Số hộ kinh doanh lên doanh nghiệp còn quá ít

Trao đổi với Ban Kinh tế Ngân sách HĐND TP HCM tại các buổi làm việc ngày 20-10 về tình hình triển khai thực hiện các chính sách hỗ trợ và phát triển doanh nghiệp (DN) trên địa bàn 9 tháng đầu năm, Sở Công Thương và Cục Thuế TP HCM cho biết tình hình vận động các hộ kinh doanh chuyển đổi lên DN vẫn gặp nhiều khó khăn, số hộ chuyển đổi từ đầu năm đến nay rất thấp so với mục tiêu đề ra.

Hộ kinh doanh vẫn do dự trong việc chuyển đổi mô hình hoạt động Ảnh: Tấn Thạnh

Số liệu của Cục Thuế TP HCM cho thấy đến tháng 10-2017, TP có hơn 192.000 DN và 247.000 hộ kinh doanh đang hoạt động. Trong 9 tháng đầu năm, chỉ vận động được 1.344 hộ kinh doanh chuyển đổi lên DN. Còn theo Sở Công Thương, chỉ mới 1.917 hộ kinh doanh chuyển đổi sang loại hình DN. Tỉ lệ hộ kinh doanh chuyển đổi lên DN quá thấp so với chỉ tiêu TP đặt ra.

Ông Nguyễn Phương Đông, Phó Giám đốc Sở Công Thương TP, nhận định nguyên nhân chính là do phần lớn các hộ kinh doanh có quy mô nhỏ, đơn giản, mang tính truyền thống gia đình, không có nhu cầu phát triển lên DN. Một bộ phận hộ kinh doanh thực sự có nhu cầu chuyển đổi lên DN thì gặp nhiều băn khoăn trong việc chuyển đổi, như thủ tục hành chính phức tạp. Khi lên DN phải bổ sung nhân lực, xây dựng hệ thống quản trị, hồ sơ kế toán... làm phát sinh thêm nhiều chi phí, gây xáo trộn hoạt động sản xuất - kinh doanh hiện tại. Dù TP có chủ trương hỗ trợ hộ kinh doanh chuyển đổi lên DN nhưng các chủ trương này vẫn chưa được hướng dẫn cụ thể nên các địa phương chưa có căn cứ để thực hiện, như hỗ trợ chi phí đăng ký DN, thu thuế môn bài của DN sau chuyển đổi, tính hiệu lực của giấy phép con…

Cũng phản ánh đang gặp khó khăn trong quá trình vận động, thuyết phục hộ kinh doanh lên DN, ông Lê Duy Minh, Phó Cục trưởng Cục Thuế TP, thừa nhận đến nay chưa có văn bản nào quy định rõ những quyền lợi mà hộ kinh doanh được hưởng khi chuyển đổi mô hình. Bên cạnh đó, chính sách tính thuế và xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực thuế hiện có lợi cho hộ kinh doanh hơn DN cũng là nguyên nhân khiến nhiều hộ kinh doanh có doanh thu lớn không muốn chuyển đổi.

Theo Cục Thuế TP, hỗ trợ của ngành thuế hiện nay mới chỉ giải quyết được những khó khăn ban đầu của hộ kinh doanh chuyển đổi lên DN, DN khởi nghiệp. Trong khi đó, cốt lõi cho sự phát triển của hộ kinh doanh, DN khởi nghiệp phải là môi trường kinh doanh thuận lợi và ổn định. Vì vậy, cơ quan nhà nước cần tập trung xây dựng hành lang pháp lý thông thoáng, ổn định lâu dài để hộ kinh doanh yên tâm "lớn lên". Bộ Tài chính cũng cần xây dựng cơ chế quản lý riêng đối với nhóm DN mới chuyển đổi, DN siêu nhỏ với chế độ kế toán, hạch toán thu chi đơn giản, tần suất kê khai thấp để phù hợp với điều kiện thực tế của DN.