Của bền… tại ai?

Cách đây gần 6 năm, TP Hà Nội vào cuối năm 2016 đã ban hành quy định mới về cải tạo hè phố. Theo đó, TP đặt mục tiêu đến năm 2020, vỉa hè của hơn 900 tuyến đường tại 12 quận nội thành được thay thế từ lát gạch truyền thống sang đá tự nhiên, loại đá được giới thiệu có kết cấu bền vững với tuổi thọ lên đến 70 năm. Sau đó, vỉa hè nhiều tuyến phố ở Hà Nội trở thành "đại công trường". Đến nay, tại TP Hà Nội đã có khoảng 255 tuyến phố mà vỉa hè được lát đá tự nhiên.

Hiện vẫn chưa thấy có thông tin chính thức về tổng giá trị của việc thay thế vật liệu lát vỉa hè từ gạch truyền thống sang đá tự nhiên. Song chắc chắn đó là con số không nhỏ. Trong một cuộc trao đổi với báo chí vào cuối năm 2017, có vị lãnh đạo Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng của một quận ở Hà Nội cho biết giá trúng thầu là 633.000 đồng/m2 vỉa hè hoàn thiện. Trong đó, nếu tách riêng chỉ đá lát ra thì khoảng 359.000 đồng/m2, kích thước mỗi viên đá 30x30 cm và đá này là đá xẻ tự nhiên, dày 5 cm.

Cũng vì có giá trị đắt vậy nên đá lát vỉa hè ở Hà Nội được giới thiệu có tuổi thọ tới 70 năm, hàm ý là dù đắt nhưng "xắt ra miếng".

Thế nhưng, không như giới thiệu, có những đoạn tuyến phố lát đá tự nhiên đã bị bong tróc, gãy nát… dù chỉ mới đưa vào sử dụng 2-3 năm. Tới nay thì hiện trạng này xuất hiện trên nhiều tuyến phố lớn.

Có nhiều lý do được đưa ra để giải thích cho sự xuống cấp nhanh tới bất thường của các vỉa hè lát đá tự nhiên có "tuổi thọ 70 năm". Trong đó, tập trung vào nguyên nhân xe máy đi trên vỉa hè, còn ôtô thì dừng đỗ. Một lý do khác cũng được nêu lên là do rễ cây xanh ăn trồi lên. Không phủ nhận, đây có thể là một nguyên nhân khiến vỉa hè lát đá tự nhiên ở Hà Nội nhanh xuống cấp, hư hỏng. Song xem ra đó không phải là tất cả. Đã có những ý kiến đặt vấn đề về chất lượng đá lát vỉa hè cũng như lớp lót nền có bảo đảm…

Thế nhưng, dù nguyên nhân nào là chủ yếu, thứ yếu thì cũng không thể không đề cập tới trách nhiệm của cơ quan quản lý ở Hà Nội. Nếu là do xe máy và ôtô đi lên vỉa hè, sao không có biện pháp nào để xử lý, ngăn chặn triệt để? Ngay trước thực trạng nhiều đoạn vỉa hè lát đá bị bong tróc, vỡ nát nhưng cũng chưa thấy xác định chính thức nguyên nhân cũng như đưa ra giải pháp khắc phục. Trong khi đó, vỉa hè hư hỏng đang gây mất mỹ quan đô thị cũng như lãng phí tài sản và gây bức xúc.

Chúng ta có câu "của bền tại người", tại người ở đây có phần là do ý thức người dân khi cố tình đi xe máy, ôtô trên vỉa hè và có cả tại cơ quan, giới chức trách nhiệm khi chưa quyết liệt, nhanh chóng đưa ra giải pháp ngăn chặn và khắc phục.