40% dân số thế giới chịu sức ép về thiếu nước

Ba phần tư diện tích trái đất được bao phủ bởi nước nhưng chỉ có 0,5% là nước ngọt. Nếu tính theo tốc độ tăng dân số thế giới khoảng 77 triệu người/năm thì đến năm 2025 sẽ có khoảng 1/3 dân số thiếu nước sử dụng cho những nhu cầu thiết yếu của cuộc sống. Đó là thực trạng báo động được đưa ra tại Hội nghị lần thứ 19 các Nghị sĩ châu Á (APDA-19) về dân số và nước tổ  chức tại TPHCM trong 2 ngày qua.

60% dân số châu Á không được sử dụng nước sạch

Theo ông Shuyun Xu, Giám đốc Vụ Châu Á- Thái Bình Dương Quỹ Dân số Liên Hiệp Quốc (UNFPA), 40% dân số hiện nay trên thế giới đang chịu sức ép về thiếu nước. Châu Á chiếm 60% tổng dân số thế giới nhưng chỉ chiếm có 36% tổng lượng nước sạch. 60% dân số châu Á không tiếp cận được nguồn nước sạch và 80% trong số này bị đe dọa tính mạng vì bệnh tật từ ô nhiễm nguồn nước mà không có điều kiện chữa trị. “Cứ 20 năm nhu cầu sử dụng nước sạch lại tăng gấp đôi, như vậy đến năm 2025, 2,5 tỉ người trên thế giới sẽ không đủ nước để sử dụng cho những nhu cầu thiết yếu của cuộc sống”- ông Shuyun Xu nói.

Phó Chủ tịch Quốc hội Trương Quang Được cũng cho biết, VN có lượng nước ngọt bình quân đầu người khá cao (10.163 m3/người) nhưng do phân bổ tài nguyên nước không đều nên cũng gặp nhiều khó khăn. Có vùng thì khô hạn không có nước để sống nhưng lại có những vùng quanh năm lũ lụt. Mới chỉ có 40% dân số được sử dụng nước sạch. Với tốc độ tăng dân số như hiện nay (khoảng 1 triệu người/năm) cộng với sự phát triển kinh tế, nhu cầu dùng nước của VN sẽ tăng gấp khoảng 4 lần.

Ông Shuyun Xu khẳng định điều quan trọng nhất là phải tạo sự cân bằng giữa việc tăng dân số và dự trữ nguồn nước. Phải tính tới những khả năng gây ra sự khan hiếm nước để hạn chế và loại trừ. Bên cạnh đó, phải lôi kéo tất cả mọi người trên thế giới vào nhiệm vụ dự trữ nguồn nước, bảo vệ nguồn nước.

Nước sạch chỉ đến cửa nhà giàu

Theo tiến sĩ Norio Ishida, Trường ĐH Kyoto (Nhật Bản), quyền cơ bản của con người là được tiếp cận nguồn nước sạch. Nước sạch hiện nay hầu hết là do Nhà nước cung cấp nên có nhiều hạn chế. Có nên tư nhân hóa việc cung cấp nước sạch hay không là vấn đề được thảo luận sôi nổi ở Diễn đàn Thế giới lần 3 về nước đến nay vẫn chưa đi đến thống nhất. Nhiều ý kiến cho rằng Nhà nước nên bán các cơ sở cung cấp nước sạch cho tư nhân để mở rộng diện phục vụ và đỡ gây lãng phí. Tuy nhiên, tư nhân hóa việc cung cấp nước được tiến hành ở  Bolivia đã đi ngược lại với dự đoán chung. Do tư nhân hóa, chi phí nước sạch ở Bolivia tăng vọt và đã làm nảy sinh  hiện tượng “nước sạch chỉ đến cửa nhà giàu”. Chính vì vậy, các đại biểu tham dự vẫn chưa ngã ngũ được vấn đề có nên tư nhân hóa việc cung cấp nước sạch hay không.

Thành lập tổ chức liên chính phủ để quản lý nguồn nước quốc tế

Sau 2 ngày làm việc, APDA- 19 đã đưa ra dự thảo sơ bộ tuyên bố chung. Tuyên bố nêu rõ: “Nước là phần không thể thiếu được của nhân loại, chỉ có 0,5% số nước trên toàn cầu là nước ngọt, số lượng này không thể tăng lên. Việc tăng dân số có nghĩa là giảm lượng nước ngọt bình quân đầu người”. Chính vì thế APDA- 19 kêu gọi thành lập tổ chức liên chính phủ về quản lý nguồn nước quốc tế và các dòng sông cùng sử dụng. Các dòng sông sử dụng chung cần có sự điều phối của các nước có liên quan để sử dụng hiệu quả và cân bằng giữa các nước. APDA-19 cũng đưa ra nhiệm vụ cụ thể của các đại biểu Quốc hội là tuyên truyền, khuyến khích việc cung cấp nước sạch cho toàn dân. Đồng thời nghiên cứu sử dụng nước có hiệu quả trong nông nghiệp và phát triển nông thôn ở các nước, song song với việc xây dựng chiến lược quốc gia về sử dụng nước hiệu quả trên các lĩnh vực và ngành.