Kinh nghiệm tiết kiệm năng lượng ở Nhà máy Bia Việt Nam

Theo báo cáo của Công ty Liên doanh Nhà máy Bia VN với đoàn kiểm tra sử dụng năng lượng của Sở Công nghiệp TPHCM, nếu như giai đoạn 2002-2003, Nhà máy Bia VN sử dụng 11,21 KWh/hl bia (1 hl = 100 lít) thì đến giai đoạn 2004-2005 tỉ lệ này chỉ còn 10,95 KWh/hl bia. Trong khi mức trung bình của 160 nhà máy Bia Heineken trên thế giới là 12,5 KWh/hl. Thành công lớn nhất của Nhà máy Bia Heineken là tiết kiệm dầu. Giai đoạn 2002-2003, định mức của nhà máy là 110 MJ/hl bia thì nhà máy thực hiện đạt 108 MJ/hl. Đến 2003-2004 nhà máy thực hiện chỉ còn 96 MJ/hl bia, trong khi định mức là 98 MJ/hl. Giai đoạn 2004-2005 mức thực hiện chỉ còn 92,8 MJ/hl bia, thấp hơn định mức 2,2 MJ/hl.

“Tiết kiệm nước là tiết kiệm tiền”

Vào Nhà máy Bia VN, hình ảnh đập vào mắt mọi người là các khẩu hiệu về tiết kiệm. Trong đó, khẩu hiệu xuất hiện nhiều nhất là câu “Tiết kiệm nước là tiết kiệm tiền”. Ông Phạm Minh Trung, phụ trách kỹ thuật của Nhà máy Bia VN, giải thích đối với một nhà máy bia thì nước là vấn đề hết sức quan trọng. Bởi nước là tiền, là yếu tố quyết định chất lượng bia. Tuy sử dụng nước giếng nhưng phải tốn khá nhiều tiền từ thuế tài nguyên, dùng điện để bơm, rồi tốn nhiều chi phí khác để xử lý trở thành nước tinh khiết. Nước sử dụng cho lò hơi phải được đun nóng bằng dầu...

Năm 2002, Nhà máy Bia VN đã được tập đoàn Heineken tặng giải thưởng chất lượng. Chỉ tiêu quan trọng để được cấp giải thưởng này là tiết kiệm năng lượng.

Ông Phạm Minh Trung kể lại, nhiều đoàn doanh nghiệp bạn đến tham quan nhà máy, khi thấy Nhà máy Bia VN sử dụng ống bảo ôn bằng inox đều có chung nhận xét là sang quá, sao không dùng ống nhôm cho rẻ. Nhưng thực tế thì Nhà máy Bia VN rất “hà tiện”. Bởi hệ số dẫn nhiệt của nhôm cao hơn vài chục lần so với inox, giá ống inox không cao hơn nhiều so với ống nhôm. Theo tính toán của các đơn vị tư vấn thì dùng ống inox hiệu quả kinh tế hơn nhiều.

Quản lý năng lượng đến từng bộ phận

Kiểm toán năng lượng là việc làm thường xuyên ở doanh nghiệp này. Theo định kỳ, Nhà máy Bia VN phân tích toàn bộ hệ thống sản xuất của mình để tìm ra nơi tổn thất năng lượng hoặc sử dụng năng lượng không hiệu quả. Mới đây, Nhà máy Bia VN đã cho thay các mô tơ điều khiển “tắt, mở” bằng mô tơ điều khiển tần số. Việc thay thế này đã tiết kiệm được khá nhiều điện năng tiêu thụ. Do mô tơ cũ có khi chạy thừa công suất, lãng phí điện.

Ông Phạm Minh Trung cho biết, quan điểm của Nhà máy Bia VN là trên từng công đoạn, từng chi tiết mà không nắm được năng lượng tiêu thụ là không quản lý được năng lượng tiêu hao của nhà máy. Vì vậy, ở Nhà máy Bia VN, đồng hồ đo năng lượng được gắn đến từng bộ phận nhỏ. Có nhiều đồng hồ đo có giá cả ngàn USD, nhà máy sẵn sàng bỏ tiền ra mua. Vì khoản đầu tư này thu hồi vốn rất nhanh do tránh được thất thoát năng lượng và sau đó là hiệu quả kinh tế.

Nhà máy Bia VN còn nhiều cách để tiết kiệm năng lượng một cách gián tiếp. Chẳng hạn, dây chuyền đóng chai nhập về chỉ đạt mức 50.000 chai/giờ. Lực lượng lao động ở đây đã cải tiến liên tục và hiện nay đạt 56.000 chai/giờ, giảm đáng kể lượng điện, dầu tiêu thụ. Các kỹ sư ở đây đã nói vui, sau này khi các chuyên viên lắp dây chuyền này của tập đoàn Heineken sang đã không còn nhận ra đây là dây chuyền do mình lắp, vì nó đã thay đổi quá nhiều.