Thương mại điện tử: Nguy cơ rò rỉ thông tin

Các doanh nghiệp (DN) VN đã nhận thức được tầm quan trọng của thương mại điện tử (TMĐT) trong việc góp phần mở rộng kênh tiếp xúc và thu hút khách hàng, tăng doanh thu và lợi nhuận, giảm chi phí kinh doanh... Song, hoạt động TMĐT hiện nay vẫn còn nhiều hạn chế gây tâm lý e ngại cho cá nhân, DN khi tham gia giao dịch TMĐT, nhất là trong khối APEC”. Đó là nhận xét của ông Nguyễn Mạnh Quyền, Phó Cục trưởng Cục TMĐT và Công nghệ Thông tin (Bộ Công Thương), tại hội thảo “Giải pháp hiệu quả để thực hiện những nguyên tắc bảo vệ dữ liệu cá nhân của APEC” do Cục TMĐT và Công nghệ Thông tin và Hội đồng Thương mại Liên bang Hoa Kỳ vừa tổ chức tại TPHCM.

Đã có đơn hàng xuất khẩu đạt 9,6 tỉ đồng

Tính đến hết năm 2007, tổng số website với tên miền.vn đã được đăng ký lên đến 60.604, tăng gấp 4 lần so với năm 2005. Tỉ lệ DN có website cao nhất là những DN thuộc ngành ngân hàng, tài chính (88,9%); du lịch (65,2%); nông lâm thủy sản, chế biến thực phẩm (40,6%); dệt may, da giày (40%)... Ngoài ra, còn xuất hiện nhiều DN kinh doanh TMĐT chuyên nghiệp với khoảng 40 sàn B2B (giao dịch giữa DN với DN) và 100 sàn B2C (giao dịch giữa DN với người tiêu dùng).

Theo khảo sát của Cục TMĐT và Công nghệ Thông tin, hơn 1/3 DN có doanh thu nhờ các đơn đặt hàng qua phương tiện điện tử đạt 15% trở lên so với tổng doanh thu, trong khi năm 2005 chỉ dừng ở mức 8%. Trong số 38 thành viên ký được 185 hợp đồng qua cổng TMĐT quốc gia www.ecvn.com thì mỗi thành viên ký được hợp đồng với 5 DN tổng giá trị đạt 53,2 tỉ đồng. Trong số những DN tham gia sàn giao dịch TMĐT, có DN đã ký được hợp đồng xuất khẩu trị giá 9,6 tỉ đồng. Có tới 63% DN tin tưởng rằng doanh thu có được từ các đơn đặt hàng qua giao dịch TMĐT sẽ tiếp tục tăng, giúp DN tăng vị thế cạnh tranh trong kinh doanh. Tuy nhiên, vấn đề được quan tâm nhất vẫn là việc bảo mật những thông tin cá nhân của khách hàng (có thể là người tiêu dùng và người đại diện DN).

Chỉ 26% website công bố chính sách bảo vệ khách hàng

Cùng với sự phát triển của TMĐT thì nguy cơ rò rỉ thông tin cá nhân cũng tăng cao. Luật sư Katrina Blodgets, Ủy ban Thương mại Liên bang Hoa Kỳ, cho biết: Có khoảng 6 đạo luật liên quan đến quản lý, bảo vệ dữ liệu cá nhân tại nước này nhằm bảo đảm quyền lợi khách hàng với những quy định rất khắt khe. Đơn vị quản lý sàn không được cung cấp những thông tin này cho một đơn vị thứ ba nếu không được sự cho phép. Muốn vậy, trước khi đưa sàn TMĐT vào hoạt động, các DN phải công bố kế hoạch đầu tư để bảo mật thông tin của khách hàng. Luật cũng nghiêm cấm các website thu thập thông tin trẻ em dưới 13 tuổi mà không có sự đồng ý của cha mẹ... “Muốn tham gia thương trường quốc tế, đặc biệt trong các quốc gia và vùng lãnh thổ khối APEC, các DN TMĐT phải lưu ý đến những đặc điểm này” - luật sư Katrina Blodgets đưa ra lời khuyên.

Theo ông Đinh Công Tuấn, Giám đốc điều hành Công ty TNHH TMĐT Tiên Phong (quản lý www.gophatdat.com - sàn giao dịch B2B) trước khi mời gọi DN tham gia, công ty phải đầu tư trang thiết bị và cam kết bảo mật cũng như sử dụng thông tin cá nhân của người đại diện DN đúng mục đích. Song không phải DN nào cũng ý thức được trách nhiệm này. Phó Cục trưởng Cục TMĐT và Công nghệ Thông tin Dương Hoàng Minh công bố: Trong 290 website TMĐT chỉ có 75 website công bố chính sách bảo vệ thông tin khách hàng (chiếm 26%). Vì vậy, giao dịch TMĐT tại VN đã xảy ra một số vụ vi phạm liên quan đến việc tiết lộ thông tin cá nhân gây thiệt hại cho người tiêu dùng. Chẳng hạn như vụ ăn cắp thông tin thẻ tín dụng để mua vé máy bay của Tiger Airways; ăn cắp tài khoản thẻ tín dụng để mua hàng qua mạng với tổng trị giá lên đến 440 triệu đồng.

“Bên cạnh những quy định chưa chặt chẽ thì mức xử phạt vi phạm liên quan đến bảo mật thông tin cá nhân quá nhẹ, chỉ từ 500.000 đồng đến 2 triệu đồng là chưa đủ sức răn đe; trong khi tại Mỹ có vụ phải bồi thường cho khách hàng 5 triệu USD vì làm mất danh tính khách hàng và vụ xử phạt về gian lận an toàn dữ liệu lên tới 10 triệu USD” – ông Minh nhận định.