Cơ chế điều hành đang không thể theo kịp giá xăng dầu khi giá xăng dầu thế giới đang quay đầu giảm mạnh sau khi đạt đỉnh trên 130 USD/thùng (xăng dầu thành phẩm) và gần 100 USD/ thùng (dầu thô), song giá xăng dầu bán lẻ trong nước vẫn “ngự” trên đỉnh.
Doanh nghiệp chỉ hòa vốn
Tại thị trường Singapore, giá xăng A92 trong ngày 18-9 giảm xuống còn 121,87 USD/thùng (giảm gần 4 USD so với phiên giao dịch trước đó). Giá dầu hỏa cũng giảm khoảng 4 USD (chỉ còn 131,96 USD/thùng). Tại phiên giao dịch ngày 20-9, giá xăng A92 tiếp tục giảm xuống 118,22 USD/thùng; dầu hỏa giảm còn 127,15 USD/thùng. Các mặt hàng diesel, ma dút cũng giảm khá mạnh. Giá dầu thô thế giới hôm 20-9 cũng giảm về mức 91 USD/thùng, giảm gần 6 USD.
Một doanh nghiệp cho biết hiện nay, chi phí định mức 600 đồng trong giá cơ sở chỉ vừa đủ cho doanh nghiệp bù đắp hao hụt, chi phí quản lý, khấu hao, vận chuyển. Do đó, mức hoa hồng của các đầu mối chiết khấu cho đại lý đang xuống khá thấp, chỉ được 250 - 300 đồng/lít trong khi mức chiết khấu ở thời điểm bình thường là 400-500 đồng/lít.
Xử lý theo vụ việc
Mặc dù giá thế giới giảm nhưng diễn biến trên thị trường xăng dầu trong nước chưa hết căng thẳng. Hiện tượng cây xăng tiết giảm thời gian bán hàng vì hoa hồng thấp, không có lợi nhuận lại đang tái diễn ở một vài nơi. Nếu vấn đề chi phí không được giải quyết sẽ có thể làm cho hiện tượng này trở nên phổ biến.
TS Nguyễn Đình Cung, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu và Quản lý Kinh tế Trung ương, cho rằng câu chuyện quản lý “rượt đuổi” theo giá xăng chưa thể chấm dứt vì cơ chế điều hành giá xăng dầu nói chung và giá các mặt hàng độc quyền nói riêng còn nhiều bất cập. Cho nên, cơ quan quản lý mới chỉ xử lý theo vụ việc, chưa có giải pháp tổng thể.
Bài học cạnh tranh của thị trường viễn thông, theo TS Nguyễn Đình Cung, luôn có giá trị đối với lĩnh vực điện lực và xăng dầu. Chỉ khi tách hệ thống phân phối ra khỏi doanh nghiệp độc quyền để trở thành “tài sản chung”, hoạt động không vì lợi nhuận như đối với đường truyền viễn thông, thị trường mới có tính cạnh tranh vì khi đó, doanh nghiệp bán xăng, bán điện sẽ được tự do tham gia vào hệ thống. Nếu hệ mạng truyền tải điện quốc gia hay phân phối xăng dầu nằm trong một cơ quan độc quyền thì sẽ tiếp tục dẫn đến các độc quyền khác, làm méo mó giá cả và thậm chí có thể gây thiếu hụt nguồn cung.
Bán cầm chừng để đối phó Tại TPHCM, mặc dù không có tình trạng cây xăng găm hàng, đóng cửa nhưng các đại lý xăng dầu cũng không mặn mà đẩy mạnh cung ứng hàng. Ông Lê Hoàng Thành, chủ một doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu, cho biết tuy nguồn cung tạm đủ nhưng không được lấy thêm hàng. Hiện mức hoa hồng đầu mối chi cho tổng đại lý (lấy hàng tại kho đầu mối) rất thấp, chỉ còn 200 đồng/lít xăng, 240 đồng/lít dầu. Chi phí vận chuyển từ kho đầu mối đến các cây xăng bán lẻ khoảng 100 - 150 đồng/lít, tùy cự ly.
Như vậy, những cây xăng trong khu vực nội thành còn hưởng được 100 đồng/lít, cây xăng ở vùng ven chỉ còn 50 đồng/lít. Mức hoa hồng này không đủ để bù đắp cho hoạt động kinh doanh xăng dầu, nếu bán càng nhiều sẽ càng lỗ. Do đó, các cây xăng chọn phương án bán cầm chừng để đối phó với cơ quan chức năng. Một số cây xăng ở vùng ven, ngoại thành TPHCM đã đóng cửa nghỉ bán trong các đợt tăng giá trước đây, nay vẫn tiếp tục nghỉ bán để cắt lỗ (không nhập xăng), cơ quan chức năng có kiểm tra cũng không làm gì được.
Dọc tuyến Quốc lộ 18 từ TP Hạ Long đến TP Móng Cái (Quảng Ninh), hàng chục cây xăng tư nhân đã đóng cửa không bán hàng từ hàng tuần đến cả tháng nay vì than lỗ khoảng 100 đồng cho mỗi lít xăng bán ra. Đã có doanh nghiệp than lỗ tới cả chục tỉ đồng. Tuy nhiên, điều đáng ngại là tình trạng đóng cửa này đã gây ảnh hưởng rất lớn đến sinh hoạt của người dân và lưu thông, sản xuất.
T.Nhân – N.Hải- T.Dũng |
Bình luận (0)