Kết nối, phát huy giá trị di sản thiên nhiên

Vịnh Hạ Long - quần đảo Cát Bà được công nhận là Di sản thiên nhiên thế giới từ năm 2023. Tuy nhiên, di sản liên tỉnh đầu tiên của Việt Nam này luôn tồn tại vướng mắc về ranh giới quản lý vùng biển giữa Quảng Ninh và Hải Phòng, gây khó khăn trong nhiều hoạt động, nhất là du lịch tàu biển.

Mỗi bên tự quản, "ngăn sông cấm chợ"

Lãnh đạo UBND TP Hải Phòng cho biết hằng năm, Ban Quản lý vịnh Hạ Long và huyện Cát Hải - nơi có quần đảo Cát Bà - đều ký kết quy chế phối hợp về công tác quản lý, vệ sinh môi trường, cứu hộ, cứu nạn. Vịnh Hạ Long - quần đảo Cát Bà còn có sự kết nối thông qua tuyến phà Tuần Châu - Gia Luận; các tàu du lịch tuyến Cảng Tàu - Gia Luận đi qua động Thiên Cung, hang Đầu Gỗ, hòn Chó Đá, hang Ba Hang, hòn Đỉnh Hương, hòn Trống Mái bên cạnh những chuyến tàu chuyên tuyến.

Tuy nhiên, nhiều năm qua, tình trạng "ngăn sông cấm chợ" vẫn xảy ra, do 2 địa phương chưa thống nhất về mặt quản lý vùng biển liên quan. Với quyết tâm giải quyết vướng mắc với Quảng Ninh, vừa qua, UBND TP Hải Phòng đã ban hành quyết định thành lập Ban Chỉ đạo quản lý Di sản thiên nhiên thế giới vịnh Hạ Long - quần đảo Cát Bà, trực thuộc thành phố.

Theo đó, ban này có chức năng chỉ đạo quản lý, bảo vệ và phát huy giá trị di sản (thuộc phạm vi của TP Hải Phòng); giúp UBND thành phố điều phối hoạt động giữa các sở, ngành, đơn vị, địa phương và các tổ chức, cá nhân liên quan trong việc quản lý, bảo vệ và phát huy giá trị Di sản thiên nhiên thế giới vịnh Hạ Long - quần đảo Cát Bà.

Ban này còn có nhiệm vụ giúp UBND TP Hải Phòng chỉ đạo việc xây dựng kế hoạch, tổ chức thực hiện các nhiệm vụ quản lý, bảo vệ, phát huy giá trị Di sản thiên nhiên thế giới vịnh Hạ Long - quần đảo Cát Bà; đề xuất xử lý, giải quyết các vấn đề phát sinh liên quan. Ban chỉ đạo cũng có nhiệm vụ phối hợp với Ban Quản lý vịnh Hạ Long - thuộc UBND tỉnh Quảng Ninh - quản lý, bảo vệ, phát huy giá trị di sản thiên nhiên này một cách hiệu quả, đúng quy định.

Cần lập ban quản lý chung

Bà Trần Thị Hoàng Mai, Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao TP Hải Phòng, nhận xét việc vịnh Hạ Long - quần đảo Cát Bà trở thành Di sản thiên nhiên thế giới đã đặt ra nhiệm vụ quan trọng về hợp tác giữa địa phương này với tỉnh Quảng Ninh để bảo tồn và phát huy giá trị di sản.

Theo bà Mai, 2 địa phương cần gắn kết nhau mạnh mẽ, thiết thực hơn để quản lý, bảo vệ, khai thác và phát triển giá trị của di sản thiên nhiên thế giới liên tỉnh này một cách hiệu quả. Các hoạt động của hai bên phải bảo đảm việc bảo tồn, không làm hại cảnh quan tự nhiên. Điều quan trọng hơn là thực hiện đầy đủ, chính xác các điều khoản của công ước quốc tế về bảo vệ di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới.

Nhiều ý kiến cho rằng ngoài việc giao Vườn Quốc gia Cát Bà là đơn vị trực tiếp thực hiện các nhiệm vụ về quản lý, bảo vệ di sản thiên nhiên thế giới bên phía Quảng Ninh, cần có một ban chỉ đạo gồm đại diện các cơ quan liên quan để chỉ đạo, quản lý, bảo vệ, phát huy giá trị vịnh Hạ Long - quần đảo Cát Bà phía TP Hải Phòng.

Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao TP Hải Phòng đánh giá việc thành lập Ban Chỉ đạo quản lý Di sản thiên nhiên thế giới vịnh Hạ Long - quần đảo Cát Bà là bước đi chủ động của thành phố trong quá trình kết nối với tỉnh Quảng Ninh để cùng nhau quản lý, phát huy giá trị di sản liên tỉnh.

Ông Lê Khắc Nam, Phó Chủ tịch UBND TP Hải Phòng, Trưởng Ban Chỉ đạo quản lý Di sản thiên nhiên thế giới vịnh Hạ Long - quần đảo Cát Bà, cho biết 2 địa phương đã nhiều lần làm việc, bàn bạc thành lập tổ công tác chung liên quan việc quản lý, bảo vệ và phát huy giá trị di sản này, cũng như phối hợp thực hiện các khuyến nghị của Ủy ban Di sản thế giới. Tuy nhiên, đến nay, vịnh Hạ Long - quần đảo Cát Bà vẫn chưa có ban quản lý chung.

Trong lúc chưa thành lập được ban quản lý chung, trước mắt, Hải Phòng và Quảng Ninh mỗi bên tự quản lý. Sau này, khi thành lập ban quản lý chung, đại diện Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch sẽ làm trưởng ban, TP Hải Phòng hay tỉnh Quảng Ninh làm phó ban hoặc luân phiên làm việc với nhau, có sự tham gia của bộ.