Rất khó phát hiện vàng dỏm Trung Quốc

Ngày 13-11, đại tá Lê Duy Tấn, Trưởng Công an TP Hạ Long (tỉnh Quảng Ninh), cho biết đang khẩn trương xác minh, điều tra việc một số tiệm kinh doanh vàng, bạc tại Quảng Ninh, Hải Phòng, Hà Nội... bị lừa mua bán vàng dỏm xuất xứ từ Trung Quốc.

Dễ dàng dính bẫy

Đại tá Lê Duy Tấn xác nhận thời gian gần đây có khá nhiều tiệm vàng ở TP Hạ Long cũng như các địa phương khác bị lừa mua vàng dỏm của Trung Quốc, thiệt hại rất lớn.

Theo tài liệu điều tra, sáng 28-10, một thanh niên đến một cửa hàng vàng tại khu 6, phường Giếng Đáy, TP Hạ Long bán vàng nguyên liệu. Đối tượng chào bán miếng vàng nguyên liệu trọng lượng khoảng gần 3 cây vàng với giá 115 triệu đồng. Tuy nhiên, nhờ được bạn hàng cảnh báo từ trước nên chủ cửa hàng cảnh giác, tìm cách giữ chân người thanh niên này và báo công an.

Ngay sau đó, Công an TP Hạ Long có mặt tại hiện trường, thu giữ tang vật và yêu cầu các bên về trụ sở để làm rõ. Tại cơ quan công an, đối tượng cho biết tên Hoàng Hữu Thành (SN 1984; trú tại huyện Kim Bảng, tỉnh Hà Nam) và thừa nhận số vàng trên được anh họ ở quê là Nguyễn Xuân Luyện nhờ mang đi bán. Công an TP Hạ Long  lập tức triệu tập Luyện.

Vàng miếng nguyên liệu pha tạp chất do Trung Quốc sản xuất bị Công an TP Hạ Long thu giữ Ảnh: TRỌNG ĐỨC

Luyện khai có quen một người Trung Quốc, tên thường gọi là A Xẻng. A Xẻng nhập vàng từ Trung Quốc về rồi lôi kéo Luyện và những người khác đi bán. Ngày 15-10, Luyện và A Xẻng hẹn nhau tại TP Móng Cái. Tại đây, Luyện tiếp tục được A Xẻng giới thiệu gặp một người Trung Quốc khác tên là A Cúa. Đối tượng này đưa cho Luyện một miếng vàng nguyên liệu để đem đi bán. Sau khi bán trót lọt cho một cửa hàng tại TP Móng Cái, Luyện được thưởng tiền công 240.000 đồng.

Đến chiều 20-10, A Cúa tiếp tục đưa cho Luyện 3 miếng vàng. Số vàng này Luyện bán cho một cửa hàng ở TP Hải Phòng với giá 459 triệu đồng, hưởng tiền công 7 triệu đồng. Chiều 25-10, Luyện rủ Thành ra Móng Cái gặp A Cúa và được người này đưa cho 2 miếng vàng.

Luyện bán một miếng cho một cửa hàng gần chợ Hạ Long I với giá 190 triệu đồng còn Thành bán cho một cửa hàng tại phường Hồng Hải, TP Hạ Long được 120 triệu đồng. Thấy “việc nhẹ lương cao”, dễ dàng qua mặt nhiều cửa hàng nên các đối tượng mở rộng địa bàn ở Hà Nội. Ngày 26-10, Thành và Luyện vào thủ đô, dễ dàng bán một miếng vàng trị giá 198 triệu đồng.

Qua giám định vàng miếng nguyên liệu Trung Quốc trọng lượng 28,540 chỉ vàng do Công an TP Hạ Long cung cấp, Công ty Vàng bạc Đá quý Hạ Long xác định loại tuổi (thành phần) của số vàng tang vật này chỉ có 45,79% trong khi tỉ lệ tạp chất chiếm 54,21%. Kết quả giám định còn cho thấy loại vàng dỏm này được sản xuất bằng công nghệ hiện đại, tinh vi, pha “bột lạ” vào vàng nóng chảy và cho “chìm” vào trong lớp vàng. Do vậy, khi đưa vào thiết bị đo tuổi thì vẫn cho kết quả vàng đủ “tuổi” - đạt trên 99%.

Một cán bộ điều tra thuộc Đội Cảnh sát Hình sự Công an TP Hạ Long, cho biết do mua vàng nguyên liệu trôi nổi, sợ mất uy tín nên nhiều cửa hàng sau khi biết bị lừa vẫn không trình báo công an. Điều này  gây thêm khó khăn cho công tác điều tra, phá án.

Ngăn vàng dỏm vào TP HCM

Chiều 13-11, ông Nguyễn Văn Dưng, Chủ tịch Hội Mỹ nghệ Kim hoàn TP HCM, xác nhận ngay khi có thông tin vàng dỏm xuất hiện ở một số tỉnh phía Bắc, ông đã tìm hiểu các doanh nghiệp (DN) đầu mối sản xuất vàng trang sức mỹ nghệ.

“Đến giờ vẫn chưa có thông tin DN nào mua phải loại vàng này” - ông Dưng khẳng định.

Ông Nguyễn Hoàng Minh, Phó giám đốc Ngân hàng Nhà nước Chi nhánh TP HCM, cũng khẳng định trên địa bàn TP chưa phát hiện loại vàng dỏm như các tỉnh phía Bắc. Theo ông Minh, đa số DN sản xuất vàng trang sức mỹ nghệ trên địa bàn TP ít chuộng loại vàng nguyên liệu từ Trung Quốc, thay vào đó mua đi bán lại vàng nguyên liệu có nguồn gốc rõ ràng. Dù vậy, Ngân hàng Nhà nước Chi nhánh TP vẫn đang phối hợp với cơ quan quản lý thị trường, công an để nắm tình hình, ngăn chặn vàng dỏm...

Trong khi đó, giới sản xuất kinh doanh vàng trang sức tại TP HCM cho rằng việc một số tiệm vàng ở phía Bắc bị phát hiện mua vàng dỏm Trung Quốc là không mới. Thực chất đây là vàng nguyên liệu 99,99 pha hợp chất lạ, từng xuất hiện tại TP HCM và các tỉnh phía Nam vào năm 2011. Với loại vàng này, ngay cả máy đo tuổi vàng bằng phương pháp huỳnh quang (thiết bị phân kim phổ biến) cũng không phát hiện mà phải qua công đoạn phân kim mới xác định được.

Đại diện một DN sản xuất vàng trang sức quy mô lớn thông tin thêm loại vàng nguyên liệu này có thể được độn chất vonfram. Đáng nói là cũng giống như các vụ việc đang xảy ra ở phía Bắc, vào thời điểm vàng dỏm xuất hiện ở TP HCM 4 năm trước, do mua trôi nổi nên khi có rủi ro, các tiệm vàng thường không khai báo công an, sợ “mất cả chì lẫn chài”.

Truy xuất nguyên nhân vàng dỏm Trung Quốc xuất hiện ở Việt Nam, theo tìm hiểu của chúng tôi, một phần do thay đổi chính sách. Đó là từ khi có Nghị định số 24/2012/NĐ-CP của Chính phủ về quản lý thị trường vàng, không một DN nào được cấp phép nhập khẩu vàng nguyên liệu để sản xuất vàng nữ trang nên dẫn đến tình trạng mua lén lút.

“Một số chủ tiệm vàng thiếu kinh nghiệm lại ham rẻ nên dễ bị lừa khi mua hàng nguyên liệu không rõ nguồn gốc, không hóa đơn chứng từ này” - một DN sản xuất vàng nữ trang trên địa bàn quận 6, TP HCM chia sẻ.