Kêu cứu, DN sữa thoát “án” truy thu thuế cả trăm tỉ đồng?

Sau khi các DN sữa đồng loạt kêu oan, Bộ Tài chính đã thừa nhận chất béo khan của bơ (ABF) và mặt hàng chất béo khan của sữa (AMF) thực chất là một - Ảnh: Tấn Thạnh

Thứ trưởng Bộ Tài chính Đỗ Hoàng Anh Tuấn vừa ký văn bản về việc xử lý kiến nghị của các doanh nghiệp (DN) sữa xung quanh việc các DN này có thể bị truy thu thuế với mức hàng trăm tỉ đồng tiền với mặt hàng chất béo khan của sữa (AFM).

Cụ thể, dù ngành hải quan khẳng định chất béo khan của bơ (ABF) và mặt hàng chất béo khan của sữa (AMF) là 2 dòng hàng khác nhau với mức thuế nhập khẩu mỗi dòng riêng biệt (thuế nhập khẩu với ABF là 5% và AMF là 15%) nhưng Bộ Tài chính cho rằng 2 loại này thực chất là một và được sử dụng cùng mức thuế nhập khẩu 5%.

Lý giải cho vướng mắc trên, Bộ Tài chính cho rằng việc xác định bản chất hàng hóa, thành phần cấu tạo, quy trình sản xuât của hai mặt hàng AMF và ABF thông qua công tác giám định khó khăn vì đây là hai mặt hàng “dễ lẫn”. Ở đây, thành phần cơ bản 2 mặt hàng tương tự nhau, cùng là nguyên liệu sản xuất các sản phẩm sữa chua, sữa hoàn nguyên các loại..., chỉ khác nhau ở chỉ số peroxide, nguyên liệu đầu vào và sử dụng phụ gia trong trong quá trình sản xuất.

Cụ thể, đây đều là các sản phẩm chất béo được sản xuất bằng cách loại bỏ hầu hết nước và chất khô không béo với hàm lượng chất béo từ 99,8% trở lên, hàm ẩm từ 0,1% trở xuống. Ngoài ra, những yếu tố về axít béo tự do, đồng, sắt của chất béo khan của bơ và chất béo khan của sữa đều tượng tự nhau.

Điểm khác nhau ít ỏi theo Bộ Tài chính là đầu vào nguyên liệu của chất béo khan từ bơ có độ tuổi khác nhau và có thể sử dụng chất trung hòa trong khi chất béo khan của sữa có đầu vào nguyên liệu thô, tươi và không thêm chất trung hòa.

Trước những phản ứng từ doanh nghiệp và Đại sứ quán New Zealand, lãnh đạo Bộ Tài chính cho rằng, mặt hàng chất béo khan từ sữa có mức thuế nhập khẩu ưu đãi 15% là cao nếu so sánh với mặt hàng chất béo khan của bơ (5%) và các sản phẩm khác cùng là nguvên liệu đầu vào của sản xuất, trong nước chưa sản xuất được (ví dụ dầu bơ hiện có mức thuế 5%).

Bộ Tài chính đánh giá những vướng mắc trên xuất phát từ chính sách, quy định về mức thuế nhập khẩu đối với mặt hàng chất béo khan của sữa chưa hợp lý, thiếu tính minh bạch. Điều này khiến các sản phẩm có cùng thành phần cấu tạo, cùng công dụng, được sử dụng thay thế cho nhau lại có mức thuế nhập khẩu khác nhau.

“Mức thuế 15% cho mặt hàng nguyên liệu sản xuất là cao và bất hợp lý so với sản phẩm sữa nhập khẩu (mức thuế nhập khẩu từ 5% đến 7%), sữa chua nhập khẩu (thuế nhập khẩu là 10%)” - đánh giá của Bộ Tài chính khẳng định.

Qua đó, Bộ Tài chính đề nghị với Thủ tướng Chính phủ xem xét chấp nhận mã số và mức thuế suất theo khai báo của doanh nghiệp, đã được cơ quan hải quan chấp nhận để thông quan. “Đồng thời, Bộ Tài chính đã sửa đổi mức thuế nhập khẩu ưu đãi 5% đối với cả hai mặt hàng AMF và ABF, áp dụng trong biểu thuế nhập khẩu ưu đãi năm 2016 ban hành kèm theo thông tư 182/2015/TT-BTC ngày 16/11/2015” - văn bản của Bộ Tài chính gửi Thủ tướng Chính phủ nêu.

Trước đó, ngành hải quan khẳng định chất béo khan của bơ (ABF) và mặt hàng chất béo khan của sữa (AMF) là 2 mặt hàng khác nhau và dự tính truy thu khoảng 700 tỉ đồng với các DN sữa. Ít nhất 8 công ty sữa lớn đã gửi kiến nghị khẩn cấp lên Thủ tướng để phản đối điều này.