Nợ xấu “chưa nguy kịch”

Mở đầu phiên chất vấn, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội (QH), ông Phùng Quốc Hiển, tỏ ra băn khoăn khi số liệu về nợ xấu ngân hàng (NH) không thống nhất. Cụ thể, NH Nhà nước luôn báo cáo nợ xấu chỉ ở mức khoảng 3%, trong tầm kiểm soát. Tuy nhiên, tháng 5-2012, các tổ chức tín dụng báo cáo nợ xấu là 4,47% tổng dư nợ tín dụng, tương đương 117.723 tỉ đồng, trong khi NH Nhà nước công bố 8,6%, tương đương 202.000 tỉ đồng; còn các tổ chức xếp hạng tín dụng quốc tế cho rằng nợ xấu của Việt Nam lên đến 13%.

Luôn có 2-3 con số nợ xấu

Các số liệu vênh nhau có nguyên nhân khách quan là do cách tính và cũng có nguyên nhân chủ quan do các NH tìm cách che giấu để giảm tỉ lệ trích lập dự phòng,  bảo  đảm chỉ tiêu lợi nhuận. Qua kiểm tra, NH Nhà nước đã phát hiện tại 9 NH yếu kém, có nơi nợ xấu lên đến 30%, thậm chí 60%, mất hết cả vốn tự có lẫn vốn điều lệ nhưng vẫn báo cáo lãi. Thời gian qua, NH Nhà nước đã xử lý nghiêm việc một số NH báo cáo nợ xấu không đúng với sự thật nhưng hiệu quả chưa cao. Trong việc này, Thống đốc Nguyễn Văn Bình cũng thừa nhận NH Nhà nước không có đủ nhân lực để thanh tra tại chỗ mà chủ yếu là giám sát từ xa.

Chủ tịch QH Nguyễn Sinh Hùng đề nghị Thống đốc Nguyễn Văn Bình cho biết năm 2013, nợ xấu có giảm được không và giảm xuống mức bao nhiêu. Với câu hỏi trực diện này, Thống đốc NH Nhà nước không chốt được thời điểm và con số cụ thể mà chỉ nói chung chung rằng sẽ phấn đấu đưa nợ xấu xuống ngưỡng an toàn theo chuẩn mực quốc tế (3%) vào cuối nhiệm kỳ. Nhiều đại biểu QH không bằng lòng với phần trả lời của Thống đốc và cho rằng trả lời như vậy là theo tư duy nhiệm kỳ.

Đói vốn cũng không hạ chuẩn tín dụng

Một vấn đề khác được nhiều đại biểu QH quan tâm là lãi suất cao và làm thế nào để doanh nghiệp tiếp cận vốn dễ hơn. Đặc biệt là chủ trương giảm mặt bằng lãi suất cho vay xuống 15% có thành hiện thực hay không.

Thống đốc Nguyễn Văn Bình cho biết Công văn 198 của NH Nhà nước về việc giảm lãi suất xuống 15% chỉ mang tính chất hiệu triệu, không phải mệnh lệnh hành chính vì việc huy động, cho vay của NH với doanh nghiệp là theo hợp đồng kinh tế. Nếu vấn đề thanh khoản tiếp tục được duy trì thì mặt bằng lãi suất sẽ còn giảm. Tuy nhiên, việc giảm lãi suất đã được thực hiện rất nhanh, đến nay chỉ còn 25% khoản vay phải chịu lãi suất trên 15%.

Về khả năng giảm lãi suất trong thời gian tới, Thống đốc Nguyễn Văn Bình tỏ ra thận trọng vì nếu tiếp tục giảm lãi suất nhanh sẽ dẫn đến nguy cơ người dân chuyển sang đầu cơ vàng, ngoại tệ, không có lợi cho nền kinh tế.