Băn khoăn hạn mức bảo hiểm tiền gửi

Thủ tướng Chính phủ vừa có quyết định về hạn mức trả bảo hiểm tiền gửi. Theo đó, từ ngày 5-8, số tiền bảo hiểm được trả cho tất cả khoản tiền gửi bảo hiểm theo quy định của Luật Bảo hiểm tiền gửi gồm cả gốc và lãi của một cá nhân tại một tổ chức tham gia bảo hiểm tiền gửi là 75 triệu đồng.

Với quyết định này, hạn mức bảo hiểm tiền gửi tối đa dành cho các tổ chức, cá nhân khi gửi tiền vào ngân hàng (NH) thương mại trong trường hợp NH phá sản sẽ được bảo hiểm tiền gửi chi trả tối đa là 75 triệu đồng. Dù hạn mức chi trả đã được nâng lên so với con số 50 triệu đồng áp dụng từ năm 2005 đến nay nhưng nhiều ý kiến cho rằng mức này vẫn khá thấp bởi các điều kiện kinh tế vĩ mô như GDP bình quân đầu người, lạm phát, tỉ giá, lãi suất...đã có nhiều biến động thời gian qua.

Chị Tú Anh (ngụ quận 9, TP HCM) cho biết khoản tiền nhàn rỗi gần 500 triệu đồng được chị gửi vào NH thương mại để hưởng lãi suất từ nhiều năm qua. Nếu NH nơi chị gửi tiền phá sản mà chỉ được bảo hiểm tiền gửi chi trả tối đa 75 triệu đồng là thiệt thòi. "Dù mức bảo hiểm tiền gửi đã nâng từ 50 triệu lên 75 triệu đồng nhưng với những người gửi vài trăm triệu, thậm chí nhiều tỉ đồng mà chỉ được chi trả tối đa 75 triệu đồng thì bất hợp lý quá" - chị Tú Anh băn khoăn.

Trong điều kiện kinh tế và mức thu nhập hiện nay của người dân thì mức chi trả bảo hiểm tiền gửi tối đa 75 triệu đồng khi ngân hàng phá sản được xem là quá thấp Ảnh: TẤN THẠNH

Chuyên gia tài chính - TS Nguyễn Trí Hiếu cho rằng quyết định tăng mức chi trả bảo hiểm tiền gửi lên tới 50% nhưng số tuyệt đối quá nhỏ để có thể tính đến cải tổ toàn diện hệ thống NH. Bởi tái cơ cấu hệ thống NH liên quan nhiều đến tiền gửi và bảo đảm an toàn cho tiền gửi vì quá trình này có thể xảy ra những biến động. "Bảo đảm sự an toàn là vô cùng quan trọng, nên mức bảo hiểm này sợ khó nhận được sự đồng thuận của người dân" - ông Hiếu nói.

Trên thực tế, thu nhập của người dân hiện tại đã tăng khá cao so với nhiều năm trước. Người trung lưu cũng có thể gửi tới 200-300 triệu đồng, gồm sổ tiết kiệm, các tài khoản thanh toán chứ không còn mức phổ biến 50 triệu đồng như số liệu điều tra của hơn chục năm trước. Do đó, trong trường hợp có NH phá sản, đa số khách hàng sẽ phải chịu thiệt hại.

Theo các chuyên gia kinh tế, các quốc gia thường dựa vào ngân sách Chính phủ để định mức chi trả, bên cạnh nguồn thu phí từ các NH. Cụ thể, nhiều nước thường thu phí theo mức độ, tỉ lệ rủi ro của từng NH thương mại, NH nào có mức rủi ro cao phải nộp phí bảo hiểm tiền gửi cao và ngược lại. Trong khi ở Việt Nam, theo TS Nguyễn Trí Hiếu, các NH thương mại vẫn đóng cùng một mức phí như nhau nên rất khó cho nguồn tiền dùng để chi trả bảo hiểm tiền gửi. Với mức thu nhập bình quân hiện nay khoảng 50 triệu đồng/năm, mức chi trả bảo hiểm tiền gửi phù hợp phải là khoảng 200 triệu đồng, tương đương bằng 4-5 lần thu nhập như thông lệ thế giới.

Đại diện một số NH thương mại nhìn nhận khách hàng gửi tiền luôn muốn mức chi trả bảo hiểm tiền gửi cao hơn trong trường hợp NH thương mại phá sản. Nhưng con số thực tế còn tùy thuộc vào khả năng, nguồn lực của ngân sách nhà nước và cơ quan bảo hiểm tiền gửi. Việc tăng mức hạn mức bảo hiểm tiền gửi từ 50 triệu lên 75 triệu đồng hiện nay đã được xem là nỗ lực của cơ quan quản lý.