Chênh lệch giá xi măng: 10 tỉ đồng/ngày rơi vào túi ai?

Tình trạng sốt xi măng tại thị trường TPHCM đã dai dẳng cả tháng nay và hiện vẫn chưa hạ nhiệt trở lại dù nguồn xi măng từ phía Bắc đang được đưa vào Nam ngày càng nhiều. Sáng 22-5, tại các cửa hàng vật liệu xây dựng (VLXD), giá xi măng Hà Tiên 1, Holcim vẫn còn từ 80.000 đồng- 90.000 đồng/bao (tùy cửa hàng). Xi măng Hoàng Thạch 80.000 đồng/bao, Fico 78.000 đồng/bao... Khách hàng mua lẻ (không kèm các vật liệu xây dựng khác) có lúc phải trả lên đến 100.000 đồng/bao...

Chia nhau “chặt chém”

Ông Tuấn, chủ một cửa hàng VLXD ở quận 5 - TPHCM, nói: Hiện mỗi ngày có cả chục khách hàng đặt mua xi măng nhưng cửa hàng ông không có hàng để bán. Người mua phải đặt cọc trước, khi có hàng về mới tính giá cụ thể. Một số cửa hàng VLXD tại quận 10 cho biết ngay trong ngày 22-5, họ cũng không mua được xi măng Hà Tiên 1 và bao giờ có hàng cũng không thể biết trước. Hai loại xi măng khác là Holcim và Fico thì từ vài ngày nay đều không thấy bóng dáng.

Các hãng sản xuất xi măng như Hà Tiên 1, Holcim, Fico đều khẳng định từ tháng 3 đến nay giá xi măng xuất xưởng của họ vẫn với mức ổn định là 1.070.000 đồng/tấn (53.500 đồng/bao). Tuy nhiên, do chủ yếu bán qua hệ thống đại lý rồi từ đây xi măng mới về các cửa hàng VLXD để bán cho người tiêu dùng nên giá bị đẩy lên rất cao. Theo một số người am hiểu thị trường, bình thường căn cứ vào giá bán của nhà máy cộng với các chi phí vận chuyển và một số chi phí khác thì giá bán của nhà phân phối cũng chưa thể lên đến 60.000 đồng/bao. Thế nhưng hiện nay lợi dụng tình trạng hiếm hàng các đại lý thi nhau nâng giá bán bằng việc viện đủ lý do, nêu ra đủ thứ chi phí. Nhiều cửa hàng VLXD than: Để mua được với giá 58.600 đồng/bao thì họ phải mất vài ba tuần mới có được xe hàng, trong khi ai cũng muốn có hàng ngay để bán nên phải mua lại với giá cao hơn khoảng 5.000 đồng/bao, rồi tiền bồi dưỡng một xe hàng khoảng 2.000 đồng/bao... Để có mỗi bao xi măng, họ phải tốn gần 65.000 đồng. Khi bán đến tay người tiêu dùng với giá hiện nay (80.000- 90.000 đồng/bao) họ bỏ túi 15.000 đồng/bao- 25.000 đồng/bao, tùy loại xi măng và tùy khối lượng khách mua nhiều ít...

Như vậy chỉ qua khâu phân phối xi măng đang có nhiều vấn đề thì người tiêu dùng đã bị chém đẹp đến trên dưới 30.000 đồng/bao, một mức cách biệt quá lớn so với giá bán của nhà sản xuất. Mỗi ngày Holcim tiêu thụ 12.000- 13.000 tấn xi măng, Hà Tiên 1 từ 7.000- 8.000 tấn, Fico 2.000 tấn (khoảng trên 400.000 bao xi măng). Với mức bán đến tay người tiêu dùng chênh lệch với giá gốc khoảng 30.000 đồng thì người tiêu dùng đã bị chém đẹp hơn 10 tỉ đồng/ngày.

Nhà sản xuất bị lỗ: Cái cớ không thuyết phục

Theo Hiệp hội Xi măng VN, lượng xi măng ở phía Bắc đang dư thừa, giá bán chỉ từ 800.000 đồng- 900.000 đồng/tấn, cộng với chi phí vận chuyển từ Bắc vào Nam khoảng 300.000 đồng/tấn nên vào đến TPHCM cũng chỉ từ 1,1 triệu - 1,2 triệu đồng/tấn (tức từ 55.000 đồng - 60.000 đồng/bao). Vì vậy, những ngày gần đây cơ quan chức năng đã phải điều 58.722 tấn xi măng từ miền Bắc vào để hỗ trợ thị trường phía Nam. Tuy nhiên, giá tại thị trường TPHCM hiện vẫn chưa chịu giảm trở lại. Giới chuyên môn giải thích nguyên nhân: Ngoài việc nhu cầu vẫn còn cao, không loại trừ chuyện giới kinh doanh tìm đủ mọi cách tạo khan hiếm giả tạo để vẫn bán giá cao.

Theo giới chuyên môn, nguồn clinker trong nước để sản xuất xi măng chủ yếu từ các tỉnh phía Bắc (đáp ứng khoảng 30 triệu tấn/năm) nên từ nay đến cuối năm cần phải nhập thêm khoảng 4 triệu - 5 triệu tấn. Một số nhà sản xuất viện cớ giá clinker nhập khẩu tăng cao nên sản xuất xi măng đang bị lỗ từ 100.000 đồng - 200.000 đồng/tấn. Tuy nhiên, viện cớ bị lỗ là không thuyết phục bởi thông thường nhà sản xuất nào cũng dự trữ nguồn nguyên liệu (hợp đồng được ký dài hạn với mức giá ổn định) để sản xuất cho cả quý, cả năm chứ không phải theo kiểu “ăn đong”. Riêng nguồn clinker từ phía Bắc dù hiện nay đã tăng lên 550.000 đồng- 600.000 đồng/tấn nhưng nếu cộng với chi phí vận chuyển (vào phía Nam) cũng chỉ khoảng 850.000 đồng/tấn. Với mức giá này, nhà sản xuất xi măng vẫn có lãi.