Khó quản môi giới “trời ơi”

Thông tư số 11/2015/TT-BXD của Bộ Xây dựng có hiệu lực từ ngày 16-2 quy định việc cấp chứng chỉ hành nghề môi giới bất động sản (BĐS) và hướng dẫn đào tạo, bồi dưỡng kiến thức hành nghề môi giới BĐS, điều hành sàn giao dịch BĐS. Thông tư cũng quy định việc thành lập và tổ chức hoạt động của sàn giao dịch BĐS. Nhiều chuyên gia cho rằng dù quy định nhưng không có chế tài sẽ khó quản được tình trạng hỗn loạn, bát nháo của sàn giao dịch không chuyên nghiệp cũng như những nhân viên môi giới “trời ơi”.

Chưa mặn mà

Tìm đến một số sàn giao dịch BĐS trên địa bàn TP HCM trong ngày 16-2, chúng tôi nhận thấy hầu hết các nhân viên môi giới rất ít quan tâm đến quy định về chứng chỉ hành nghề. Một nhân viên có nhiều năm kinh nghiệm bán nhà đất tại sàn giao dịch trên đường Nguyễn Hữu Cảnh, quận Bình Thạnh cho biết do chưa thấy lãnh đạo công ty yêu cầu gì nên cũng không nhất thiết phải đi học.

(Ảnh chỉ có tính minh họa)

Nhiều công ty BĐS khác có đến hàng trăm nhân viên bán hàng cũng không mấy mặn mà với thông tư này, mà chỉ chú ý đến quy định về điều kiện thành lập sàn giao dịch phải có ít nhất 2 người có chứng chỉ hành nghề môi giới, còn việc bảo đảm tất cả nhân viên phải có chứng chỉ môi giới chỉ dừng ở mức định hướng.

Công ty Địa ốc Hoàng Anh Sài Gòn là doanh nghiệp hiếm hoi trong ngành có chế độ hỗ trợ cho nhân viên đi học để được cấp chứng chỉ hành nghề môi giới BĐS. Con số gần 2/3 nhân viên công ty có chứng chỉ hành nghề được xem là tỉ lệ khá cao so với các doanh nghiệp khác. Ông Đoàn Chí Thanh, Tổng Giám đốc Công ty Địa ốc Hoàng Anh Sài Gòn, đánh giá Thông tư 11 nếu được các doanh nghiệp áp dụng nghiêm túc sẽ tốt cho hoạt động môi giới và cho cả thị trường BĐS.

Thực tế, nhiều trường hợp người mua nhà tiền mất tật mang vì nghe lời những người môi giới BĐS tay ngang, không nắm rõ luật. Điển hình như vụ lãnh đạo sàn giao dịch BĐS Nam Tiến (quận 7, TP HCM) hồi tháng 9-2015 đã phải xin lỗi phía chủ đầu tư và khách hàng vì nhân viên môi giới của mình do chưa có kinh nghiệm, đã tư vấn bán hàng không đúng về nhà ở thương mại và nhà ở xã hội (liên quan đến vay gói 30.000 tỉ đồng), đồng thời phát biểu sai trên phương tiện truyền thông, khiến dư luận nghi ngờ chủ đầu tư trục lợi từ gói 30.000 tỉ đồng.

Phải có chế tài đủ mạnh

Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội BĐS TP HCM, cho rằng quy định nhân viên hành nghề môi giới phải có chứng chỉ không phải mới nhưng nội dung Thông tư 11 có tính ràng buộc hơn về việc cấp chứng chỉ, như phải được học kiến thức, quy định cụ thể hơn về cấp, rút chứng chỉ. “Đây cũng là một trong những nội dung có thể kiểm soát tốt hơn việc các sàn giao dịch lập chui, tránh được tình trạng nhân viên tư vấn, bán hàng không có kiến thức. Tuy nhiên, Bộ Xây dựng cần chặt hơn nữa thông qua việc phải nâng tỉ lệ người có chứng chỉ hành nghề ở một sàn giao dịch càng nhiều càng tốt chứ nếu chỉ 2 người là quá ít” - ông Châu góp ý.

Theo ông Đặng Quốc Việt, Tổng Giám đốc Công ty BĐS Smartland (quận 7, TP HCM), thông tư này chỉ là điều kiện cần nhưng chưa đủ để có thể quản lý các sàn giao dịch, các nhân viên môi giới đi vào khuôn khổ. Điều quan trọng là phải có chế tài mạnh như cấm hành nghề hoặc rút giấy phép nếu sàn nào làm sai thì mới có thể răn đe các sàn giao dịch không thực hiện đúng quy định.

Ông Nguyễn Văn Đực, Phó Tổng Giám đốc Công ty Địa ốc Đất Lành, cho biết thời gian qua, các sàn giao dịch và nhân viên môi giới đã góp phần rất lớn trong việc đưa thị trường BĐS nóng trở lại. Một số nhà phân phối đã mạnh đến mức có thể ra mệnh lệnh cho các chủ đầu tư thực hiện dự án theo ý mình để họ bán hàng. Cũng chính từ đó mà môi giới BĐS đã “bơm” lên thành kỹ nghệ, thổi phồng quá mức về dự án. Những khách hàng nếu không tỉnh táo rất dễ bị mắc bẫy, mua dự án có cùng vị trí mà giá cao hơn các dự án khác rất nhiều.

“Không phải nhân viên môi giới có chứng chỉ mới có khả năng bán hàng tốt mà chủ yếu là do dự án tốt không, nhân viên đó ăn nói có duyên hay không. Chưa có cơ sở để nói rằng quy định tại Thông tư 11 sẽ quản lý được tình trạng bát nháo của các sàn giao dịch; xử lý được những nhân viên môi giới không có đạo đức, kiến thức bởi thời gian qua, tình trạng một căn hộ bán cho nhiều người vẫn diễn ra thường xuyên mà đơn vị môi giới hầu như không chịu trách nhiệm” - ông Đực nhận xét.