Vẫn lo cúp điện

Cải tạo lưới điện hạ thế trên đường Hai Bà Trưng, quận 3 - TPHCM. Ảnh: Tấn Thạnh

Đã cảnh báo từ 3 năm trước

Nguy cơ thiếu điện do thiếu dây truyền tải bắt đầu được cảnh báo từ năm 2009. Vào thời điểm đó, công suất các trạm biến áp 220 KV của cả nước đạt 13.000 MBA trong khi công suất lắp đặt các nhà máy đã lên đến 15.000 MW và thực tế công suất huy động cao điểm đã ở mức 13.000 MW. Từ năm 2009 đến nay, nhiều nguồn điện mới đã đi vào hoạt động, bổ sung đến gần 3.000 MW điện mỗi năm nhưng các công trình lưới điện lại rất ì ạch. Công suất phát điện tăng cao nhưng công suất của hệ thống lưới không tăng tương ứng tất yếu sẽ dẫn đến tình trạng điện không thiếu nhưng vẫn bị cúp vì không truyền tải được điện từ nhà máy đến nơi tiêu thụ.

Nguy cơ thiếu điện cục bộ sẽ xảy ra tại Hà Nội ngay từ mùa khô này. Theo kế hoạch, từ năm 2006-2010, Hà Nội đầu tư hơn 6.800 tỉ đồng xây dựng, nâng cấp 4 trạm biến áp 110 KV và 6 trạm biến áp 220 KV với khoảng 140 km đường dây. Nhưng đến cuối năm 2010 không có công trình lưới điện 220 KV nào được xây dựng, các công trình còn lại đều không hoàn thành kế hoạch đề ra. Nguyên nhân do thiếu vốn và không giải phóng được mặt bằng. Mùa hè năm ngoái, hệ thống lưới điện của Hà Nội đã dùng gần hết công suất, có nơi quá tải đến 159%.

Việc cúp điện luân phiên sẽ bắt đầu diễn ra nghiêm trọng nếu các công trình lưới điện không được làm ngày làm đêm với tiến độ thần tốc để kịp đóng điện cuối tháng 3 tới. Thiếu điện sẽ xảy ra ở diện rộng, gồm khu vực trung tâm TP Hà Nội, quận Long Biên, huyện Đông Anh, Từ Liêm…

Còn ở TPHCM, tình trạng thiếu điện cục bộ sẽ diễn ra muộn hơn. Hiện nay, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) đang đẩy nhanh các dự án cấp bách bảo đảm cung cấp điện cho miền Nam gồm dự án đường dây 220 KV Đắk Nông - Phước Long – Bình Long; nâng tụ bù dọc các đường dây 500 KV Hà Tĩnh – Đà Nẵng và Pleiku – Phú Lâm…

Đầu tư chưa tương xứng

Theo công bố giá thành sản xuất kinh doanh điện năm 2010 của Bộ Công Thương, chi phí cho khâu truyền tải điện là 5.626 tỉ đồng, chỉ chiếm gần 5,7% trên tổng chi phí giá điện (101.096 tỉ đồng). Đây là mức đầu tư quá thấp trong khi truyền tải là khâu rất quan trọng trong hoạt động sản xuất, kinh doanh điện. Giá thành khâu truyền tải điện theo điện thương phẩm hiện nay cũng chỉ ở mức 65,7 đồng/KWh nên càng khó thực hiện tái đầu tư cho lưới điện. Tổng Công ty Truyền tải điện đang thiếu tiền nghiêm trọng trong khi trước mắt có nhiều dự án cấp bách phải làm cho xong để đáp ứng nhu cầu truyền tải điện cho miền Nam sau năm 2013.