Hàn Quốc chuẩn bị bầu tổng thống mới

Hàn Quốc chuẩn bị tổ chức bầu cử tổng thống sớm sau khi Tòa án Hiến pháp hôm 4-4 phán quyết phế truất Tổng thống Yoon Suk-yeol, liên quan đến động thái ban bố thiết quân luật trong thời gian ngắn hôm 3-12-2024. Với phán quyết này, Tòa án Hiến pháp giữ nguyên quyết định luận tội của Quốc hội đối với ông Yoon.

Theo hãng tin Yonhap, quyền Tổng thống Han Duck-soo đã thảo luận với Chủ tịch Ủy ban Bầu cử quốc gia (NEC) Roh Tae-ak về các bước tổ chức bầu cử. Ông Han nhấn mạnh cần bảo đảm bầu cử diễn ra suôn sẻ, xem đây là yếu tố then chốt để khôi phục lòng tin của công chúng sau những biến động chính trị vừa qua. Nhà lãnh đạo này cũng nhấn mạnh đây là sự kiện quan trọng để củng cố đoàn kết xã hội và định hướng tương lai của Hàn Quốc.

Trong phản ứng đưa ra trước đó về phán quyết, ông Han Duck-soo cam kết duy trì an ninh và trật tự công cộng, đồng thời bảo đảm tiến trình chuyển giao quyền lực suôn sẻ cho chính quyền tiếp theo. Đảng Quyền lực Nhân dân (PPP) cầm quyền cũng khẳng định họ chấp nhận phán quyết. Trong khi đó, Đảng Dân chủ (DP) đối lập chính gọi diễn biến này là "chiến thắng của người dân".

Quyền Tổng thống Han Duck-soo có thời hạn đến ngày 14-4 để đưa ra quyết định về ngày bỏ phiếu. Theo luật, bầu cử phải được tổ chức trong vòng 60 ngày sau phán quyết của tòa án. Ngoài ra, ngày bầu cử tổng thống phải được công bố ít nhất 50 ngày trước khi diễn ra. Như vậy, bầu cử có thể diễn ra trong giai đoạn từ ngày 24-5 đến 3-6. 

Giới phân tích dự đoán khả năng cao nhất là cử tri đi bỏ phiếu trong ngày 3-6, tức là ngày thứ 60 kể từ phán quyết nói trên. Lựa chọn này sẽ cho phép các đảng chính trị có đủ thời gian chuẩn bị cho chiến dịch tranh cử. Khi Tổng thống Park Geun-hye bị phế truất hôm 10-3-2017, bầu cử được tổ chức đúng 60 ngày sau đó, tức vào ngày 9-5.

Phán quyết trên của Tòa án Hiến pháp đã khép lại chuỗi sự kiện kéo dài 4 tháng, bắt đầu với tuyên bố thiết quân luật đầy bất ngờ của ông Yoon, dẫn đến việc ông bị bắt rồi được thả, đồng thời gây tổn hại đáng kể đến nền chính trị, kinh tế và xã hội của đất nước. Vụ án tập trung vào việc liệu ông có vi phạm pháp luật hay không liên quan đến 5 hành động chính: tuyên bố thiết quân luật, soạn thảo sắc lệnh thiết quân luật, triển khai quân đội đến Quốc hội, bố ráp NEC và tìm cách bắt giữ các chính trị gia.

Ông Yoon không có mặt tại phiên tòa để nghe phán quyết. Sau đó, theo AP, ông Yoon tuyên bố qua nhóm luật sư bào chữa rằng ông "vô cùng hối tiếc" vì không đáp ứng được kỳ vọng của công chúng nhưng không nói rõ mình chấp nhận phán quyết của Tòa án Hiến pháp. Ngoài phiên tòa luận tội, ông Yoon còn đang bị xét xử hình sự về cáo buộc kích động bạo loạn thông qua động thái thiết quân luật của mình.

Trong ngày phán quyết được đưa ra, lực lượng cảnh sát đã được đặt trong tình trạng mức cảnh báo an ninh cao nhất trên toàn quốc. An ninh đã được siết chặt tại thủ đô Seoul, đặc biệt là các khu vực quanh dinh thự tổng thống và Tòa án Hiến pháp, khi hàng chục ngàn người tuần hành, chia làm 2 phe phản đối và ủng hộ ông Yoon. Phe phản đối đã vỗ tay khi tòa án công bố phán quyết phế truất ông Yoon trong khi những người ủng hộ tỏ thái độ thất vọng và giận dữ.