Du lịch phục hồi quá chậm

Gia đình một người bạn của tôi đã trải qua một phen vất vả để có được một phòng khách sạn 3 sao tại đảo Bali (Indonesia) vào cuối tháng 9 vừa qua chỉ vì nghĩ rằng kinh tế thế giới vẫn chưa qua khỏi cơn suy thoái nên chuyện kiếm một phòng khách sạn dù ở nước ngoài cũng không quá khó khăn.

Thế nhưng khi biết công suất phòng tại Bali từ cuối tháng 7 luôn ở mức 92%, bạn tôi mới chưng hửng: “Thấy phòng khách sạn ở VN vẫn vắng khách nên nghĩ ở đâu cũng vậy!?”.

Khu vực tăng, VN vẫn giảm

Đánh giá dấu hiệu phục hồi của ngành du lịch phải căn cứ vào lượng khách quốc tế đến mỗi quốc gia. Tại một số nước trong khu vực bắt đầu từ tháng 7, lượng khách quốc tế cũng đã có sự cải thiện. Công suất phòng tại Singapore đã trên mức 70%, Malaysia khoảng 75%. Ngay như ngành du lịch  Thái Lan bị ảnh hưởng nặng nhất cũng đã đón lượng lớn khách đến từ châu Âu và những khách sạn ở Phuket vào những ngày cuối tuần cũng luôn kín chỗ.

Du khách quốc tế tham quan TPHCM. Ảnh: H.Thúy

Ngược lại, du khách quốc tế đến VN vẫn giảm, dù hiện nay bắt đầu là  mùa du lịch cao điểm đối với khách nước ngoài. Trong tháng 9, lượng khách quốc tế đến VN đạt khoảng 294.000 lượt, giảm 6,4% so với tháng 8. Đáng lưu ý, tính chung cả 9 tháng năm 2009, lượng khách quốc tế vẫn giảm 16% so với cùng kỳ năm trước (thời điểm kinh tế trong giai đoạn khó khăn hơn hiện nay). Lượng khách quốc tế 7 tháng và 8 tháng năm 2009 cũng giảm 18,7% và 17,7% so với cùng kỳ năm 2008...

Theo các chuyên gia kinh tế, nếu nói ngành du lịch VN không hành động để thoát khỏi khủng hoảng là thiếu chính xác; khi mà ngay từ đầu năm, hàng loạt chiến dịch giảm giá từ 35% - 40% nhằm thu hút khách đã được Vietnam Airlines cùng các đơn vị tổ chức tour triển khai.

Tuy nhiên, theo nhận xét của một số giám đốc các doanh nghiệp lữ hành thì giảm giá tour, giá phòng vẫn chưa là liều thuốc đủ mạnh, nhất là trong giai đoạn các ngành đều áp dụng hình thức giảm giá để lôi kéo khách thì chỉ những lĩnh vực thật sự cần thiết cho cuộc sống hằng ngày mới thu được hiệu quả tức thì. Hơn nữa, chính sách giảm giá chỉ phù hợp với tour nội địa. Ngay cả các đợt khuyến mãi hàng hóa, dịch vụ nhằm thu hút khách du lịch cũng chỉ dừng lại chuyện phục vụ cho... người tiêu dùng trong nước.

Thiếu sự kiện hấp dẫn

Mặt khác, với khách quốc tế, giảm giá chưa phải là lý do đầu tiên để đi du lịch mà quan trọng hơn chính là “du khách chỉ đến những nơi nào thực sự hấp dẫn mà không có nơi khác thay thế”.

Vụ Lữ hành (Tổng cục Du lịch) nhìn nhận: Không đẩy mạnh công tác xúc tiến, quảng bá ngành du lịch sẽ khó phục hồi được. Tiến sĩ Đỗ Cẩm Thơ, Viện Nghiên cứu phát triển du lịch, đánh giá: “Các hoạt động xúc tiến du lịch được thực hiện manh mún, dàn trải”. Rất nhiều địa phương tổ chức lễ hội nhưng chưa có lễ hội nào thực sự mang đặc trưng riêng. Ngay cả Festival Huế được đánh giá là có quy mô nhưng để khách quốc tế xem là tuyến điểm cần đến lại chưa đủ tầm...

Trong khi nhìn ra thế giới, nhiều lễ hội ban đầu chỉ mang tính địa phương nhưng do cách tổ chức, quảng bá đã trở thành lễ hội quốc gia, thu hút khách quốc tế chọn là điểm đến không thể thiếu. Chẳng hạn như hội sâm truyền thống của Hàn Quốc diễn ra vào tháng 10 thu hút hàng chục ngàn du khách.

Lễ hội rượu vang Beaujolais (Pháp) hay như lễ hội sô – cô – la ( Ý) hằng năm thu hút cả triệu lượt khách. Tương tự, mỗi năm Nigeria đón hàng trăm ngàn lượt khách quốc tế đến tham gia lễ hội đánh cá Arugungu... Mới đây, Vườn Quốc gia Kandawgy (Myanmar) công bố vào tháng 12 sẽ khởi công xây dựng một viện bảo tàng bướm, tập trung gồm 40.000 loài bướm và côn trùng của khu vực và châu Phi với mục đích rõ ràng: “Thúc đẩy ngành du lịch nhằm thoát khỏi khủng hoảng càng nhanh càng tốt”.