Phó Thống đốc nói về điều hành lãi suất thời gian tới

Thời gian vừa qua, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) đã 2 lần điều chỉnh tăng lãi suất điều hành. 

Trao đổi với phóng viên về điều hành lãi suất của NHNN thời gian qua, Phó Thống đốc Phạm Thanh Hà khẳng định việc điều hành chính sách tiền tệ, trong đó có chính sách lãi suất đã được NHNN cân nhắc kỹ lưỡng, đảm bảo phù hợp với bối cảnh quốc tế và tình hình vĩ mô, lạm phát trong nước cũng như mục tiêu chính sách tiền tệ.

Phó Thống đốc NHNN Phạm Thanh Hà

Phó Thống đốc Phạm Thanh Hà cho biết trong bối cảnh hầu hết các nước đều tăng lãi suất, thị trường ngoại hối quốc tế biến động mạnh, việc điều hành lãi suất, tỉ giá đã được NHNN cân nhắc kỹ lưỡng. Trong 9 tháng đầu năm 2022, NHNN đã cố gắng giữ nguyên lãi suất điều hành để ổn định mặt bằng lãi suất. Tuy nhiên, cuối tháng 9-2022, NHNN đã quyết định tăng lãi suất điều hành dựa trên 4 yếu tố sau:

Thứ nhất, xu hướng đẩy nhanh thắt chặt tiền tệ, tăng lãi suất nhanh và mạnh của các ngân hàng trung ương trên thế giới để đối phó với lạm phát cao.

Thứ hai, lạm phát chung trong nước vẫn được kiểm soát tốt, nhưng lạm phát cơ bản - chỉ báo quan trọng trong điều hành chính sách tiền tệ - đã tăng so với cùng kỳ từ mức 0,66% tháng 1 lên 3,82% vào tháng 9 và tiếp tục có xu hướng tăng trong tháng 10 và 11, hiện ở mức 4,81%.

Thứ ba, đồng USD tăng giá mạnh gây áp lực mất giá lên hầu hết các đồng tiền trên thế giới. Trong nước, tỉ giá và thị trường ngoại tệ chịu áp lực từ đầu năm, đặc biệt trong 2 tuần cuối tháng 10. Để giữ cho VND không bị mất giá quá lớn, gây bất ổn vĩ mô, NHNN đã tăng lãi suất để duy trì sức hấp dẫn của VND, hỗ trợ ổn định tỉ giá.

Thứ tư, ngay từ đầu năm, để đẩy nhanh quá trình phục hồi kinh tế, các tổ chức tính dụng (TCTD) đã tăng cường cho vay. Tín dụng tăng nhanh trong khi huy động vốn tăng chậm đã khiến hệ thống ngân hàng gặp khó khăn về thanh khoản. Việc tăng lãi suất giúp TCTD thu hút thêm nguồn vốn, từ đó có thể đáp ứng nhu cầu tín dụng của người dân, doanh nghiệp.

NHNN cho rằng mức tăng 2 lần, mỗi lần 1% như các bước điều chỉnh trước đây, đưa lãi suất về tương đương giai đoạn trước dịch là phù hợp với xu hướng của toàn cầu. Trong khi đó, ngân hàng trung ương lớn như Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đã tăng lãi suất 6 lần trong năm 2022 với tổng mức tăng là 3,75%, đưa lãi suất về mức gấp đôi so với trước dịch. Như vậy lãi suất tăng là hợp lý để kiểm soát lạm phát và ổn định nguồn vốn cho hệ thống ngân hàng, hỗ trợ ổn định tỉ giá.

Phó Thống đốc cho biết trong thời gian tới, NHNN tiếp tục theo dõi diễn biến tiền tệ trong nước, quốc tế, dự báo lạm phát và lãi suất thị trường để điều hành lãi suất phù hợp với cân đối vĩ mô, lạm phát và mục tiêu chính sách tiền​ tệ.

Trao đổi với Báo Người Lao Động, ông Nguyễn Minh Cường, Chuyên gia kinh tế trưởng của Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) tại Việt Nam, nhận định ở giai đoạn nhiều rủi ro về lạm phát, về thị trường tài chính tiền tệ hiện nay, các nước siết chặt dần biện pháp chính sách tiền tệ. Việt Nam không thể tránh được việc buộc phải siết chặt chính sách tiền tệ. Dự báo năm 2023, các nước sẽ tiếp tục xu hướng siết chặt chính sách tiền tệ và sau đó là đến chính sách tài khóa.

Tuy nhiên, sang năm 2023,đã có một số xu hướng xuất hiện cho thấy rủi ro bên ngoài bắt đầu hạ nhiệt, Cho dù Fed tăng lãi suất rất mạnh nhưng biến động tỉ giá, áp lực của đồng USD không rõ nét như thời điểm trước, đồng thời Fed cũng đưa ra tín hiệu sẽ tiếp tục cân nhắc tăng lãi suất nhưng ở cường độ nhẹ hơn, có thể tăng kéo dài trong 2023. Mục tiêu chống lạm phát vẫn còn nhưng giảm nhiệt dần.

Với những điều kiện cơ bản như ổn định kinh tế vĩ mô vẫn rất tốt, Việt Nam có điều kiện để tận dụng cơ hội này để thúc đẩy tăng trưởng vào năm 2023, khi các biện pháp cứng rắn của các ngân hàng trung ương có thể giảm nhiệt.