Dẹp USD chợ đen: Nhiều chuyện phải làm

Sau những biện pháp mạnh mà Ngân hàng Nhà nước (NHNN) áp dụng đối với thị trường tiền tệ, đặc biệt là các giao dịch USD trên thị trường tự do, nhiều người lo ngại sẽ khó khăn trong việc mua USD nhưng trên thực tế, những giao dịch này chỉ chuyển từ dạng này sang dạng khác. 
 

Tuần qua, tại Hà Nội và TPHCM, các tiệm vàng tại trung tâm TP không còn trưng bảng bán USD cho khách hàng. Tuy nhiên, việc không mua được USD chỉ đúng với một số người ít có nhu cầu. Trên thực tế, với những người có mối quan hệ thân quen, những người thường xuyên giao dịch... thì họ vẫn có thể xoay USD một cách dễ dàng. 

Dạo quanh một vài tiệm vàng trên đường Lê Thánh Tôn, khu vực chợ Bến Thành, quận 1-TPHCM để hỏi mua USD, chúng tôi đều được các nhân viên tại đây trả lời giống nhau là “tiệm không mua bán USD nữa, chị vui lòng vào ngân hàng”. Nhưng khi đến tiệm vàng quen nằm trong Trung tâm Agribank, chủ tiệm vàng hứa sẽ bán USD nhưng phải hôm sau mới có và sẽ có người đem đến tận nơi. Chủ tiệm còn mách nước rằng, hiện nay, các tiệm vàng trung tâm không bán nhưng họ vẫn chỉ cho khách hàng đến mua tại các tiệm vàng nhỏ hơn tại các khu vực ngoại thành. Theo đó, khách hàng có thể mua USD với số lượng bất kỳ tại các tiệm vàng này.

 

Một số tiệm tại trung tâm có thể tuồn USD cho những tiệm vàng nhỏ lẻ tại các quận ngoại thành để hưởng một ít chênh lệch. Điều này lý giải vì sao giá USD tại các  tiệm vàng vùng ven đang cao hơn hẳn so với giá niêm yết tại các cửa hàng trung tâm trong thời gian gần đây. Theo chỉ dẫn của chủ tiệm này, chúng tôi điện thoại cho một tiệm vàng  trong chợ Cây Trâm ở Gò Vấp. Khi biết chúng tôi là khách do tiệm quen giới thiệu, chủ tiệm H.V vui vẻ nhận lời với điều kiện  phải giao dịch mức 5.000 USD trở lên mới giao tận nhà, còn ít hơn thì khách tự đến cửa hàng lấy. Giá bán tại thời điểm giao dịch là 21.820 đồng/USD.

Cần lộ trình cụ thể

Khi được hỏi liệu thị trường chợ đen có dễ xóa bỏ, Thống đốc NHNN Nguyễn Văn Giàu khẳng định rằng Chính phủ đang quyết tâm thực hiện, trong đó có hình thức mới là tịch thu tài sản nếu vi phạm. Dù rằng trong quy định pháp luật hiện nay chưa thể hiện điều này nhưng ngay bây giờ, NHNN đang khẩn trương thực hiện điều này để thị trường tự do không còn “làm mưa làm gió”. NHNN cũng sẽ thu hẹp đối tượng cho vay ngoại tệ, giảm lãi suất tiết kiệm USD... để kiểm soát cung cầu ngoại tệ.

Theo PGS- TS Trần Hoàng Ngân, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Kinh tế TPHCM, cùng với các biện pháp mà NHNN đưa ra để ổn định thị trường tiền tệ theo Nghị quyết 11 của Chính phủ, Nhà nước cần có biện pháp để ổn định tâm lý người dân, nếu không đây là cơ hội để giới đầu cơ lợi dụng ép giá. Hơn nữa, các đại lý thu đổi ngoại tệ đều hoạt động bằng giấy phép của NHNN cấp, nếu muốn xóa bỏ hoàn toàn đại lý chợ đen thì trước hết NHNN phải sửa pháp lệnh.

Cũng luận bàn về vấn đề này, TS Lê Thẩm Dương, Trưởng Khoa Quản trị kinh doanh Trường Đại học Ngân hàng, nói việc thanh toán bằng USD có tồn tại hay không phụ thuộc niềm tin của người dân vào chính sách điều hành, sự ổn định kinh tế vĩ mô và ổn định giá trị của dòng tiền. Như vậy, nếu không có lộ trình rõ ràng thì khó có thể xóa được một thị trường chợ đen vốn đã âm thầm tồn tại từ lâu nay. Hơn nữa, điều đó cũng gây nên sự lo lắng của những người dân có nhu cầu chính đáng khi mua bán ngoại tệ mà ngân hàng chưa đáp ứng hết.