GDP tăng mạnh sau khi đánh giá lại

Ngày 13-12, Tổng cục Thống kê công bố kết quả đánh giá lại quy mô tổng sản phẩm trong nước (GDP) giai đoạn 2010 - 2017. Theo kết quả này, năm 2017, quy mô GDP sau khi đánh giá lại đạt gần 6,3 triệu tỉ đồng, trong khi số đã công bố trước đây chỉ hơn 5 triệu tỉ đồng. Theo ông Nguyễn Bích Lâm, Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê, quy mô GDP đánh giá lại của toàn nền kinh tế theo giá hiện hành tăng bình quân 25,4%/năm giai đoạn 2010-2017, tương ứng tăng 935.000 tỉ đồng/năm. Trong đó, năm 2011 có tỉ lệ tăng cao nhất với 27,3% và năm 2015 có tỉ lệ tăng thấp nhất là 23,8%.

GDP khu vực dịch vụ sau khi đánh giá lại tăng tới 29,8% - 39,6% so với số đã công bố. Trong ảnh: Người dân mua sắm tại siêu thị ở TP HCM. Ảnh: Tấn Thạnh

Số liệu của Tổng cục Thống kê cũng cho thấy giá trị tăng thêm theo giá hiện hành của cả 3 khu vực đều tăng sau khi đánh giá lại, trong đó quy mô khu vực công nghiệp, xây dựng và khu vực dịch vụ tăng khá lớn. Giá trị tăng thêm khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản tăng thêm từ 25.000 - 46.000 tỉ đồng mỗi năm so với công bố trước đó. Khu vực công nghiệp và xây dựng sau khi đánh giá lại cũng tăng thêm từ 211.000 - 555.000 tỉ đồng mỗi năm. Khu vực dịch vụ tăng thêm từ 316.000 - 615.000 tỉ đồng mỗi năm, tương ứng tỉ lệ tăng 29,8% - 39,6% so với số đã công bố.

Ông Nguyễn Bích Lâm cho biết cơ cấu GDP thay đổi đã phản ánh rõ hơn xu hướng chuyển dịch của nền kinh tế. Bình quân mỗi năm, giai đoạn 2010 - 2017, so với số đã công bố, cơ cấu giá trị tăng thêm của khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản trong GDP giảm từ 17,4% xuống còn 14,7%; khu vực công nghiệp và xây dựng tăng từ 33% lên 34,8%; khu vực dịch vụ tăng từ 39,2% lên 41,2%. Cùng với sự thay đổi GDP dẫn tới các chỉ tiêu kinh tế tổng hợp khác cũng thay đổi, như tổng thu nhập quốc gia bình quân năm tăng 26,6%, GDP bình quân đầu người tăng thêm 10,3 triệu đồng/người/năm.

Cơ quan thống kê cũng chỉ ra 5 nhóm nguyên nhân chủ yếu dẫn đến thay đổi quy mô GDP. Trong đó, 4 nhóm làm tăng quy mô GDP là: bổ sung thông tin từ tổng điều tra; bổ sung thông tin từ hồ sơ hành chính; cập nhật lý luận mới hệ thống tài khoản quốc gia 2008; rà soát, cập nhật lại phân ngành kinh tế là các yếu tố làm tăng quy mô GDP. Ngoài ra còn có nhóm nguyên nhân làm giảm quy mô GDP là việc cập nhật cơ cấu kinh tế làm thay đổi hệ số chi phí trung gian và chỉ số giá của cả nước.

Tổng cục trưởng Nguyễn Bích Lâm khẳng định việc đánh giá lại GDP giúp các bộ, ngành và người dân có bức tranh xác thực nhất về nền kinh tế, quy mô, tăng trưởng các chỉ tiêu kinh tế vĩ mô, từ đó Chính phủ có chính sách đúng đắn để vận hành nền kinh tế trong thời gian tới. "Nhà thống kê chụp ảnh nguyên trạng bức tranh kinh tế" còn thực thi chính sách là bộ ngành. Không phải chúng tôi làm để Chính phủ tăng thêm vay nợ hay trần nợ công" - ông Lâm nhấn mạnh.

Nhận xét về việc đánh giá lại quy mô GDP Việt Nam, ông Kamal Malhotra, điều phối viên thường trú của Liên Hiệp Quốc tại Việt Nam, cho rằng đây là việc làm cần thiết, phù hợp với thông lệ quốc tế. "Việc điều chỉnh quy mô GDP năm gốc cần được cập nhật thường xuyên sẽ giúp Chính phủ Việt Nam xây dựng chiến lược, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và đề ra các chính sách, giải pháp phát triển đất nước. Đồng thời, giúp doanh nghiệp hoạch định được hoạt động kinh doanh của mình" - ông Kamal Malhotra chia sẻ.

Ông Jonathan Pincus, cố vấn kinh tế cao cấp Chương trình Phát triển của Liên Hiệp Quốc (UNDP), cũng kiến nghị Việt Nam cần liên tục cập nhật và điều chỉnh số liệu GDP cho phù hợp với giai đoạn hiện nay, đặc biệt việc sử dụng số liệu thống kê. Ngoài ra, Tổng cục Thống kê cần điều tra, tính toán GDP để cho những con số, thước đo phù hợp nhất đối với nền kinh tế.