Hóa giải nguy cơ ùn tắc đăng kiểm

Theo lãnh đạo Cục Đăng kiểm Việt Nam, hiện cả nước có 274/294 trung tâm đăng kiểm với 446/546 dây chuyền kiểm định đang hoạt động. Công suất kiểm định tối thiểu 642.240 phương tiện/tháng, hoàn toàn đáp ứng được nhu cầu kiểm định của người dân và doanh nghiệp trên phạm vi toàn quốc trong năm 2024 bởi nhu cầu kiểm định cả nước vào tháng cao nhất chỉ hơn 500.000 xe.

Hà Nội, TP HCM đã ùn ứ

Tuy nhiên, do việc phân bố các trung tâm đăng kiểm không đồng đều về mặt địa lý dẫn đến chỗ thiếu, chỗ thừa. Cộng thêm việc phương tiện được tự động gia hạn đăng kiểm theo quy định tại Thông tư 08/2023 của Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) và số phương tiện tạm dừng hoạt động trước đây nay thực hiện kiểm định trở lại dẫn đến nguy cơ ùn tắc kiểm định tái diễn vào các tháng giữa và cuối năm 2024 tại 11 địa phương. Đặc biệt, tại Hà Nội và TP HCM vừa qua đã xuất hiện tình trạng ùn ứ phương tiện cục bộ.

Bên cạnh đó, thời gian tới, các vụ án liên quan lĩnh vực đăng kiểm được đưa ra xét xử tác động rất lớn đến hoạt động kiểm định. Theo số liệu thống kê, 42 địa phương với 112 trung tâm đăng kiểm có đăng kiểm viên bị khởi tố. "Với lượng phương tiện đến kiểm định gia tăng và việc xét xử thì cả nước có 36 địa phương gặp nguy cơ ùn tắc phương tiện đến kiểm định" - Cục Đăng kiểm Việt Nam cho hay.

Các địa phương có nguy cơ cao gồm Hà Nội, TP HCM, Bắc Kạn, Bắc Giang, Bắc Ninh, Bình Định, Bình Dương, Bình Thuận, Cần Thơ, Đà Nẵng, Đắk Lắk, Đồng Nai, Đồng Tháp, Gia Lai, Hà Giang, Hà Nam, Hà Tĩnh, Hải Dương, Hậu Giang, Hòa Bình, Hưng Yên, Kon Tum, Lâm Đồng, Nam Định, Nghệ An, Phú Yên, Quảng Bình, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Sơn La, Thái Bình, Thái Nguyên, Thừa Thiên - Huế, Tiền Giang, Trà Vinh và Tuyên Quang.

Đặc biệt, sẽ có những địa phương không còn trung tâm đăng kiểm để hoạt động như Bắc Kạn và Thái Bình. Việc này sẽ ảnh hưởng, thậm chí dẫn đến ùn tắc phương tiện đến kiểm định tại các địa phương khác do sự dịch chuyển phương tiện từ 36 địa phương trên.

Về tình hình nhân lực, theo thống kê, cả nước có 2.474 đăng kiểm viên nhưng hơn 900 người đã bị khởi tố. Trong số 1.818 đăng kiểm viên thực tế đang tham gia hoạt động kiểm định hiện nay thì 291 người là bị can.

Đáng chú ý, trường hợp các vụ án đăng kiểm đồng loạt xét xử trong tháng 7-2024, dự báo sẽ có 91 trung tâm đăng kiểm phải đóng cửa trong thời gian 3 tháng, tức là đến hết tháng 9-2024 mới có thể hoạt động trở lại. Trong đó, 100% trung tâm thuộc Cục Đăng kiểm Việt Nam tại Hà Nội và TP HCM. Nguy cơ ùn tắc tại các địa phương là chắc chắn sẽ xảy ra và đặc biệt nghiêm trọng tại Hà Nội, TP HCM và Đồng Nai.

Đề xuất giải pháp

Ông Nguyễn Tô An, Phó Cục trưởng Cục Đăng kiểm Việt Nam, cho rằng nếu ùn tắc, quá tải đăng kiểm tái diễn một lần nữa là rất đáng tiếc, bởi chỉ cần chậm kiểm định một ngày, thiệt hại đối với người dân, doanh nghiệp vận tải, hộ kinh doanh vận tải rất lớn.

Để chủ động ứng phó những tình huống khi các vụ án được xét xử và đăng kiểm viên bị kết tội, lãnh đạo Cục Đăng kiểm Việt Nam đã báo cáo Bộ GTVT. Cục đề xuất sửa đổi Nghị định 139/2018 và Nghị định 30/2023 quy định về kinh doanh dịch vụ kiểm định xe cơ giới theo trình tự, thủ tục rút gọn, trong đó, đề xuất loại trừ trường hợp thu hồi chứng chỉ đăng kiểm viên và tạm đình chỉ hoạt động của đơn vị đăng kiểm để tránh tình trạng các đơn vị đăng kiểm bị thiếu đăng kiểm viên và bị dừng hoạt động, gây thiệt hại không đáng có.

Lãnh đạo Cục Đăng kiểm Việt Nam cho biết cục kiến nghị sửa đổi quy định theo hướng không thu hồi chứng chỉ đăng kiểm viên, không cấm hành nghề đối với các trường hợp hưởng án treo hoặc cho cải tạo không giam giữ. Đồng thời, kiến nghị không đóng cửa các đơn vị đăng kiểm có từ 2 đăng kiểm viên bị thu hồi chứng chỉ đăng kiểm viên đối với các vụ án đăng kiểm bị khởi tố trước thời điểm ban hành Nghị định 30/2023, tức trước ngày 8-6-2023.

Cùng với đó, đề xuất Bộ GTVT có văn bản đề nghị thành ủy, tỉnh ủy, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương tăng cường công tác quản lý, chỉ đạo cơ quan liên quan kịp thời ứng phó các tình huống xảy ra trong hoạt động kiểm định xe cơ giới.

Cục Đăng kiểm Việt Nam sẽ phối hợp chặt chẽ với sở GTVT các địa phương và các cơ quan báo chí tổ chức tuyên truyền, khuyến cáo người dân, doanh nghiệp chủ động thực hiện đăng kiểm sớm hoặc di chuyển tới các địa phương khác có nhiều trung tâm đăng kiểm đang hoạt động để kiểm định.