Đề phòng bán hàng đa cấp bất chính

Năm 2008, mô hình bán hàng đa cấp thu hút 450.000 tư vấn viên, doanh thu đạt 1.200 tỉ đồng (tốc độ tăng trưởng tăng 150% so với năm 2007), nộp thuế 500 tỉ đồng. Tuy nhiên, vẫn có một số trường hợp doanh nghiệp (DN) không thực hiện đúng quy định pháp luật về chính sách bán hàng, hoa hồng, trả thưởng; cũng không ít DN cung cấp hàng hóa không bảo đảm chất lượng, quảng cáo quá mức công dụng, tính năng của sản phẩm; quản lý đội ngũ tư vấn viên không chặt chẽ, gây thiệt hại cho người tiêu dùng, đã có 9 DN buộc ngưng hoạt động. 

Đồng tình với nhận xét trên, bà Ly Lê, Chủ tịch Ủy ban Bán hàng trực tiếp (Hiệp hội Thương mại Mỹ), cho rằng: “Thực tế có một số DN bán hàng đa cấp bất chính gây ảnh hưởng đến hoạt động bán hàng đa cấp nói chung. Vì vậy, đối với các thành viên thuộc Ủy ban Bán hàng trực tiếp, chúng tôi đề nghị phải tuân thủ bộ chuẩn mực đạo đức kinh doanh của Hiệp hội Thế giới các công ty bán hàng trực tiếp. Căn cứ vào một số yêu cầu trong bộ chuẩn mực, người tiêu dùng sẽ phân biệt được thế nào là bán hàng đa cấp hợp pháp với bán hàng đa cấp bất chính”.

Ông Looe Chee Seng, Tổng Giám đốc Amway VN (một thành viên của Ủy ban Bán hàng trực tiếp), chỉ dẫn: Nếu thu nhập chủ yếu của bán hàng đa cấp hợp pháp là từ bán hàng hóa; phí mua vật dụng, tài liệu hỗ trợ bán hàng ở mức hợp lý; không bắt buộc người tham gia bán hàng mua hàng số lượng lớn thì thu nhập của bán hàng đa cấp bất chính lại từ việc tuyển người mới vào mạng lưới bán hàng với phí gia nhập rất cao và thường buộc người tham gia bán hàng phải mua hàng số lượng lớn hoặc đầu cơ hàng hóa.

Tham gia bán hàng đa cấp bất chính, người bán hàng không thể trả lại hàng hóa để nhận lại tiền khi  muốn dừng việc bán hàng đa cấp. Phương thức trả hoa hồng cũng không minh bạch và đặc biệt là thường không có chế độ bảo hành hàng hóa cho người tiêu dùng. Trong khi đó, quy định của bán hàng đa cấp hợp pháp là bất cứ khi nào người bán hàng muốn dừng việc kinh doanh, các công ty đều phải thực hiện chính sách mua lại hàng hóa. Hàng hóa mua qua tư vấn viên cũng được hưởng chế độ bảo hành như các loại hàng hóa thông thường.  

“Để quản lý chặt chẽ hơn mô hình bán hàng đa cấp tại VN, sắp tới các cơ quan chức năng sẽ hiệu chỉnh hệ thống luật pháp. Theo đó, bên cạnh hàng hóa, dịch vụ, công tác quản lý trong lĩnh vưc bán hàng đa cấp cũng được xem xét” – ông Mừng nói.