Chế tài thương mại

Điều khá ngạc nhiên là theo thống kê được báo cáo tại hội thảo, các nước đang phát triển là đối tượng sử dụng nhiều nhất các chế tài thương mại, giảm tình trạng nhập khẩu ảnh hưởng đến các ngành công nghiệp trong nước. Thực tế đã diễn ra các vụ chống bán phá giá giữa các nước đang phát triển như Thái Lan, Ấn Độ, Trung Quốc... trong vai trò cả nguyên đơn và bị đơn. Tuy nhiên, trong các chế tài thương mại, VN thường ở phía bị đơn nhiều hơn nguyên đơn chỉ vì chưa biết nắm chặt công cụ của mình.

Các chuyên gia cũng chỉ rõ 3 thách thức mà VN phải giải quyết nếu muốn áp dụng các chế tài thương mại.

Vấn đề đầu tiên là thủ tục hành chính đòi hỏi phải có một quy trình công bố các thông báo và quyết định trên công báo, cần tiến hành các phiên điều trần hành chính, hình thành hồ sơ lưu trữ để có thể đưa ra các quyết định pháp lý, kiểm toán các hồ sơ kế toán của các nhà sản xuất nước ngoài...

 
Vấn đề thứ hai, việc tiến hành điều tra cần được đáp ứng bằng nguồn dữ liệu chi tiết liên quan đến số liệu thống kê chính thức về nhập khẩu, sản xuất trong nước, giá cả và cả việc xác định các khoản trợ cấp bù đắp...

Vấn đề thứ ba liên quan đến các quy định quốc gia như cơ chế xem xét nhanh chóng của tòa án, cơ quan tài phán độc lập với các quyết định chống bán phá giá, trợ cấp và thiệt hại.

Điểm quan trọng là tất cả biện pháp bảo hộ, chống bán phá giá... đều phải tuân thủ quy trình giải quyết tranh chấp của WTO. Nhằm bảo đảm tính hiệu quả, các biện pháp chế tài thương mại phải do các cơ quan hải quan thực hiện. Để thực hiện được các vấn đề trên, đòi hỏi các bộ, ngành và khu vực kinh tế tư nhân phải có năng lực đủ mạnh.  

“Dù phức tạp nhưng nếu áp dụng được các chế tài thương mại, không chỉ ngành công nghiệp của VN mà còn rất nhiều đối tượng được hưởng lợi lớn”. Ông Andrew Stephens, cố vấn Luật Thương mại cao cấp STAR Vietnam, nhấn mạnh như thế.