Đồng rúp mất giá: Không quá lo ngại!

Phóng viên: Ông có thể đánh giá quan hệ thương mại giữa Việt Nam và Nga thời gian gần đây?

- Ông Phạm Quang Niệm: Hợp tác thương mại giữa Việt Nam với Nga trong những năm gần đây phát triển khá tích cực. Xu hướng Việt Nam xuất siêu ngày càng tăng. Nếu như năm 2011, Việt Nam xuất siêu 383,6 triệu USD thì năm 2012 là 883,4 triệu USD. Chín tháng đầu năm 2014, xuất siêu của Việt Nam đạt 930,6 triệu USD. Một đặc điểm và cũng là lợi thế của thương mại Việt - Nga là cơ cấu hàng xuất nhập khẩu 2 nước không bị trùng lặp mà bổ sung cho nhau. Việt Nam xuất đi các mặt hàng thủy sản, nông sản (gạo, chè, cà phê, hạt tiêu, hạt điều, cao su), hàng công nghiệp nhẹ (dệt may, giày dép), đồ điện tử, điện thoại, máy vi tính và linh kiện. Còn Nga xuất sang Việt Nam xăng dầu, sắt thép, phân bón, hóa chất, máy móc, thiết bị.

Ông Phạm Quang Niệm, Tham tán Thương mại Việt Nam tại Nga

Trước tình hình đồng rúp xuống giá “không phanh”, xuất khẩu của Việt Nam sẽ vấp phải khó khăn gì, thưa ông?

- Trong bối cảnh Nga đang thả nổi đồng rúp thì lượng hàng họ nhập khẩu sẽ bị hạn chế ở một mức độ nhất định. Các nhà nhập khẩu Nga phải cân nhắc nhiều hơn đến yếu tố khối lượng, giá cả, hạn ngạch. Tuy nhiên, đây là ảnh hưởng khó khăn mang tính ngắn hạn và có thể có giải pháp tình thế để khắc phục.

Nói vậy có nghĩa là đồng rúp có thể nhanh chóng trở lại ổn định và bức tranh giao thương vẫn sáng sủa?

- Chưa thể đưa ra dự báo đồng rúp có thể trở về giá trị ổn định như trước kia ngay được hay không. Tuy nhiên, theo nhận định của các nhà kinh tế Nga, sẽ mất không dưới 3 tháng để đồng tiền này có thể đi vào ổn định, tất nhiên, với mức giá có thể cao hơn trước đây.

Gạo là mặt hàng Việt Nam xuất sang Nga Ảnh: NGỌC TRINH

Trên bình diện chung, Nga vẫn là thị trường nhập khẩu lớn của Việt Nam, đặc biệt là những mặt hàng nhiệt đới mà họ không thể tự sản xuất được. Chưa kể, Nga đã hạn chế nhập rau, củ, quả, thủy sản từ các nước Liên hiệp châu Âu (EU), Mỹ... và định hướng thị trường sang Việt Nam, các nước khu vực châu Á - Thái Bình Dương, châu Mỹ Latin. Do đó, chúng ta có cơ hội xuất sang Nga những mặt hàng thế mạnh mà họ không thể không nhập vì sản xuất có hạn. Chúng tôi đánh giá năm 2015, xuất khẩu của Việt Nam vào thị trường Nga vẫn là một bức tranh màu sáng.

Đó là nói về nhu cầu, còn năng lực của các nhà nhập khẩu Nga có đủ để tiếp tục mua hàng khi phải thanh toán bằng USD không, thưa ông?

- Nga đang giao thương với Việt Nam bằng đồng USD nhưng về lâu dài, hai bên đã có ý tưởng dùng đồng nội tệ để thanh toán. Đồng rúp thả nổi và bị mất giá hiện nay chỉ là tạm thời, không làm cho xuất khẩu của chúng ta vào Nga bị gián đoạn hay giảm một cách đáng lo như nhiều người nghĩ.

Thực tế, diễn biến đồng rúp là một cách Nga thả nổi đồng tiền trong một mức độ nhất định để tăng trưởng sản xuất, xuất khẩu. Dân Nga vẫn lạc quan bởi họ không lấy đồng USD làm thước đo giá trị nền kinh tế mà lấy đồng rúp làm thước đo. Bởi thế, đến thời điểm này, giá hàng hóa tại Nga chỉ nhích lên không đáng kể, thậm chí mặt hàng bánh mì còn rẻ hơn một chút.

Ông có lời khuyên gì giúp các doanh nghiệp ứng phó trong bối cảnh xuất khẩu sang Nga có thể gặp khó khăn tạm thời?

- Như đã nói, Nga vẫn là thị trường tiêu thụ tiềm năng đối với các mặt hàng Việt Nam có thế mạnh. Có 2 khuyến nghị với doanh nghiệp không chỉ trong bối cảnh này mà cần áp dụng về lâu dài: Thứ nhất, cần đẩy mạnh hơn công tác xúc tiến thương mại như tham gia hội chợ triển lãm, bày bán hàng trực tiếp, khảo sát thị trường... bởi người Nga không quen tìm hiểu trên hệ thống công nghệ thông tin mà muốn xem trực tiếp. Thứ hai, doanh nghiệp cần bỏ lối tư duy cho rằng người Nga “dễ dãi” hơn nơi khác. Ngược lại, họ rất quan tâm đến chất lượng, có những điểm còn đòi hỏi cao hơn EU nên doanh nghiệp phải tập trung vào chất lượng hàng hóa, nhất là nông sản và thủy sản.