Hứng nước mưa góp phần giảm ngập

. Phóng viên: Ông có thể cho biết lý do vì sao phải tìm cách giữ lại nước mưa?

- PGS-TS Đoàn Cảnh: Mưa là một trong hai nguyên nhân chính gây ngập ở TPHCM hiện nay. Như chúng ta đã biết, hệ thống cống thoát nước của TP đang quá tải do đó khi có những trận mưa với vũ lượng lớn thì nước thoát không kịp gây ra tình trạng ngập úng. Tệ hơn, khi mưa lớn gặp triều cường, tình trạng ngập càng dữ dội hơn do nước không có lối thoát.

Vì thế nếu mỗi nhà hứng và giữ lại từ 1 m3 đến vài mét khối nước mưa thì sẽ giảm đáng kể lượng nước chảy ra đường-xuống cống. Vì thế nước sẽ thoát nhanh hơn, bớt gây ngập úng. Nếu một khu phố có 5.000 căn nhà, chỉ cần mỗi nhà hứng lại 1 m3 nước mưa thì khu phố đó sẽ giảm được 5.000 m3 nước chảy ra đường phố, như thế khu vực đó sẽ giảm được ngập.

. Nhưng ở TP nhiều khu vực nhà cửa chật chội, lấy đâu ra chỗ để hứng nước mưa?

- Việc giữ lại nước mưa rất đơn giản. Ví dụ nhà nào có sân thượng thì xây bể hoặc đặt bồn để hứng nước. Nhà chật chội hơn, có thể đào hầm ở dưới sân trước nhà... rồi đặt ống dẫn nước mưa từ máng xối xuống hầm, giữ nước lại. Những nhà có sân vườn, nhà ngoại thành, đất rộng có thể đào ao nhỏ để chứa nước mưa...

Việc giữ lại nước mưa không chỉ góp phần giảm ngập mà còn cho chúng ta thêm nguồn nước để sử dụng vào những việc như tưới cây, lau nhà, rửa xe... Nếu nước mưa không bị ô nhiễm có thể dùng để uống được.

Những thảm cỏ để thấm nước mưa. Ảnh do PGS-TS Đoàn Cảnh cung cấp

. Nếu chỉ người dân hứng lại nước mưa thì khối lượng cũng không đáng kể, tại sao chúng ta không đào những hồ lớn để chứa nước?

- Việc xây hồ lớn để điều tiết, chống ngập chúng tôi cũng đã nghiên cứu và đề xuất nhưng do TP không còn nhiều đất nên việc thực hiện rất khó. Trong bối cảnh này, việc tận dụng những diện tích chứa nước có sẵn để làm hồ chứa nước mưa, điều tiết chống ngập sẽ khả thi hơn. Ví dụ, chúng ta có thể biến một cái ao trong vườn nhà, trong công viên, hay ngăn một dòng kênh, một đoạn rạch lại thành hồ điều tiết chống ngập...

Ở các nước tiên tiến, không chỉ nhà nhà hứng nước mưa mà họ tận dụng tất cả nơi công cộng để giữ lại nước mưa. Ví dụ như trên đường phố, các vỉa hè đều được lát gạch con sâu để kẽ hở cho nước mưa thấm xuống đất. Xung quanh các gốc cây, họ xây bồn thấp hơn mặt đường và để rãnh hở cho nước mưa chảy vào và ngấm xuống đất. Những dải phân cách, khu đất trống... cũng được làm thấp xuống, có hình võng và trồng cỏ để hứng nước mưa...

Trong khi đó, ở TPHCM thì làm ngược lại: bồn cây làm cao hơn mặt đường, vỉa hè đều lát gạch-tráng bê tông kín mít..., nước không thấm được, dồn chảy hết ra đường-xuống cống, vừa gây ngập vừa cuốn hết bụi bẩn, các chất ô nhiễm ra kênh rạch...

Ở các nước tiên tiến, đường phố được lát gạch con sâu để thấm nước mưa. Ảnh do PGS-TS Đoàn Cảnh cung cấp

. Theo ông, nếu giữ lại nước mưa thì kênh rạch sẽ bớt ô nhiễm?

- Nếu chúng ta tận dụng các bãi cỏ, khu vực công cộng để giữ nước mưa thì nguồn nước này sẽ được thấm lọc qua đất, giảm bớt ô nhiễm, làm cho môi trường trong lành hơn. Vì thế, nếu chúng ta giữ được nhiều nước mưa thì TP sẽ bớt nóng bức. Ngoài ra, nước mưa còn là nguồn bổ cập cần thiết cho nước ngầm. Đây là nguồn tài nguyên rất quý giá.