Mua - bán USD nên sòng phẳng

Thế nhưng, đến chiều cùng ngày, Sở Giao dịch NH Nhà nước công bố giá chào bán USD (mức giá bán cho các NH thương mại) ở mức 21.820 đồng/USD (tăng 220 đồng/USD), giá chào mua là 21.600 đồng/USD (tăng 250 đồng/USD).

Nhiều ý kiến cho rằng NH Nhà nước tăng mạnh giá bán USD cho thấy cơ quan này sẵn sàng bán USD khi thị trường ngoại tệ có dấu hiệu căng thẳng. Từ đó, các NH thương mại đồng loạt giảm giá bán ngoại tệ 50 đồng/USD, từ 21.840 đồng/USD còn 21.790 đồng/USD.

NH Nhà nước luôn sẵn sàng bán ra USD khi thị trường ngoại tệ có dấu hiệu căng thẳng. Ảnh Tấn Thạnh

Tỉ giá leo thang vào tuần trước trong đó có nguyên nhân do không ít doanh nghiệp (DN), NH có tâm lý nắm giữ USD. Thậm chí có NH không đứng trước áp lực bán ngoại tệ cho DN song vẫn muốn mua USD của NH bạn. Bởi lẽ, họ nhìn thấy việc kinh doanh USD luôn thắng lớn.

Đơn cử, một NH vừa mua 1 tỉ USD trái phiếu Chính phủ với lãi suất 4,8%/năm, tính ra NH này sinh lời 48 triệu USD/năm (tương đương khoảng 1.000 tỉ đồng/năm). Mặt khác, từ đầu năm 2015 đến nay, tỉ giá đã tăng 2%, đồng thời giá mua vào, bán ra USD luôn chênh lệch từ 30-50 đồng đem về cho NH một khoản lợi nhuận đáng kể.

Lãnh đạo một NH có thế mạnh về ngoại tệ cho hay mảng kinh doanh USD thường chiếm 30% lợi nhuận. Do đó, nhiều NH chú trọng mua USD rồi cất trong kho, chờ thị trường thuận lợi bán ra thu lời.

Thực tế cho thấy nguồn cung USD của các NH thương mại chủ yếu đến từ DN xuất khẩu và NH Nhà nước. Thế nhưng, nhiều thời điểm DN xuất khẩu chần chờ bán USD, nhu cầu ngoại tệ của các DN nhập khẩu tăng đột biến.

Các NH thương mại liền tăng giá mua vào và giá bán ra USD cao hơn giá bán của NH Nhà nước song cơ quan này vẫn không bán ra ngoại tệ khiến tỉ giá càng nóng lên. Trong khi đó, sau khi mua được USD từ DN xuất khẩu, NH thương mại sẽ bán cho DN nhập khẩu hoặc NH Nhà nước, vì thế có thời điểm NH Nhà nước thu mua được 9 tỉ USD.

Để tránh áp lực tăng tỉ giá từ nay đến cuối năm 2015 và sòng phẳng trong việc mua - bán ngoại tệ, các chuyên gia tài chính khuyến nghị NH Nhà nước nên bán ngoại tệ khi giá USD tại các NH thương mại cao hơn giá bán của NH Nhà nước.

Tuy nhiên, NH Nhà nước cần xem xét điều kiện, mục đích mua USD của từng NH thương mại có chính đáng hay không. Bởi thực tế có NH thương mại mua USD từ NH Nhà nước chỉ để bán lại cho NH bạn, hưởng chênh lệch.