Phát hiện “bãi đáp” khổng lồ của vật thể ngoài hành tinh

Viết trên chuyên san The Conversation, nhà địa chất Andrew Glikson từ Trường Khảo cổ và nhân chủng học thuộc Đại học Quốc gia Úc (ANU) cho biết cấu trúc mang tên Deniliquin mà ông và các cộng sự nghiên cứu ước tính có đường kính lên đến 520 km.

Kích thước này vượt xa cấu trúc tác động Verdefort ở Nam Phi, đang giữ kỷ lục thế giới với đường kính gần 300 km.

Mảnh đất mà nước Úc tọa lạc đã hứng chịu một tác động tàn khốc từ ngoài hành tinh hàng tỉ năm trước - Ảnh đồ họa từ NASA

Deniliquin nằm ẩn bên dưới bang New South Wales sau một quãng thời gian dài được quá trình xói mòn, kiến tạo mảng... che giấu.

Tuy nhiên, nghiên cứu dựa trên các mô hình từ tính bên dưới Lưu vực Murray của New South Wales đã để lộ thứ bất thường bên dưới, mang hình dạng rõ ràng của một cấu trúc va chạm

Các dữ liệu địa vật lý chi tiết được thu thập từ năm 2015 đến 2020 đã xác định sự tồn tại của khu vực đường kính 520 km này, bao gồm dữ liệu địa chấn thu được ở vị trí trung tâm của hố va chạm khổng lồ, nơi có sự biến dạng sâu 30 bên trên một mái vòm lớp phủ.

Các phép đo từ trường cũng chỉ ra bằng chứng về các vết đứt gãy tỏa ra từ trung tâm của một điểm đã chịu tác động lớn. Magma được bơm vào các vết nứt ẩn sâu dưới lòng đất cũng lộ diện thông qua các dị thường từ tính.

Các dấu hiệu này cũng tương tự những gì đã dẫn đến sự phát hiện Verdefort ở Nam Phi hay cấu trúc tương tự Sudbury ở Canada.

Tuy chưa khoan xuống để tìm bằng chứng trực tiếp nhưng TS Glikson và cộng sự Tony Yeaters, tác giả chính của bài công bố về Deniliquin trên tạp chí Tectonophysics, đã đủ bằng chứng để chỉ ra rằng nó phải là một dấu vết của tiểu hành tinh va chạm Trái Đất.

Cú tấn công ngoài hành tinh này xảy ra trong giai đoạn trước mốc 3,2 tỉ năm về trước, là giai đoạn "đầu đời" khốc liệt mà địa cầu phải trải qua, với các cú tấn công liên tục của vật thể vũ trụ.

Lục địa Úc và lục địa tiền thân của nó là siêu lục địa Gondwana cũng đại diện cho những mảnh đất "ưa thích" của những kẻ tấn công ngoài hành tinh thời cổ đại.

Rất may, sự tiến hóa của cả hệ Mặt Trời đã khiến nó ngày một ít bạo lực hơn, ít vật thể không gian bay tự do và bắn phá các hành tinh hơn, dù đôi khi vẫn có những cái đủ lớn để gây ra đại tuyệt chủng, ví dụ như Chicxulub khổng lồ khiến khủng long tuyệt chủng 66 triệu năm trước.

Hiện chưa tính toán được chính xác thứ đã gây ra Deniliquin có kích thước bao nhiêu nhưng chắc chắn nó lớn hơn nhiều so với Chicxulub - vốn để lại một "bãi đáp" rộng hơn 180 km trải rộng từ đất liền bán đảo Yucatan cho đến một phần thềm lục địa.