Thời gian qua, cơ quan chức năng của TP Hà Nội đã phát hiện, xử lý nhiều trường hợp sử dụng không đúng mục đích như cải tạo đập thông 2 căn hộ, bán, cho thuê lại hoặc không sử dụng căn hộ nhà ở xã hội (NƠXH).
Nhu cầu rất lớn
Sở Xây dựng TP Hà Nội cho biết trong giai đoạn 2016-2020, thành phố đã hoàn thành 25 dự án NƠXH, tương đương hơn 1,2 triệu m2 sàn với 12.659 căn hộ. Mới đây nhất, quý I/2022, thành phố đã hoàn thành 130.220 m2 sàn với 1.170 căn hộ. Với tỉ lệ này, rất nhiều người thu nhập thấp tại thủ đô đã có nhà ở, song thực tế nguồn cung loại hình nhà ở này vẫn chưa đáp ứng kịp so với nhu cầu. Chính vì thế, chính sách an sinh này đã bị một số đối tượng lợi dụng những "lỗ hổng" trong quản lý, giám sát của cơ quan chức năng để trục lợi.
Một dự án nhà ở xã hội tại quận Hoàng Mai, TP Hà Nội
Đặt chân ra Hà Nội 10 năm và đã lập gia đình được 6 năm nay nhưng anh Lương Trung Quân (quê Nghệ An, hiện đang thuê nhà ở quận Đống Đa) cho biết mấy năm nay, anh luôn lùng sục tìm dự án, nộp hồ sơ để mua NƠXH ở Hà Nội nhưng chưa được. Anh cho biết giá gốc NƠXH dao động từ 14-17 triệu đồng/m2 đối với trường hợp mở bán mới nhưng nhiều người lợi dụng các kẽ hở để rao bán lại với khoảng 25-27 triệu đồng/m2. "Tìm hiểu và khảo sát giá để mua NƠXH, tôi thấy các chủ căn hộ đều rao giá gần gấp đôi giá gốc, đấy là trường hợp chưa tính phí môi giới. Việc nhiều người có nhu cầu lại không có nhà để ở và những trường hợp người giàu lại có NƠXH, thậm chí nhiều căn nhà, là rất bất công với người dân" - anh Quân bộc bạch.
Trên thực tế, khi giá căn hộ chung cư liên tục tăng, NƠXH được quan tâm hơn bao giờ hết bởi giá thành chỉ bằng một nửa so với giá nhà thương mại. Tại thị trường Hà Nội, giá chung cư thương mại thuộc phân khúc tầm trung vào khoảng 35-40 triệu đồng/m2 nhưng NƠXH lại chỉ có giá bán từ 14-17 triệu đồng/m2 đối với trường hợp mở bán mới và khoảng 25-27 triệu đồng/m2 với trường hợp rao bán lại. Chính sự chênh lệch quá lớn này khiến NƠXH dù bị cấm giao dịch mua bán trong 5 năm đầu tiên nhưng vẫn trở thành mặt hàng rất "hot" trên thị trường. Nhiều người vẫn chấp nhận mua lại dù phải mất số tiền chênh lên đến 10-15 triệu đồng/m2.
Ông Nguyễn Văn Đính, Chủ tịch Hội Môi giới bất động sản Việt Nam, cho rằng nhu cầu nhà ở trong xã hội rất lớn, đặc biệt là nhà ở cho các đối tượng có thu nhập trung bình và thấp, chiếm tới 70%-80%, song lượng cung lại hạn chế. Để thúc đẩy nguồn cung, rất cần khơi thông cả về cơ chế, vốn và quỹ đất.
Làm rõ, xử lý các sai phạm
Rất nhiều trường hợp người mua NƠXH sau một thời gian ngắn đã tiến hành chuyển nhượng cho người khác để thu lời. Đây là hành vi lách luật, vi phạm quy định pháp luật. Do đó, người mua phải NƠXH khi chưa đủ điều kiện giao dịch dễ dàng bị dính vào tranh chấp, thậm chí là mất trắng.
Cảnh báo về rủi ro khi nhận chuyển nhượng NƠXH, luật sư Mai Thảo, Phó Giám đốc Công ty Luật TAT Law Firm, cho biết người mua NƠXH không được phép chuyển nhượng trong thời gian tối thiểu 5 năm kể từ ngày thanh toán hết tiền mua nhà. Đồng thời chỉ được phép bán lại sau khi được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Do đó, việc người mua NƠXH, sau một thời gian ngắn, dù chưa đủ điều kiện để bán nhưng do có lãi nên vẫn tiến hành bán nhà là không phù hợp với quy định của pháp luật.
Khoản 6 điều 62 Luật Nhà ở quy định rõ mọi trường hợp cho thuê, cho thuê mua, bán NƠXH không đúng quy định của luật này thì hợp đồng cho thuê, thuê mua, mua bán nhà ở không có giá trị pháp lý và bên thuê, thuê mua, mua phải bàn giao lại nhà ở cho đơn vị quản lý NƠXH; trường hợp không bàn giao lại nhà ở thì UBND cấp tỉnh nơi có nhà ở sẽ tổ chức cưỡng chế để thu hồi lại nhà ở đó.
"Như vậy, khi có tranh chấp xảy ra, hợp đồng mua bán giữa hai bên được xác định là vô hiệu do vi phạm điều cấm của pháp luật. Khi hợp đồng vô hiệu, bên mua phải trả nhà lại cho bên bán và nhận lại tiền mua nhà đã thanh toán" - luật sư Mai Thị Thảo khẳng định.
Về mặt quản lý, ông Dương Đức Tuấn, Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội, cho biết nhằm tăng cường kiểm tra, giám sát việc chấp hành quy định pháp luật về mua bán, quản lý, sử dụng NƠXH trên địa bàn thành phố, bảo đảm việc bán, cho thuê, thuê mua NƠXH đúng đối tượng, UBND TP Hà Nội đã ban hành kế hoạch triển khai thực hiện chuyên đề "Giải pháp đẩy mạnh công tác quản lý, sử dụng NƠXH trên địa bàn TP Hà Nội giai đoạn 2021-2025". Thành phố đã phân công rõ trách nhiệm của các cấp, ngành, lĩnh vực; làm rõ trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân liên quan khi để xảy ra sai phạm, không xử lý dứt điểm.
Tín hiệu vui
Theo ông Bùi Tiến Thành, Trưởng Phòng Phát triển đô thị Sở Xây dựng TP Hà Nội, thành phố đang rà soát việc lập, trình phê duyệt quy hoạch chi tiết và triển khai đầu tư xây dựng 5 khu NƠXH tập trung đã được Thủ tướng chấp thuận về nguyên tắc, trên cơ sở đó lựa chọn chủ đầu tư. Ngoài ra, thành phố rà soát 68 ô đất thuộc các quỹ đất 20%, 25% tại những dự án nhà ở thương mại, khu đô thị, đề xuất phương án sử dụng xây dựng NƠXH.
Việc phát triển nhà ở phục vụ công nhân - lao động làm việc tại các khu công nghiệp cũng được khuyến khích theo hình thức xã hội hóa hoặc triển khai đầu tư bằng nguồn vốn ngân sách, vay Quỹ Đầu tư phát triển TP hoặc sử dụng nguồn tiền đã thu được từ quỹ đất 20%, 25% của các dự án nhà ở thương mại.
và quét mã QR
Bình luận (0)