Kinh doanh đồ chay bùng nổ trong mùa Vesak

Mùa Phật Đản 2025, đặc biệt với Đại lễ Vesak Liên hợp quốc được tổ chức tại TP HCM, đang mở ra cơ hội vàng cho thị trường thực phẩm chay tại Việt Nam. Theo các chuyên gia, nhu cầu tiêu thụ đồ chay dự kiến tăng mạnh nhờ sự kết hợp giữa yếu tố tâm linh và xu hướng sống xanh, lành mạnh. Đây không chỉ là dịp để các doanh nghiệp F&B (ẩm thực và đồ uống) bứt phá mà còn là cơ hội để quảng bá văn hóa ẩm thực chay Việt.

Thêm sản phẩm, thêm khuyến mại

Ghi nhận tại các cửa hàng, siêu thị, quán chay trên địa bàn TP HCM, những sản phẩm chay như đậu hũ non, chao, nước tương lên men thủ công, trái cây sấy không đường, mì chay, và trà thanh lọc... đang được tiêu thụ mạnh nhờ tính tiện lợi và lành mạnh.

Nắm bắt tâm lý ăn chay mùa Vesak, từ sau đại lễ 30-4, các hệ thống siêu thị như Co.opmart, Co.opXtra, Big C, GO, Aeon, Lotte Mart, Emart… đã đẩy mạnh quảng cáo, tăng số lượng mặt hàng chay chế biến sẵn (bún xào, đậu hũ chiên, cà ri chay, cơm chay, canh chua chay…) để phục vụ nhu cầu ăn tại chỗ hoặc mua về của khách. Các kệ hàng đồ chay cũng được chất đầy hàng, kèm theo đó là chương trình khuyến mãi giảm giá hấp dẫn lên đến 20%-30% cho rau củ quả, trứng cút chay, thịt nạc chay, đậu hũ, chao, nước tương...

Tại siêu thị Farmers Market ở góc Hai Bà Trưng - Nguyễn Thị Minh Khai (quận 1), những ngày này nhân viên tất bật kết các giỏ trái cây theo thiết kế đặc biệt phục vụ khách đi lễ chùa mùa Phật Đản. Những giỏ quà trái cây này có giá đa dạng từ 1 - 2,2 triệu đồng/giỏ với các loại hoa đính kèm chủ yếu là hoa sen. Ông Võ Thanh Lộc, Giám đốc Thương mại hệ thống Farmers Market, cho hay đây là lần đầu tiên cửa hàng tung các mẫu mã chuyên biệt cho mùa Phật Đản và bán khá tốt. Các sản phẩm chay và thực phẩm từ thực vật của hệ thống cũng có doanh số tăng vào dịp tháng 4 âm lịch này.

Ông Trương Chí Thiện, Chủ tịch HĐQT Công ty CP Thực phẩm Sài Gòn Chay (TP HCM), cho biết đang chuẩn bị một đợt khuyến mãi lớn bao gồm giảm giá, chương trình mời khách hàng dùng thử tại các siêu thị.

Theo ông Thiện, so với năm ngoái, Sài Gòn Chay có thêm nhiều sản phẩm mới như: món xào, món kho, bánh chuối nếp... tiệt trùng tiện lợi để khách hàng có thể mua về ăn với cơm. Công ty tập trung vào những món có giá bán lẻ dưới 20.000 đồng/món để phù hợp với số đông. Với công nghệ tiệt trùng hiện đại, có thể bảo quản sản phẩm trong vòng 1 tháng, sản phẩm rất thuận tiện trong việc bảo quản, cho người đi hành hương. "Ở kênh siêu thị, cửa hàng tiện lợi doanh số tăng gấp đôi; thương mại điện tử tăng gần gấp ba. Tôi cũng rất bất ngờ về tăng trưởng trên các sàn và đang đẩy mạnh đầu tư cả phòng livestream cạnh nhà máy" - ông Thiện thông tin.

Tương tự, ông Đoàn Mạnh Cương, Tổng Giám đốc Công ty TNHH Thực phẩm chay Bảo An, cho hay đã mở rộng danh mục sản phẩm để đáp ứng nhu cầu về thực phẩm chay ngày càng tăng cao, đặc biệt trong tháng 4 âm lịch này. Tại nhà máy của công ty Bảo An, bên cạnh dây chuyền sản xuất thực phẩm chay dạng nguyên liệu (dùng trong chế biến các món chay) còn có dây chuyền sản xuất các mặt hàng đồ chay ăn liền như thịt nạc kho tiêu chay ăn liền, cốt lết chay ăn liền. Ngoài ra, công ty còn đầu tư một nhà máy chuyên chế biến các sản phẩm chay dạng ăn liền. "So với 3 năm trước, sản lượng tiêu thụ của công ty đã tăng gấp đôi. Thời gian gần đây, khá nhiều khách hàng mới tìm hiểu sản phẩm của công ty, thường khoảng 30%-40% khách trong số đó sẽ mua hàng" - ông Cương cho biết.

Bí quyết để kinh doanh hiệu quả

Khảo sát của ông Cương cho thấy nhu cầu của thị trường Việt Nam về các loại thực phẩm chay ăn liền rất lớn, do tỉ lệ người ăn chay tại Việt Nam tăng nhanh qua từng năm. "Cộng đồng người ăn chay rất đa dạng, theo nhiều trường phái khác nhau nên nhu cầu về thực phẩm chay cũng khác nhau. Nhìn chung, với thực phẩm chay chế biến, sản phẩm ở phân khúc giá 70.000 - 100.000 đồng đang tiêu thụ mạnh nhất" - ông Cương nói thêm.

Bà Ngô Bích Quyên, Giám đốc Điều hành Công ty CP Vạn Sơn Thịnh Phát (sở hữu thương hiệu Organicfood), cho biết các món chay nấu sẵn, được cấp đông sâu, khách hàng chỉ cần rã đông và làm nóng là ăn được ngay đang được người tiêu dùng rất ưa chuộng bởi sự tiện lợi. Bên cạnh đó, các món như: chả giò, chả lụa chay, thực phẩm từ mít, nấm... cũng được người tiêu dùng tăng mua.

Theo ông Đỗ Duy Thanh, người sáng lập Công ty Tư vấn FnB Director và Chay Vietnam, đơn vị tư vấn và vận hành doanh nghiệp ẩm thực và thực phẩm chay, nhận định thời điểm hiện tại là một "siêu chu kỳ tiêu dùng" không thể bỏ lỡ. Bởi, Vesak không chỉ là đại lễ tâm linh của Phật giáo mà đang trở thành một điểm nhấn văn hóa - ẩm thực quan trọng trong hành vi tiêu dùng hiện đại. Đặc biệt, tại TP HCM - nơi đăng cai Đại lễ Vesak Liên hợp quốc 2025, nhu cầu thực phẩm chay, dịch vụ ăn chay và tiêu dùng sản phẩm thuần thực vật đang chứng kiến một giai đoạn bùng nổ cả về lượng lẫn chất.

Để kinh doanh hiệu quả ở thời điểm vàng, ông Thanh lưu ý các điểm chính như: thực đơn tinh gọn để phục vụ mùa cao điểm khi tỉ lệ người ăn chay tăng gấp 2-3 lần so với tháng thường để tránh sai sót. Đặc biệt, các cơ sở kinh doanh cần tránh xa các món chay giả mặn trong mùa Vesak, bởi trong mùa này, rất nhiều Phật tử kiêng dùng các món chay giả mặn, vì cho rằng không phù hợp với tinh thần thanh tịnh, hướng thiện.

Về giá, dữ liệu từ Chay Vietnam cho thấy trên 65% người tiêu dùng ăn chay thường xuyên chọn mức giá bình dân, tức dưới 60.000 đồng/phần ăn. Dù có nhóm khách sẵn sàng chi tiêu cao hơn nhưng nhóm phổ thông vẫn quyết định doanh thu chính.

Cũng theo ông Thanh, Đại lễ Vesak là cơ hội vàng cho toàn bộ ngành thực phẩm thuần thực vật, không chỉ món ăn chế biến tại chỗ. Xu hướng tiêu dùng hiện đại ưu tiên sản phẩm gọn nhẹ, tiện lợi, lành mạnh và không cần trữ đông. Các danh mục có tiềm năng lớn gồm: tàu hũ non, chao, nước tương lên men thủ công, trái cây sấy không đường, cháo chay, mì chay, hạt dinh dưỡng đóng gói nhỏ và các loại trà thanh lọc cơ thể.