Bệnh sốt xuất huyết và những cách phòng ngừa

Một người có thể bị nhiễm sốt xuất huyết nhiều lần: Ở nước ta, hiện có 4 tuýp virus Dengue gây bệnh là D1, D2, D3 và D4. Một người đã từng nhiễm sốt xuất huyết sẽ miễn dịch với tuýp virus đó nhưng vẫn có khả năng nhiễm chéo do một tuýp virus khác và nhiễm bệnh lần 2 thường nặng hơn lần đầu.

Triệu chứng và những điều nên làm khi bị sốt xuất huyết

* Các triệu chứng nhận biết:

Sau khi bị muỗi vằn mang mầm bệnh cắn, người bệnh sẽ có thời kỳ ủ bệnh khoảng 5 ngày, sau đó mới phát bệnh với những triệu chứng sau:

- Sốt cao đột ngột, liên tục từ 39 - 40 độ trong 2 - 7 ngày liền

- Xuất huyết dưới dạng chấm rải rác trên da hoặc bầm chỗ chích, chảy máu cam, ói ra máu

- Chán ăn, mệt mỏi, nhức đầu, đau cơ, đau bụng

- Các dấu hiệu của sốc: Mạch nhanh, nhẹ, huyết áp giảm, kẹp hoặc không đo được, chi lạnh, bứt rứt…

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), sốt xuất huyết chia làm 4 cấp độ.

- Độ I: Người bệnh chỉ sốt, chưa có triệu chứng xuất huyết.

- Độ II: Người bệnh sốt có kèm theo triệu chứng xuất huyết.

- Độ III: Người bệnh bắt đầu có dấu hiệu sốc: Người bứt rứt, chân tay lạnh, mạch nhanh nhỏ, hạ huyết áp; huyết áp kẹt, kèm theo các triệu chứng như da lạnh, ẩm, bứt rứt hoặc vật vã li bì.

- Độ IV: Sốc nặng, mạch nhỏ khó bắt, huyết áp không đo được (HA = 0).

Trẻ sốt xuất huyết độ I có thể điều trị tại nhà theo đơn. Với độ II, tùy trường hợp, trẻ có thể điều trị tại nhà có theo dõi chặt chẽ hoặc nhập viện nếu xét thấy cần thiết.

Những trường hợp độ III và độ IV nhất thiết phải nhập viện ngay để được điều trị kịp thời, tránh biến chứng, tử vong.

Nên làm gì khi nghi ngờ bị sốt xuất huyết?

* Nên:

Theo dõi và đến bệnh viện khám ngay. Trường hợp bệnh nhẹ, chăm sóc tại nhà cần chú ý các điểm sau:

- Nghỉ ngơi, tránh hoạt động nhiều.

- Uống nhiều nước (nước sôi để nguội, nước Oresol, nước chanh, cam vắt).

- Ăn thức ăn lỏng, dễ tiêu. Tránh thức ăn, uống có màu đen, đỏ, nâu (ói mửa sẽ dễ nhầm lẫn là máu).

- Hạ sốt với thuốc Paracetamol, lau mát người.

* Tránh tuyệt đối:

- Dùng Aspirin để hạ sốt.

- Cạo gió, kiêng cữ ăn uống.

Nên cho trẻ nhập viện ngay nếu trong quá trình theo dõi trẻ có một trong các dấu hiệu sau: Sốt quá cao/xuất huyết lan rộng, chảy máu cam, chảy máu chân răng/ tay, chân lạnh/trẻ đang tỉnh táo bỗng trở nên lừ đừ, có khi vật vã/đau bụng dữ dội/da trẻ đổi màu, trở nên bầm bầm, môi xám lại/trẻ tiểu ít hẳn hoặc không tiểu nhưng rất khát.

Những cách phòng ngừa bệnh sốt xuất huyết

Hiện chưa có vắc-xin phòng bệnh, biện pháp phòng bệnh chủ yếu là kiểm soát côn trùng trung gian truyền bệnh như tránh muỗi đốt, diệt bọ gậy (lăng quăng), diệt muỗi trưởng thành, theo nguyên tắc: Không lăng quăng, không muỗi, sẽ không có sốt xuất huyết.

- Không tạo môi trường thuận lợi cho muỗi sinh sản, diệt lăng quăng: Dọn vệ sinh sạch sẽ quanh nhà, không để nước tù đọng trong các bể chứa, lu, chai lọ.

- Bảo vệ tránh không bị muỗi đốt: Ngủ màn ban ngày, mặc quần áo dài tay, không cho trẻ chơi ở những chỗ tối.

- Đuổi muỗi (đốt nhang muỗi, xịt muỗi), dùng kem thoa chống muỗi.

- Dọn dẹp những chỗ muỗi thích đậu, nghỉ như dây treo, quần áo, chỗ tối.