Bất thường lãi suất cho vay

Theo Ngân hàng (NH) Nhà nước, gần đây, một số NH thương mại chấp nhận cho vay với lãi suất thấp hơn lãi suất huy động. Đó là biểu hiện kinh doanh không lành mạnh, có thể tạo ra rủi ro cho chính các NH. Để chấn chỉnh tình trạng này, NH Nhà nước đã yêu cầu các NH thương mại giảm mặt bằng lãi suất huy động và cho vay phù hợp, không cho vay với lãi suất thấp hơn chi phí huy động vốn.

Cho vay dưới giá vốn

Trong khi đó, NH Việt Nam Thịnh Vượng gây sốc khi cho vay mua nhà, mua ô tô, đầu tư kinh doanh và tiêu dùng lãi suất vay 0% cố định trong 3 tháng đầu, đồng thời tặng cho khách hàng được giải ngân sớm nhất từ 500.000 đồng đến 3 triệu đồng.

Đối chiếu với lãi suất đầu vào ở mức 6%-10%/năm, cộng với chi phí kinh doanh 2%-3%, tính ra lãi suất cho vay ở mức 8%-13%/năm NH mới có lời. Như vậy, phải chăng các NH cho vay dưới giá vốn (lãi suất từ 0%-8%/năm) sẽ đối mặt kinh doanh thua lỗ? Nhiều ý kiến cho rằng trong bối cảnh đầu ra cực hẹp, một số NH cho vay với lãi suất thấp hơn lãi suất đầu vào là chấp nhận thua lỗ trong ngắn hạn. Sau đó, NH sẽ điều chỉnh lãi suất các tháng tiếp theo để bù đắp sao cho có lời.

Tung chiêu dụ khách hàng

Theo giới phân tích, giả sử NH cho khách hàng vay 100 triệu đồng với lãi suất 0% trong 3 tháng đầu để thu hút người vay, thế nhưng, 9 tháng tiếp theo, NH có thể đưa ra lãi suất 11%/năm và tính lãi suất theo dư nợ ban đầu là 100 triệu đồng. Như vậy, lãi suất cho vay của cả 12 tháng vẫn là 11%. Ngoài ra, NH có thể thu phí trả nợ trước hạn, tính ra chi phí vay vốn có thể lên đến 12%-13%/năm. Đây là một trong những chiêu thức được cho là cạnh tranh thiếu lành mạnh bởi lãi suất cho vay cực thấp là yếu tố thu hút khách hàng nhanh nhất.

Một chiêu thức khác cũng đang được nhiều NH áp dụng: “Cứ để khách hàng nhảy vô rồi tính”. Tức là, NH sẽ tung chiêu cho vay dưới giá vốn để doanh nghiệp sớm thiết lập quan hệ tín dụng. Sau đó, NH tăng dần lãi suất, đồng thời thu phí dịch vụ liên quan đến dòng tiền ra vào của doanh nghiệp nhằm bảo đảm kinh doanh không thua lỗ.

Thế nhưng, tổng giám đốc của một NH lớn khi trao đổi với chúng tôi lại cho rằng việc cho vay dưới giá vốn là cạnh tranh bình thường bởi không ít NH huy động được nhiều nguồn vốn giá rẻ, nhất là vốn vay từ NH bạn lãi suất chỉ khoảng 5%/năm. Từ đó, các NH này trộn nguồn vốn giá rẻ vào số vốn huy động từ dân cư để hình thành mức lãi suất cho vay thấp hơn lãi suất tiết kiệm.