Kiến nghị giảm lãi suất

Ngày 28-2, Ngân hàng (NH) Nhà nước Chi nhánh TPHCM đã tổ chức hội nghị tổng kết công tác hoạt động của NH trên địa bàn năm 2010 và triển khai nhiệm vụ năm 2011. Khác với một cuộc họp tổng kết thông thường, hội nghị đã “nóng” ngay từ đầu với các vấn đề như lãi suất, tỉ giá, kiềm chế lạm phát... hiện nay.

 

 

Theo NH Nhà nước Chi nhánh TPHCM, trong năm 2010, thị trường tài chính biến động và phụ thuộc nhiều vào diễn biến kinh tế vĩ mô. Ông Nguyễn Ngọc Thắng, Phó Giám đốc NH Nhà nước Chi nhánh TPHCM, cho biết sự biến động của thị trường làm phát sinh nhiều hơn các yếu tố đầu cơ, nhiều thông tin gây nhiễu thị trường gây ra tình trạng làm giá, găm giữ vàng, USD để thu lợi. Trong khi đó, vai trò thị trường của lãi suất chưa thể hiện đầy đủ khi xuất hiện các yếu tố cạnh tranh thiếu lành mạnh như thu phí, thưởng tiền, cộng lãi suất...

 

Hội nghị trở nên “nóng” hơn khi ý kiến của lãnh đạo các NH đều xoáy vào vấn đề lãi suất, tỉ giá hiện nay đang ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động của các NH, doanh nghiệp (DN) và nền kinh tế. Bà Trương Thị Thúy Nga, Giám đốc Vietcombank Chi nhánh TPHCM, cho rằng mặt bằng lãi suất hiện nay đang gây khó cho cả NH và DN. Vấn đề tỉ giá đang nóng, việc điều chỉnh tăng tỉ giá liên NH với mong muốn 2 tỉ giá sát lại với nhau chỉ là kỳ vọng. Vì vậy, gốc rễ của vấn đề là gì, giải quyết vấn đề như thế nào đòi hỏi người điều hành chính sách vĩ mô phải đưa ra giải pháp thích hợp.

 

Tương tự, ông Lý Xuân Hải, Tổng Giám đốc NH Á Châu (ACB), cho rằng lãi suất đang cao nhưng với chính sách thắt chặt tiền tệ như hiện nay thì rất khó hạ thấp. Lãi suất VNĐ tương đối cao, chênh lệch khoảng 10% so với lãi suất USD. Giải quyết vấn đề này, trong thời gian tới, NH Nhà nước cần có công cụ thị trường hạ lãi suất USD bởi lãi suất ngoại tệ này trên thế giới chỉ 0,5% nhưng ở nước ta đã lên tới 5%. “Bài toán tỉ giá ngày càng trở nên nặng nề, thể hiện điểm yếu của nền kinh tế bởi khả năng tạo ra giá trị gia tăng thấp, tác động tỉ giá lên xuất khẩu quá nhiều” – ông Hải đặt vấn đề. Ông Nguyễn Ngọc Thịnh, Tổng Giám đốc NH Đệ Nhất, cho rằng: Lãi suất như hiện nay rất khó giải quyết bởi NH chỉ nặng về ứng phó, đối phó thay vì vạch ra chiến lược kinh doanh dài hạn.

 

 

Trước nhiều vấn đề băn khoăn của các NH, Phó Thống đốc NH Nhà nước Trần Minh Tuấn cho biết Thống đốc NH Nhà nước sẽ ra chỉ thị gồm 7 nhóm giải pháp để triển khai Nghị quyết 11 của Chính phủ về kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô và bảo đảm an sinh xã hội. Ông Tuấn cũng cho rằng “mức lãi suất huy động, cho vay hiện nay là không bình thường. Mức trung bình lãi suất cho vay hiện lên đến 18%-20% nhưng có tổ chức tín dụng cho vay đến 24%, với mức này thì các DN... chết!”.

 

Về tỉ giá, Phó Thống đốc Trần Minh Tuấn thừa nhận dù NH Nhà nước điều chỉnh tỉ giá VNĐ/USD tăng 9,3% nhưng hiện tượng găm giữ ngoại tệ vẫn còn xảy ra. Không chỉ DN mà cả NH cũng có hiện tượng găm giữ. Tình trạng NH mang ngoại tệ cho nhân viên đi gửi đã xảy ra. NH Nhà nước sẽ có văn bản chỉ đạo để kiểm tra vấn đề này.

 

Dưới góc độ quản lý Nhà nước trên địa bàn, Phó Chủ tịch UBND TPHCM Nguyễn Thị Hồng chỉ đạo: Hiện kinh doanh ngoại hối đang biến tướng. Ngay hoạt động nhập lậu vàng cũng cần được nhìn nhận đúng để ngăn chặn, xử lý. Không phải chỉ ở biên giới mới có thể buôn lậu vàng... Để giải quyết vấn đề này, cần sự phối hợp của Công an TP, lực lượng quản lý thị trường và NH Nhà nước Chi nhánh TPHCM.

 

Đề cập lãi suất, bà Nguyễn Thị Hồng cũng phải thốt lên: “Không có một nước nào trên thế giới có lãi suất cao như ở Việt Nam. Không DN nào có thể chịu đựng nổi lãi suất cao như hiện nay. Nếu DN cố tình vay vốn mà không có mục tiêu sẽ khó tránh khỏi rủi ro. Còn ngược lại, DN khác không an tâm đầu tư sẽ gửi vốn ở NH để... lấy tiền lời. Cả hai phương án này đều không bảo đảm  cho nền kinh tế phát triển bền vững. Kéo giảm lãi suất là điều cần phải làm trong thời gian tới với sự chỉ đạo chặt chẽ, có cơ chế chính sách phù hợp” - bà Hồng đề nghị.

 

Bắt đầu thắt chặt chính sách tiền tệ   Ngay sau khi Chính phủ công bố Nghị quyết 11 về tập trung kiềm chế lạm phát, bảo đảm an sinh xã hội, tại Hà Nội, NH Nhà nước đã có các cuộc họp nội bộ thống nhất các giải pháp cụ thể để triển khai một chính sách tiền tệ thắt chặt, thận trọng như yêu cầu của nghị quyết. Theo đó, sẽ có những thay đổi đáng kể về cơ cấu tín dụng, cơ chế cho vay, thiết lập lại mặt bằng lãi suất...   Theo Phó Thống đốc NH Nhà nước Nguyễn Văn Bình, trọng tâm của chính sách này là NH Nhà nước sẽ sử dụng và điều hành linh hoạt các công cụ chính sách tiền tệ, tập trung ở 4 công cụ chính là lãi suất, nghiệp vụ thị trường mở, tái cấp vốn và dự trữ bắt buộc để điều tiết lượng tiền cung ứng và thanh khoản; bảo đảm tốc độ tăng tổng phương tiện thanh toán khoảng 15% - 16%.   Đáng chú ý là NH Nhà nước sẽ có các giải pháp điều hành nhằm kiềm chế tín dụng dưới 20% nhưng vẫn đáp ứng nhu cầu vốn để sản xuất kinh doanh hiệu quả. Các NH thương mại sẽ giảm đến mức tối đa tín dụng cho lĩnh vực phi sản xuất, nhất là lĩnh vực bất động sản, chứng khoán. NH Nhà nước sẽ điều chỉnh linh hoạt các tỉ  lệ trích lập dự phòng rủi ro và các tỉ lệ an toàn khác nhằm hướng các luồng vốn tín dụng phục vụ các hoạt động sản xuất kinh doanh quan trọng và thiết yếu của nền kinh tế. Đồng thời, ban hành cơ chế để kiểm soát việc tổ chức tín dụng mua trái phiếu của DN nhằm bảo đảm an toàn lĩnh vực kinh doanh này...   Thông điệp mạnh mẽ khác được đưa ra là siết chặt quản lý thị trường ngoại hối và vàng. Đối với dòng vốn ngoại tệ, NH Nhà nước sẽ sửa đổi cơ chế cho vay ngoại tệ để kiểm soát tốc độ cho vay ngoại tệ khoảng 20% trên nguyên tắc chỉ phục vụ các hoạt động sản xuất kinh doanh thiết yếu của nền kinh tế và có nguồn thu ngoại tệ từ hoạt động sản xuất kinh doanh của mình.   Các biện pháp cần thiết sẽ được ban hành để tập đoàn kinh tế, tổng công ty Nhà nước bán ngoại tệ cho NH khi có nguồn thu và được mua khi có nhu cầu hợp lý. NH Nhà nước sẽ trình Chính phủ các giải pháp nhằm giảm tình trạng đô la hóa, theo hướng phương tiện thanh toán duy nhất trên lãnh thổ Việt Nam là tiền đồng Việt Nam.     Đối với thị trường vàng, trong quý II, NH Nhà nước sẽ trình Chính phủ ban hành nghị định về quản lý và kinh doanh vàng theo hướng tập trung đầu mối nhập khẩu, tiến tới xóa bỏ việc kinh doanh vàng miếng trên thị trường, ngăn chặn hiệu quả việc buôn lậu vàng qua biên giới.   Phương Anh