Khai sai mã hàng hóa để lách thuế

Lợi dụng sự thông thoáng trong thủ tục hải quan khi xuất nhập khẩu hàng hóa, nhiều doanh nghiệp (DN) đã khai sai tên hàng, chủng loại, khối lượng, mã số hàng hóa với mục đích che giấu tên hàng thực nhằm gian lận thuế, trốn thuế.

"Hô biến" phế liệu thành gốm đất

Đầu tháng 9, Đội Kiểm soát chống buôn lậu khu vực miền Nam (Đội 3) - Cục Điều tra chống buôn lậu (Tổng cục Hải quan) đã kiểm tra lô hàng xuất khẩu trong 5 container do Công ty TNHH Xuất nhập khẩu và Phát triển Đức Minh mở tờ khai hải quan cho sản phẩm gốm đất nung mới 100% xuất khẩu sang Hàn Quốc để hưởng thuế suất 0%. Qua kiểm tra, lực lượng hải quan phát hiện số hàng trên là phế liệu vỏ lon bia, nước ngọt ép chặt, đóng thành khuôn. Toàn bộ số hàng hóa này đều chịu mức thuế suất xuất khẩu là 25% thay vì 0% như tờ khai ban đầu của DN.

Năm container phế liệu nhưng được khai là gốm đất nung bị Hải quan TP HCM phát hiện hồi tháng 8-2019 Ảnh: Sơn Nhung

Trước đó, vào giữa tháng 4, Công ty TNHH TM DV Tín Tạo Thành Nghiệp đăng ký tờ khai hải quan qua Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Sài Gòn khu vực 4, xuất khẩu lô hàng đi Trung Quốc. Trên tờ khai hải quan, DN khai báo hàng xuất khẩu là thanh gỗ cao su ghép ngang và dọc đã bào nhẵn, sấy khô dùng làm trụ cột cầu thang, bàn ghế, tổng trọng lượng trên 28 tấn. Tất cả đều là hàng mới 100%, trị giá trên 316 triệu đồng, được hưởng thuế suất 0% và được hệ thống phân luồng vàng. Thế nhưng qua kiểm tra hồ sơ, Đội Thủ tục hàng xuất nhập khẩu Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Sài Gòn khu vực 4 đã nghi vấn và cho chuyển luồng kiểm tra thực tế 10% đối với lô hàng. Kết quả phát hiện hàng thực xuất sai so với khai báo, tất cả đều là gỗ xẻ theo chiều dọc (nghi vấn là gỗ cao su), đã bào có độ dày trên 40 mm.

Theo biểu thuế xuất khẩu danh mục mặt hàng chịu thuế theo Nghị định 125 của Chính phủ, mặt hàng thanh gỗ cao su xẻ như nêu trên được xếp vào nhóm có thuế suất xuất khẩu 25%. Như vậy, Công ty TNHH TM DV Tín Tạo Thành Nghiệp đã khai sai tên hàng, chủng loại, khối lượng, mã số hàng hóa, thuế suất dẫn đến thiếu số thuế phải nộp trên 111 triệu đồng.

Theo Cục Hải quan TP HCM, Công ty TNHH TM DV Tín Tạo Thành Nghiệp đã thực hiện hành vi cố ý khai sai tên hàng, chủng loại, khối lượng, trị giá, mã số hàng hóa, thuế suất để gian lận thuế. Với các căn cứ trên, Cục Hải quan TP HCM nhận định hành vi vi phạm của công ty này đã cấu thành tội "Buôn lậu" theo quy định Bộ Luật Hình sự. Sau khi trao đổi ý kiến với VKSND TP HCM, Cục Hải quan TP HCM đã ban hành quyết định khởi tố vụ án hình sự, chuyển hồ sơ cho cơ quan công an điều tra theo thẩm quyền.

Một vụ việc khác, sản phẩm dầu công nghiệp có mức thuế suất nhập khẩu là 18% và 20% nhưng khi làm thủ tục hải quan, Công ty TNHH Máy công cụ Liên Minh (quận 12, TP HCM) lại khai sai mã số hàng hóa dẫn đến mức thuế suất nhập khẩu chỉ còn 5%, gian lận số tiền thuế hơn 2,6 tỉ đồng.

Quyết liệt đấu tranh, ngăn chặn

Theo Cục Hải quan TP HCM, hiện tượng DN không khai hoặc khai sai tên hàng, chủng loại, số lượng, khối lượng, chất lượng, trị giá, mã số hàng hóa, thuế suất, mức thuế, xuất xứ hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu diễn biến phức tạp. Một số cá nhân lợi dụng sự thông thoáng của Luật DN để thành lập DN rồi mở liên tiếp các tờ khai hải quan, cố tình khai báo sai với số lượng hàng hóa lớn qua cửa khẩu.

Sau một thời gian hoạt động, các DN này giải thể chờ cơ hội thành lập công ty có tên giao dịch mới; lợi dụng hệ thống tự động phân luồng, khai báo hàng hóa thuộc diện khuyến khích xuất khẩu, nhập khẩu nhằm mục đích gian lận và khai báo giá thấp đối với hàng xuất khẩu nhằm giảm số thuế phải nộp. Mặt hàng chủ yếu là khoáng sản, than xuất khẩu, đồng phế liệu, nhôm phế liệu. Đối với hàng xuất khẩu, khi DN nhận được thông tin phân luồng (miễn kiểm tra thực tế hàng hóa) có thể đưa những container hàng hóa không đúng với khai báo để xuất khẩu. Đối với các lô hàng nhập khẩu có dấu hiệu bại lộ, DN đối phó bằng cách từ chối nhận với lý do gửi nhầm và đề nghị được làm thủ tục xuất trả...

Trước thực trạng đó, Tổng cục Hải quan chỉ đạo hải quan các địa phương tăng cường công tác thu thập, phân tích thông tin, xác định dấu hiệu rủi ro để có biện pháp kiểm tra, giám sát, kiểm soát và kiểm tra sau thông quan đối với hàng hóa xuất nhập khẩu qua các cửa khẩu thuộc địa bàn quản lý của đơn vị, kịp thời phát hiện và ngăn chặn các trường hợp DN gian lận trong hoạt động xuất nhập khẩu nhằm lách thuế.

Tổng cục Hải quan cũng yêu cầu toàn ngành tăng cường công tác kiểm tra hồ sơ, kiểm tra thực tế hàng hóa trong quá trình làm thủ tục hải quan đối với hàng hóa xuất nhập khẩu có dấu hiệu khai khống số lượng hàng hóa, khai tăng số lượng so với thực tế, khai sai tên hàng, sử dụng các chứng từ tài liệu không hợp lệ... để làm thủ tục xuất khẩu hàng hóa.

"Trường hợp xác định dấu hiệu vi phạm pháp luật hải quan, căn cứ thông tin thu thập, thực hiện tạm dừng đưa hàng qua khu vực giám sát để kiểm tra theo quy định" - đại diện Tổng cục Hải quan cho hay.