Lãi suất chưa giảm như kỳ vọng!

Đặc biệt, còn phụ thuộc nhiều vào khu vực ngân hàng (NH) và năng lực cung ứng vốn còn hạn chế.

Theo Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia, năm 2016, hệ thống tài chính đã cung ứng khoảng 1,23 triệu tỉ đồng cho nền kinh tế thông qua việc cho vay của tổ chức tín dụng, phát hành cổ phiếu, trái phiếu trong năm nhưng riêng khu vực NH đã cung ứng vốn chiếm hơn 68% (bình quân cho vay của hệ thống NH ở khu vực dưới 50%).

Tuy nhiên, hệ thống tổ chức tín dụng lại đối mặt với thách thức kỳ hạn khi tỉ lệ sử dụng vốn ngắn hạn cho vay và đầu tư trung dài hạn đã tăng từ 31,8% năm ngoái lên khoảng 35% trong năm nay trong khi vốn cung ứng từ thị trường chứng khoán còn khiêm tốn so với tiềm năng và các nước trong khu vực.

Trong khi đó, nợ xấu của các tổ chức tín dụng chưa được giải quyết triệt để và tập trung ở một số tổ chức tín dụng yếu kém khiến mặt bằng lãi suất cho vay chưa giảm như kỳ vọng dù được hỗ trợ tích cực từ các yếu tố kinh tế vĩ mô. Theo đó, tỉ lệ nợ xấu theo báo cáo dưới 3% và số nợ xấu được xử lý từ năm 2013 đến nay hơn 500.000 tỉ đồng, trong đó số nợ bán cho Công ty Quản lý tài sản các tổ chức tín dụng Việt Nam (VAMC) chiếm 41,6%, còn lại là các NH thương mại tự xử lý.

Dù vậy, Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia cho rằng tỉ lệ nợ xấu cao hơn so với mức báo cáo, quá trình xử lý nợ xấu của các tổ chức tín dụng chưa triệt để, chủ yếu áp dụng nhiều biện pháp kỹ thuật. Trong số nợ xấu bán cho VAMC, chỉ mới xử lý được khoảng 38.000 tỉ đồng tương đương 15% gồm bán tài sản bảo đảm, bán nợ, ủy thác tổ chức tín dụng thu hồi nợ...

Nợ xấu còn cao là một trong những yếu tố khiến lãi suất chưa giảm như kỳ vọng. Dù thanh khoản trên thị trường liên NH khá dồi dào, lãi suất có tín hiệu giảm nhưng chưa được như mong muốn của cộng đồng doanh nghiệp. Lãi suất huy động và cho vay bình quân trên thị trường vào cuối năm tăng nhẹ so với đầu năm do tình hình dư thừa thanh khoản trên thị trường liên NH chỉ là trong ngắn hạn, trong khi cơ cấu cho vay chủ yếu là trung dài hạn.

Tỉ trọng tín dụng trung dài hạn vẫn ở mức cao, chiếm 55,6% tổng dư nợ tín dụng và tốc độ tăng khá cao. Đồng thời, có sự phân hóa trong khả năng huy động vốn trên thị trường liên NH giữa các tổ chức tín dụng. Một số tổ chức tín dụng yếu kém gặp khó khăn trong việc vay vốn trên thị trường liên NH do thiếu tín nhiệm và không đủ tài sản bảo đảm... Lúc này, các NH này buộc phải huy động vốn từ khách hàng với lãi suất cao hơn các NH thương mại lớn từ 1,5%-2% khiến mặt bằng lãi suất bình quân trên thị trường tăng.