Thị trường tiền tệ giảm nhiệt

Sau khi Chính phủ quyết định áp dụng cơ chế lãi suất theo hướng thị trường, tăng cung USD cho doanh nghiệp, thị trường tiền tệ đã phản ứng nhất định. Dự báo lãi suất tiết kiệm thực gửi và lãi suất thực vay sẽ biến động nhưng không nhiều.

 

 

Sáng 5-11, Ngân hàng (NH) Nhà nước công bố tăng lãi suất cơ bản VNĐ từ 8% lên 9%/năm. Lãi suất tái cấp vốn của NH Nhà nước đối với các tổ chức tín dụng cũng tăng lên 9%/năm; lãi suất tái chiết khấu của NH Nhà nước đối với các tổ chức tín dụng từ 6% lên 7%/năm; lãi suất cho vay qua đêm trong thanh toán điện tử liên NH và cho vay bù đắp thiếu hụt trong thanh toán bù trừ của NH Nhà nước đối với các NH tăng thêm 1%, lên 9%/năm. Các mức lãi suất này được áp dụng từ hôm qua (5-11).

 

Ngay khi thông  tin về lãi suất cơ bản được công bố, giá ngoại tệ trên thị trường tự do giảm mạnh, kéo giá vàng giảm theo. Lúc 11 giờ, tỉ giá xuống còn 20.550 đồng/USD, giảm 250 đồng/USD so với mức giá đầu ngày là 20.800 đồng/USD. Trên thị trường vàng, do tác động từ mức tăng gần 30 USD/ounce của giá vàng thế giới (lúc 9 giờ là 1.389 USD/ounce) nên giá vàng trong nước cán mức 35 triệu đồng/lượng.

 

Tuy nhiên, sau đó, khi giá USD tự do giảm mạnh, đồng thời các đối tượng chuyên “lướt sóng” vàng ồ ạt chốt lời, lập tức giá vàng rớt một mạch 300.000 đồng/lượng, xuống còn 34,7 triệu đồng/lượng (lúc 11 giờ). Đến cuối ngày, giá vàng trở lại mức 34,95 triệu đồng/lượng...

 

Như vậy, sau khi Chính phủ quyết định can thiệp thị trường ngoại hối được một ngày, tỉ giá trên thị trường tự do đã giảm 400 đồng/USD. Giới kinh doanh vàng cho biết các đại gia ngoại tệ đang chùn tay không dám thu gom USD.

 

 

Tuy lãi suất cơ bản không còn nhiều ý nghĩa điều chỉnh lãi suất thị trường nhưng các chuyên gia tài chính cho rằng lãi suất tái chiết khấu, tái cấp vốn... tăng sẽ làm tăng chi phí của các NH thương mại khi vay vốn từ NH Nhà nước, từ đó sẽ tác động phần nào đến lãi suất huy động lẫn cho vay của các NH thương mại.

 

Lãnh đạo nhiều NH cho rằng việc áp dụng cơ chế thị trường sẽ làm cho thị trường lãi suất minh bạch hơn. Các NH sẽ không còn huy động vốn  kèm theo khuyến mãi hay thỏa thuận lãi suất ở “sân sau” vì lãi suất huy động vốn thực tế đã lên đến 12%-13%/năm, lãi suất cho vay phổ biến 15%-17%/năm. Nếu các NH công bố tăng lãi suất tiết kiệm lên 12%-13% trong vài ngày tới thì đó chỉ là sự điều chỉnh về hình thức (hợp lý hóa lãi suất thực của người gửi tiền), còn bản chất của lãi suất vẫn không thay đổi. Trong khi đó, dư nợ cho vay lại tăng chậm, các NH sẽ cạnh tranh nhau quyết liệt để mở rộng đầu ra...

 

Tuy vậy, trong ngày 5-11, các NH vẫn chưa có động thái điều chỉnh lãi suất VNĐ. Thế nhưng, lãnh đạo một số NH trong số 16  NH thương mại tham dự cuộc họp với Thống đốc NH Nhà nước tại Hà nội cho biết: Các NH thương mại đã đồng thuận nâng lãi suất tiết kiệm tiền gửi lên 12%/năm, áp dụng từ ngày 8-11. NH Nhà nước cam kết sẽ  bơm ngoại tệ cho các NH thương mại đáp ứng nhu cầu của doanh nghiệp kinh doanh sản xuất các mặt hàng thiết yếu, yêu cầu các NH thương mại hạn chế cho vay VNĐ để mua ngoại tệ.

 

Tại cuộc họp này, một số NH cũng đề xuất NH Nhà nước giảm biên độ tỉ giá từ ±3% xuống ±0,5%, đồng thời tăng tỉ giá bình quân liên NH lên tùy theo mục tiêu của NH Nhà nước... Tuy nhiên, NH Nhà nước cho rằng vấn đề này cần có lộ trình và thời gian.

 

Chuyên gia kinh tế  Nguyễn Minh Phong: Dự trữ ngoại tệ phải đủ mạnh   Tuyên bố không phá giá lúc này là cần thiết và nếu giữ được ổn định tỉ giá đến Tết Nguyên đán là một sự thành công lớn. Tuy nhiên, bơm ngoại tệ ra trong lúc này cần hết sức lưu ý. Khi chênh lệch giá USD giữa NH và thị trường càng rộng, nếu việc bán ra của NH Nhà nước không đến đúng địa chỉ cần sẽ rất nguy hiểm. Cơ sở lớn nhất để chính sách này thành công là phải có dự trữ ngoại tệ đủ mạnh để bơm ra thị trường. Nhưng thế giới đã có bài học khủng hoảng tài chính ở Thái Lan do bơm ngoại tệ ra thị trường can thiệp không thành công. Chúng ta bán ra bao nhiêu, bán theo cơ chế nào, có đáp ứng được hết các kênh yêu cầu hay không vẫn còn là ẩn số...   TS Lê Xuân Nghĩa, Phó chủ tịch Ủy ban Giám sát tài  chính quốc gia: Tạo lợi thế cho VNĐ   Một trong những giải pháp cơ bản để ổn định tỉ giá là can thiệp thị trường và tăng lãi suất đồng nội tệ, tạo lợi thế cho VNĐ để khuyến khích người gửi tiết kiệm USD chuyển sang gửi VNĐ, tăng niềm tin cho nhà đầu tư nước ngoài đổ vốn vào VN. Mặt khác, khi lãi suất tăng lên cũng kiểm soát được tín dụng đang có xu hướng vượt qua chỉ tiêu 25%, góp phần kiềm chế lạm phát... Tuy nhiên, đây chỉ là biện pháp nhất thời.   Về lâu dài, NH Nhà nước phải có biện pháp kéo lãi suất đi xuống vì nếu để chênh lệch giữa lãi suất với lạm phát ở mức 3% là quá sức chịu đựng của doanh nghiệp, đồng thời quá cao so với thị trường tài chính quốc tế.   PGS-TS Trần Hoàng Ngân, thành viên Hội đồng Chính sách tiền tệ Quốc gia: Bơm 1- 2 tỉ USD, thị trường sẽ bình ổn    Bơm ngoại tệ và tăng lãi suất là giải pháp khi thị trường ngoại tệ “sốt cao”. Đây là giải pháp đồng bộ để tăng cung - cầu tiền tệ. Tức là tăng lãi suất VNĐ sẽ giảm được cầu ngoại tệ vì người có nhu cầu dùng VNĐ để mua USD sẽ giảm, đồng thời người nắm giữ ngoại tệ có thể sẽ chuyển sang VNĐ. Tuy vậy, lãi suất tăng cũng làm tăng chi phí vay vốn của doanh nghiệp, ảnh hưởng đến sản xuất kinh doanh, tăng giá thành sản phẩm.   Việc can thiệp thị trường ngoại tệ  sẽ làm dự trữ ngoại tệ sụt giảm nhưng bù lại, VN sẽ có cơ hội thu về nhiều ngoại tệ hơn. Thời điểm này, NH Nhà nước chỉ cần bơm 1 - 2 tỉ USD là thị trường sẽ bình ổn.