Hải Phòng hướng tới gia nhập mạng lưới các thành phố sáng tạo của UNESCO trong lĩnh vực âm nhạc

Ngày 26-10, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hải Phòng phối hợp với Liên hiệp các Hội Khoa học Kỹ thuật Hải Phòng tổ chức hội thảo khoa học "Hải Phòng thành phố âm nhạc, tiềm năng và cơ hội phát triển".

Phát biểu khai mạc hội thảo, bà Trần Thị Hoàng Mai, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hải Phòng, cho biết: "Hội thảo được tổ chức với mong muốn tiếp tục nhận diện sâu sắc, khoa học và đầy đủ hơn về những giá trị nền tảng, truyền thống, tiềm năng, thế mạnh của âm nhạc Hải Phòng; định hướng các hoạt động âm nhạc, nghệ thuật góp phần phát triển các ngành công nghiệp văn hóa có thế mạnh của thành phố... để Hải Phòng thực sự trở thành trung tâm văn hóa, thu hút du lịch, và tạo động lực phát triển kinh tế thông qua các hoạt động âm nhạc, nghệ thuật. Đồng thời cùng thảo luận về chiến lược, giải pháp và hướng đi để xây dựng Hải Phòng trở thành Thành phố Âm nhạc trong mạng lưới sáng tạo của Unesco trong kỷ nguyên phát triển mới của đất nước và thành phố".

Hải Phòng còn là vùng đất giàu truyền thống văn hóa, nơi mà âm nhạc luôn ngân vang cùng nhịp sống con người. Thành phố Cảng là mảnh đất của nhiều loại hình âm nhạc dân gian: ca trù, chèo, trống hội, và đặc biệt là hát văn. Hải Phòng là nơi sản sinh và nuôi dưỡng nhiều tài năng âm nhạc Việt Nam, từ Văn Cao, Hoàng Quý, Đoàn Chuẩn, Tô Vũ, Trần Hoàn, Ngô Thụy Miên... cho đến thế hệ ngày nay, như: Vũ Tự Lân, Vũ Loan, Duy Thái, Vũ Ngọc Quang, Thế Vinh, Tùng Ngọc,... với nhiều phong cách đa dạng.

"Sau hợp nhất, Hải Phòng được biết đến là Thành phố Cảng anh hùng - xứ Đông văn hiến, cũng bởi vậy mà âm nhạc của Hải Phòng không chỉ là khí phách hào hùng, tinh thần trung dũng, quyết thắng mà còn mang dấu ấn sâu đậm của xứ Đông văn hiến. Tinh thần ấy được thể hiện qua những ca từ, những nốt nhạc ngợi ca về đất và người nơi đây. Cũng bởi thế mà Hải Phòng hôm nay đã mang trong mình nguồn sinh khí dồi dào cho âm nhạc đó là lợi thế về hệ thống di sản văn hóa phong phú, đậm đặc, lợi thế về một cộng đồng nghệ sĩ chuyên nghiệp, lợi thế về bề dày của hệ thống nhà hát đương đại và truyền thống, hơn thế nữa là lợi thế về cộng đồng dân cư yêu thích âm nhạc và sự quan tâm, đầu tư của thành phố cho các hoạt động âm nhạc" - bà Trần Thị Hoàng Mai chia sẻ.

Đặc biệt, sau hợp nhất, Hải Phòng có lực lượng biểu diễn hùng hậu gồm các đơn vị nghệ thuật chuyên nghiệp như Nhà hát Nghệ thuật Đương đại Hải Phòng, Nhà hát Sân khấu Truyền thống Hải Phòng, Nhà hát Chèo xứ Đông; cùng các đơn vị đóng quân trên địa bàn như Đoàn Văn công Quân khu 3, Đoàn Văn công Hải quân...

Tại hội thảo, các đại biểu tập trung thảo luận về nhận diện giá trị và bản sắc âm nhạc Hải Phòng, từ truyền thống dân gian, nhạc đỏ, nhạc nhẹ, đến các dòng chảy âm nhạc đương đại; đồng thời đánh giá tiềm năng và cơ sở hạ tầng văn hóa, âm nhạc, bao gồm hệ thống nhà hát, trường nghệ thuật, lễ hội, không gian biểu diễn và đào tạo; đóng góp ý kiến để xây dựng chiến lược phát triển công nghiệp âm nhạc và sáng tạo đô thị, hướng đến việc hình thành "Hải Phòng - Thành phố Âm nhạc của Việt Nam và khu vực".

Theo ông Đỗ Thanh Bình, Phó giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hải Phòng, đề án "Hải Phòng - Thành phố Âm nhạc" là điểm nhấn nổi bật, hướng tới việc đưa Hải Phòng gia nhập mạng lưới các thành phố sáng tạo của Unesco trong lĩnh vực âm nhạc.

Đề án xây dựng Hải Phòng trở thành một trung tâm âm nhạc có bản sắc, có sức hút trong khu vực và quốc tế, đóng góp vào sự phát triển bền vững của thành phố, trong đó âm nhạc vừa mang hơi thở hiện đại, vừa thấm đẫm tinh thần văn hóa Xứ Đông, và phản ánh rõ nét bản lĩnh, khí phách, tinh thần năng động, sáng tạo của người Hải Phòng. Góp phần quan trọng vào việc xây dựng con người Hải Phòng mới, văn minh, hiện đại và giàu lòng nhân ái theo lý tưởng chủ nghĩa xã hội.

GS-TS Bùi Hoài Sơn, Ủy viên chuyên trách Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội, cho rằng, Hải Phòng có tất cả những gì một "Thành phố Âm nhạc" cần có là di sản, bản sắc, con người, và tinh thần quật khởi. Di sản âm nhạc cách mạng là nền móng, truyền thống cảng biển là nguồn cảm hứng, tinh thần sáng tạo là động lực, còn công nghiệp âm nhạc chính là con đường tương lai. Khi những yếu tố ấy được kết nối bằng tầm nhìn và chính sách, thành phố sẽ không chỉ giữ được linh hồn quá khứ, mà còn mở ra tương lai – nơi âm nhạc trở thành nguồn lực phát triển kinh tế và thương hiệu văn hóa đặc trưng của đô thị Việt Nam hiện đại.

"Việc hướng tới tham gia mạng lưới các Thành phố Sáng tạo của UNESCO trong lĩnh vực âm nhạc không chỉ là một mục tiêu danh hiệu, mà là tuyên ngôn cho khát vọng vươn mình của Hải Phòng - khát vọng khẳng định giá trị văn hóa Việt Nam trên bản đồ sáng tạo thế giới. Khi thành phố biết đầu tư cho văn hóa, biết khơi dậy sức sáng tạo của con người, biết để âm nhạc dẫn lối cho sự phát triển, thì đó cũng là lúc Hải Phòng góp phần làm rạng rỡ hình ảnh đất nước - một Việt Nam năng động, trẻ trung, nhân văn và đầy cảm hứng"- ông Bùi Hoài Sơn nói.

Ông Phạm Hữu Thư, Phó Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Hải Phòng, đánh giá, Hải Phòng hiện chưa đủ điều kiện để được công nhận là "Thành phố Âm nhạc" của Unesco, nhưng hoàn toàn có tiềm năng nếu xây dựng chiến lược phát triển âm nhạc như một ngành công nghiệp văn hóa - sáng tạo gắn với bản sắc địa phương.

Ông Phạm Hữu Thư đề xuất Hải Phòng cần phát huy vai trò và số hóa các giá trị của dòng âm nhạc dân gian như hát văn, ca trù, trống hội, hát cửa đình, nhạc lễ đình đền; Xây dựng không gian di sản sáng tạo âm nhạc của Hải Phòng; Xây dựng hệ sinh thái sáng tạo và công nghiệp âm nhạc; Thúc đẩy hợp tác quốc tế và xây dựng thương hiệu toàn cầu, nghiên cứu kinh nghiệm và ký kết hợp tác văn hóa âm nhạc với các thành phố Âm nhạc quốc tế.

Xây dựng "Thành phố Âm nhạc" không chỉ là khẩu hiệu mà là một tiến trình chiến lược, đòi hỏi tầm nhìn dài hạn, quy hoạch bài bản và sự phối hợp đồng bộ giữa chính quyền, giới nghệ sĩ và cộng đồng. Một "Thành phố Âm nhạc" không chỉ vang lên từ ký ức hào hùng, mà còn mở ra không gian nghệ thuật mới mẻ, sống động và giàu tiềm năng trong bối cảnh hội nhập toàn cầu.