Kè biển hàng chục tỉ đồng chưa nghiệm thu đã hỏng nặng

Tuyến kè Hải Thành - Quang Phú, phường Đồng Hới, tỉnh Quảng Trị, được đầu tư 35 tỉ đồng với mục tiêu chống xói lở, bảo vệ khu dân cư ven biển và tuyến đường du lịch Trương Pháp. Thế nhưng, khi chưa kịp nghiệm thu, công trình đã hư hỏng nghiêm trọng.

Nhiều đoạn kè vỡ nát, sạt lở cách nhà dân vài mét

Dọc đường Trương Pháp - tuyến ven biển sầm uất của phường Đồng Hới - là hàng loạt nhà hàng, khách sạn và rừng phi lao.

Tuy nhiên, phía sát mép biển, sau các nhà hàng như Cánh Buồm, Sơn Hạnh…, hình ảnh trái ngược hiện ra: những khối bê-tông lớn nằm chênh vênh, sắt thép lộ thiên, nhiều đoạn kè bị vỡ nát, sạt lở nghiêm trọng. Nhiều vị trí sạt lở chỉ còn cách nhà dân, quán hàng vài mét, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn, nhất là trong mùa mưa bão.

Theo tìm hiểu, tuyến kè Hải Thành - Quang Phú dài 868 m, tổng vốn đầu tư khoảng 35 tỉ đồng, do UBND TP Đồng Hới (tỉnh Quảng Bình cũ) làm chủ đầu tư, khởi công đầu năm 2020. Công trình được thiết kế bằng bê-tông cốt thép, nhằm chống xói lở và bảo vệ khu dân cư ven biển.

Tháng 10-2020, khi công trình đang thi công, một cơn áp thấp nhiệt đới đổ bộ. Sóng lớn từ biển Nhật Lệ liên tiếp đánh vào tuyến kè chưa hoàn chỉnh, khiến nhiều đoạn bị sạt lở. Khi công trình chưa kịp nghiệm thu, quyết toán, tuyến kè gần như "vỡ vụn".

Qua mỗi mùa mưa bão, sóng biển tiếp tục khoét sâu chân kè. Do không được sửa chữa kịp thời vì thiếu vốn, phạm vi hư hỏng lan rộng, hiện đã vượt quá 700 m ở 2 đầu tuyến.

Trước thực trạng này, UBND tỉnh Quảng Bình (cũ) đã phối hợp với chủ đầu tư và các sở, ngành kiểm tra hiện trường, bàn biện pháp khắc phục, đồng thời triển khai gia cố tạm thời để ứng phó thiên tai. Tháng 3-2025, TP Đồng Hới tiếp tục phối hợp các sở, viện nghiên cứu và chuyên gia khảo sát, tổ chức hội thảo đánh giá nguyên nhân.

Kết quả cho thấy khu vực này bị xói lở nghiêm trọng trong nhiều năm. Bãi biển hạ thấp liên tục từ 2018 đến 2025, với khối lượng cát bị cuốn trôi ước 376.000 - 581.000 m³. Các đường đồng mức âm 2 - 6 m dịch chuyển vào bờ 47 - 98 m, làm giảm khả năng tiêu tán sóng, khiến sóng gần bờ cao hơn và dòng chảy ven bờ mạnh hơn trước.

Các chuyên gia đề xuất sửa chữa khẩn cấp bằng kè mái nghiêng sử dụng đá hộc hoặc cấu kiện bê-tông đúc sẵn, kết hợp lớp lọc địa kỹ thuật để gia cố móng, tận dụng kết cấu cũ và thi công nhanh. Về lâu dài, cần xây dựng đê ngầm giảm sóng xa bờ nhằm giảm năng lượng sóng, phục hồi bãi cát và bảo vệ cảnh quan du lịch.

Theo UBND phường Đồng Hới, địa phương đã đề nghị UBND tỉnh Quảng Trị cho phép quyết toán dự án, đồng thời bố trí vốn khẩn cấp để sửa chữa tuyến kè.

Vừa bàn giao, công trình ven biển đã hư hỏng

Không chỉ ở Đồng Hới, tại Nam Quảng Trị, công trình bãi tắm cộng đồng Trung Giang (xã Bến Hải) cũng nhanh chóng xuống cấp sau khi bàn giao.

Sóng biển đã xâm thực, khoét sâu chân móng tường chắn đất dọc tuyến đường T7, gây sụt trượt, đứt gãy nhiều mảng bê-tông. Khoảng 100 m tường chắn đất, các bậc lên xuống bãi tắm và mặt đường bị hư hỏng; bờ cát tiếp giáp tường chắn bị xói lở nghiêm trọng.

Hạng mục tường chắn đất dài hơn 1 km, thuộc dự án phát triển cơ sở hạ tầng du lịch hỗ trợ tăng trưởng toàn diện khu vực tiểu vùng Mê Kông mở rộng, giai đoạn 2 - Tiểu dự án tỉnh Quảng Trị. Công trình do Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch tỉnh Quảng Trị làm chủ đầu tư, với tổng mức đầu tư hơn 3,7 tỉ đồng.

Công trình được nghiệm thu hoàn thành ngày 30-6-2024 và bàn giao cho địa phương quản lý trong năm 2024. Tuy nhiên, chỉ sau thời gian ngắn đã hư hỏng nặng.

Theo các đơn vị chuyên môn, nguyên nhân trực tiếp là hiện tượng xói sâu tại chân tường chắn khi có sóng lớn, làm hẫng móng, dẫn đến sụt lún và gãy đổ kết cấu. Bên cạnh đó, tường chắn dạng trọng lực, móng nông đặt trên nền cát theo thiết kế ban đầu chỉ phù hợp với đường giao thông nội bộ, chưa đáp ứng điều kiện chịu tác động trực tiếp, thường xuyên của sóng biển.

Ông Nguyễn Văn Hồng, Chủ tịch UBND xã Bến Hải, cho biết địa phương đã rào chắn hiện trường để bảo đảm an toàn, đồng thời đề xuất tỉnh bố trí kinh phí khắc phục. Ban Quản lý Dự án đầu tư xây dựng tỉnh Quảng Trị cũng đã đề xuất phương án bổ sung kè chắn sóng thay thế, với kinh phí dự kiến khoảng 10 tỉ đồng cho đoạn hư hỏng và trên 50 tỉ đồng nếu triển khai cho toàn tuyến.

Trong khi đó, hàng chục hộ dân thôn An Hải (xã Đông Sơn, tỉnh Quảng Ngãi) nhiều tháng qua sống trong cảnh thấp thỏm, lo sợ vì triều cường dữ dội, liên tiếp "tấn công" nhà cửa, tài sản của họ.

Ghi nhận tại hiện trường, dọc bờ biển thôn An Hải, nhiều đoạn bị sóng biển "ngoạm" nham nhở, đất đá sạt lở sát mép nhà dân. Những tuyến kè tạm từng được xem là "phao cứu sinh" nay chỉ còn lại những đống gạch đá ngổn ngang, không còn khả năng chống chọi trước sức tàn phá của sóng biển. Nhiều căn nhà người dân chênh vênh trên bờ vực. Ông Phan Đình Chí, Chủ tịch UBND xã Đông Sơn, cho biết tình trạng triều cường xâm thực, lấn sâu vào khu dân cư thôn An Hải đang ngày càng nghiêm trọng, vượt quá khả năng tự khắc phục của địa phương và người dân.

"UBND xã Đông Sơn đã kiến nghị UBND tỉnh Quảng Ngãi cùng các sở, ngành liên quan sớm đầu tư xây dựng tuyến kè chống sạt lở bờ biển thôn An Hải, với chiều dài khoảng 420 m. Nếu có được tuyến kè kiên cố, nhà cửa, tính mạng người dân không chỉ được bảo vệ an toàn mà họ còn được ổn định đời sống, yên tâm sinh sống lâu dài" - ông Chí nhấn mạnh. 

ĐƠN VỊ ĐỒNG HÀNH