xử lý các vấn đề trọng điểm. Một khi lãnh đạo thành phố đặt hàng, có cơ chế bảo vệ người dám nghĩ, dám làm, sẽ có sản phẩm tốt.

Thành phố nên nghiên cứu mô hình Nhà khoa học trưởng của Israel đang áp dụng để tăng cường sự chủ động của các chuyên gia, nhà khoa học; thí điểm cơ chế về quyền sở hữu và định giá kết quả nghiên cứu cho nhà khoa học... quy định cụ thể vào Luật Thủ đô (sửa đổi).

Nêu ý kiến tại hội nghị, GS-TS Phùng Hữu Phú, nguyên Phó Chủ tịch Thường trực Hội đồng Lý luận Trung ương, cho biết bản thân ông từng có thời gian dài công tác ở thành phố. Hà Nội tập trung rất nhiều đội ngũ trí tuệ, được coi như ngồi trên "núi vàng". "Chúng ta phát huy núi vàng ấy được bao nhiêu, càng ngày làm càng tốt hơn thì rất đáng quý" - ông Phú nói.

Theo ông Phùng Hữu Phú, Hà Nội cần đi đầu, thí điểm các cơ chế, chính sách đặc thù để thu hút thêm các tài năng, phát huy tốt hơn nữa trí tuệ của các nhà khoa học trong quá trình phát triển. Lãnh đạo thành phố cần thường xuyên tiếp xúc, lắng nghe, trao đổi với các chuyên gia, nhà khoa học, đặc biệt là về các vấn đề hệ trọng, nhạy cảm, phức tạp của thành phố.

Còn GS Trần Đình Long nêu thực tế Hà Nội có nhiều "đặc sản" như ùn tắc giao thông, ô nhiễm môi trường, mưa ngập.... Ông đồng tình với nhận định Hà Nội có "kho vàng" với tiềm lực về nhân lực và cơ sở vật chất, nhưng hiện chưa khai thác được.

Theo ông Trần Đình Long, Hà Nội phải xóa bỏ được lời nguyền "không vội được đâu"; Hà Nội phải xác định "nói được, làm được".

Trân trọng các ý kiến góp ý tại hội nghị, Chủ tịch UBND TP Hà Nội Trần Sỹ Thanh cho biết sẽ tổng hợp, báo cáo Thường trực, Thường vụ Thành ủy để nghiên cứu, triển khai, với mục đích huy động tối đa nguồn lực tri thức, kinh nghiệm của các nhà khoa học, chuyên gia trong quản trị, phát triển Thủ đô.

Chủ tịch UBND TP Hà Nội nhấn mạnh việc hoàn thiện cơ chế đặt hàng nhiệm vụ khoa học công nghệ sẽ góp phần giúp thành phố xử lý, hóa giải các vấn đề được coi là "nỗi đau", tháo gỡ "nút thắt" để phát triển...

Theo Chủ tịch UBND TP Hà Nội, với các vấn đề chuyên sâu như về giao thông, Hà Nội xanh, Hà Nội thông minh,... thành phố sẽ tổ chức các chuyên đề sâu để lắng nghe các ý kiến góp ý từ các chuyên gia, nhà khoa học.

Về công tác quản trị, phát triển thành phố, Chủ tịch UBND TP Hà Nội cho rằng nếu mọi vấn đề không xuất phát trên nền tảng văn hóa sẽ không đi vào cuộc sống. Như câu chuyện phân loại rác, thói quen mua bán ở vỉa hè... nếu không xuất phát căn cơ từ văn hóa thì rất khó thay đổi...