Theo Thứ trưởng Bộ Thương mại Lương Văn Tự, trưởng đoàn đàm phán WTO, VN đã được các nước thành viên WTO công nhận là nước phát triển ở trình độ thấp và có nền kinh tế đang chuyển đổi. Gia nhập WTO, VN sẽ bỏ những quy định về trợ cấp nông nghiệp và công nghiệp trái với quy định WTO. Tuy nhiên, với những quy định mà WTO cho phép các thành viên khác áp dụng thì VN cũng được áp dụng. Bởi vì, quy định của WTO về trợ cấp chủ yếu tập trung vào việc phân biệt giữa các hình thức trợ cấp “được phép” và “không được phép”.
Dừng ngay trợ cấp “đèn đỏ”, “đèn vàng”
Theo các chuyên gia của dự án hỗ trợ kỹ thuật nâng cao năng lực thể chế giúp VN gia nhập WTO do Bộ Ngoại giao Ý tài trợ, trợ cấp trong WTO được chia thành 3 nhóm. Cụ thể: Nhóm “đèn đỏ” là trợ cấp bị cấm sử dụng bao gồm trợ cấp xuất khẩu và trợ cấp thay thế nhập khẩu để khuyến khích sử dụng đầu vào trong nước, khuyến khích nội địa hóa. Nhóm “đèn vàng” là trợ cấp riêng biệt cho một ngành hoặc một vùng, gây lệch lạc thương mại mặc dù nhóm này không bị cấm sử dụng nhưng nếu sử dụng, chúng ta có thể bị đánh thuế chống trợ cấp... Nhóm “đèn xanh” là trợ cấp được coi là ít gây lệch lạc cho thương mại và được phép áp dụng là trợ cấp chương trình nghiên cứu và phát triển, trợ cấp phát triển vùng khó khăn...
Theo cam kết chung, sau khi vào WTO, VN phải dừng ngay trợ cấp xuất khẩu thuộc nhóm “đèn đỏ” và “đèn vàng”. Tuy nhiên, các chương trình hỗ trợ trong nước thuộc loại “đèn xanh”, chi trả trực tiếp cho người sản xuất, hỗ trợ riêng cho thu nhập vẫn được sử dụng.
Chưa biết cách khai thác trợ cấp cho phép
Điều các chuyên gia lo ngại là, kết quả nghiên cứu các chính sách trợ cấp của VN trong thời gian qua cho thấy hầu hết các chính sách hỗ trợ sản xuất và xuất khẩu nông nghiệp của VN đều chưa phù hợp với các quy định của WTO.
Ngoài ra, WTO cũng quy định phải hỗ trợ trực tiếp cho nông dân nhưng ở VN do số nông dân đông lại không có sự quản lý cụ thể nên Nhà nước thường hỗ trợ thông qua doanh nghiệp, nông dân chỉ là người hưởng lợi gián tiếp. Chính vì vậy, các chuyên gia cho rằng VN cần điều chỉnh chính sách phù hợp với WTO và tận dụng tối đa các chính sách không bị cấm nhưng chưa sử dụng và không gây ra sự ỷ lại vào trợ cấp để tạo sân chơi bình đẳng cho các thành phần kinh tế.
Cụ thể, Nhà nước có thể chuyển số tiền trợ cấp xuất khẩu và trợ cấp nội địa trước đây sang đầu tư phát triển thủy lợi, kiện toàn giao thông nông thôn, nâng cao chất lượng giống, phát triển công nghệ sau thu hoạch, xây dựng các kho lạnh cho hàng thủy sản và kho đệm để dự trữ lúa...
Bỏ trợ cấp không phải là một cú sốc
Vụ Kế hoạch - Bộ NN-PTNT cho biết, trên thực tế, trong giai đoạn 1999 - 2001, VN có trợ cấp dưới hình thức thưởng xuất khẩu đối với 7 mặt hàng trong nông nghiệp là gạo, cà phê, chè, rau quả, thịt lợn, hạt tiêu... Hỗ trợ lãi suất mua tạm trữ xuất khẩu đối với cà phê, bù lỗ xuất khẩu một số mặt hàng khác... Nhưng đến giai đoạn 2003 - 2005 những hỗ trợ này đã bị loại bỏ dần.
Bên cạnh đó những biện pháp bảo hộ phi thuế cũng đã được bãi bỏ gần hết bằng Quyết định 46 của Thủ tướng Chính phủ. Đến nay VN chỉ giữ lại giấy phép nhập khẩu đường, hạn ngạch đối với trứng, muối, thuốc lá. Tất cả những hàng hóa còn lại đều quản lý theo các tiêu chuẩn kỹ thuật và không hạn chế định lượng. Chính vì vậy, các khoản trợ cấp của VN đã và đang được điều chỉnh giảm dần cho phù hợp với quy định của WTO nên khó có thể nói việc VN xóa bỏ ngay trợ cấp xuất khẩu khi vào WTO sẽ gây ra cú sốc quá lớn cho nông dân.
và quét mã QR
Bình luận (0)