Kế hoạch Gaza của Tổng thống Donald Trump gây tranh cãi

Tổng thống Donald Trump hôm 4-2 tuyên bố Mỹ sẽ tiếp quản Dải Gaza sau khi di dời người Palestine đến nơi khác, phá vỡ chính sách hàng thập kỷ của Mỹ về xung đột Israel - Palestine và châm ngòi làn sóng chỉ trích.

Tại cuộc họp báo chung với Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đang ở thăm Mỹ, ông Trump bất ngờ công bố kế hoạch trên mà không cung cấp thông tin chi tiết. Trước đó, ông Trump đưa ra đề xuất gây sốc về việc tái định cư vĩnh viễn hơn 2 triệu người Palestine từ Dải Gaza đến các nước láng giềng và thúc giục các nước này tiếp nhận họ. 

Theo ông Trump, người Palestine tại Dải Gaza không còn lựa chọn nào khác ngoài việc rời đi bởi nơi này cần phải được tái thiết sau gần 16 tháng xung đột giữa Israel và nhóm vũ trang Hamas. Một báo cáo được Liên hợp quốc công bố hồi tháng 1 cho thấy việc dọn dẹp hơn 50 triệu tấn đống đổ nát ở Gaza sau cuộc xung đột có thể mất 21 năm và tốn tới 1,2 tỉ USD.

Việc Mỹ kiểm soát trực tiếp Dải Gaza sẽ đi ngược lại chính sách lâu nay của Washington và đối với phần lớn cộng đồng quốc tế, vốn cho rằng Gaza sẽ là một phần của nhà nước Palestine trong tương lai. 

Không gì lạ khi ngay cả một số nghị sĩ Đảng Cộng hòa cũng có phản ứng mạnh. Thượng nghị sĩ Lindsey Graham cho rằng đề xuất này có vấn đề, đồng thời nói thêm ông không nghĩ rằng người dân sẽ ủng hộ việc đưa quân đội Mỹ đến kiểm soát Gaza.

Trong khi đó, theo đài Al Jazeera, Tổng Thư ký Tổ chức Giải phóng Palestine (PLO) Hussein al-Sheikh cho biết PLO bác bỏ mọi lời kêu gọi di dời người Palestine khỏi quê hương của họ. 

Theo ông, giới lãnh đạo Palestine khẳng định lập trường vững chắc rằng giải pháp hai nhà nước phù hợp với tính hợp pháp quốc tế và luật pháp quốc tế, là sự bảo đảm an ninh, ổn định và hòa bình. 

Ông Sami Abu Zuhri, quan chức của Hamas, gọi phát biểu của ông Trump về việc kiểm soát Gaza là vô lý, đồng thời cảnh báo rằng bất kỳ ý tưởng nào như thế đều có nguy cơ châm ngòi bất ổn tại khu vực.

Bộ trưởng Ngoại giao của các nước Ai Cập, Jordan, Qatar, Ả Rập Saudi, Các Tiểu Vương quốc Ả Rập Thống nhất và một quan chức cấp cao của Palestine đã gửi thư chung tới Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio nhằm phản đối ý tưởng di dời người Palestine khỏi Gaza. Nhiều nước khác nhắc lại sự ủng hộ dành cho giải pháp hai nhà nước cho Palestine và Israel.

Đáp lại làn sóng chỉ trích, giới chức Mỹ nhấn mạnh ông Trump đang cố gắng xem xét vấn đề một cách thực tế chứ không áp đặt giải pháp. Họ nói thêm Washington muốn làm việc với các đối tác Ả Rập và Israel để đưa ra các giải pháp sáng tạo cho thách thức này. Riêng ông Netanyahu không đi sâu vào việc thảo luận đề xuất trên mà chỉ khen ông Trump vì đã thử cách tiếp cận mới.