Xây “nhà” cho doanh nghiệp nhỏ

Cùng với chính sách phát triển công nghiệp phụ trợ, TP HCM đang tính đến giải pháp quy hoạch, xây dựng nhà xưởng quy mô nhỏ cho các doanh nghiệp (DN) vừa và nhỏ thuê để ổn định sản xuất.

“Khát” mặt bằng

Không có mặt bằng, phải chuyển trụ sở sản xuất về các tỉnh lân cận, bám trụ nhà xưởng tại các khu dân cư… là thực trạng mà các DN vừa và nhỏ lặp đi lặp lại trong những lần tiếp xúc với lãnh đạo TP HCM. Làm việc với UBND TP HCM mới đây, ông Lê Quang Doãn, Phó Chủ tịch Hội DN quận 7, cho biết DN nhỏ ngành giày rất cần các nhà cung cấp nhỏ, nhà cung cấp nhỏ lại rất cần mặt bằng sản xuất. Nhiều DN chỉ cần vài trăm m2 nhà xưởng nhưng không tìm được mặt bằng phù hợp trong khi các KCN chỉ cho thuê vài ngàn m2 trở lên.

Chủ đầu tư KCX Tân Thuận đang tiến hành xây khu nhà xưởng cao tầng cho thuê. Trong ảnh: Công nhân Công ty Nidec Tosok hoạt động trong KCX Tân Thuận Ảnh: HỒNG ĐÀO

Cũng nhiều lần kiến nghị về việc hỗ trợ mặt bằng sản xuất cho DN nhỏ, ông Trần Việt Anh, Phó Chủ tịch Hội Cao su nhựa TP HCM, cho biết chỉ hơn 10% DN trong ngành cần diện tích lớn (tối đa khoảng 5.000 m2), còn lại đa số chỉ cần vài trăm m2 để hoạt động. Không có nhiều vốn, không thuê được đất trong KCN, một số DN cao su đã rủ nhau về Long An thuê đất để làm với nhau. “Thành phố cần hỗ trợ DN bằng cách quy hoạch những khu đất vài chục hecta, tập trung các DN nhỏ và vừa theo từng ngành nghề để tạo điều kiện cho DN hoạt động và dễ quản lý. Có chỗ hoạt động ổn định, DN yên tâm làm ăn và sẽ dần lớn lên” - ông Trần Việt Anh nói.

Theo ông Phạm Ngọc Hưng, Phó Chủ tịch Thường trực Hiệp hội DN TP HCM, lâu nay nhà nước có nhiều hỗ trợ cho DN nhỏ và vừa về vốn, chính sách mà chưa chú ý đến lĩnh vực đất đai, mặt bằng. Tại TP HCM, DN nhỏ và vừa chiếm 80% tổng số DN và rất “khát” mặt bằng, nhất là các DN ngành cao su, dệt may, da giày. Đặc trưng của DN nhỏ và vừa là sử dụng mặt bằng nhỏ, đầu tư máy móc thiết bị hiện đại, làm ra sản phẩm có giá trị gia tăng cao. Nếu được quy hoạch khu vực riêng trong các KCN cho DN nhỏ và vừa thuê thì rất tiện vì DN được sử dụng hạ tầng, dịch vụ, điện nước… có sẵn. Hiệp hội DN TP HCM cũng kiến nghị UBND TP HCM giao cho hiệp hội 1 khu đất khoảng 200 ha để quy hoạch làm công nghiệp phụ trợ, theo đó sẽ tập trung các DN vừa và nhỏ hoạt động trong lĩnh vực công nghiệp phụ trợ cho 5 lĩnh vực ưu tiên gồm cơ khí chế tạo, điện tử - tin học, sản xuất lắp ráp ô tô, dệt may, da giày vào hoạt động. UBND TP HCM cũng đã thống nhất là phải có khu riêng cho DN nhỏ và vừa.

Giải pháp “chung cư nhà xưởng”

Sau chuyến công tác học tập kinh nghiệm phát triển công nghiệp phụ trợ tại Nhật Bản, Hàn Quốc, UBND TP HCM đã có báo cáo trình Thành ủy về việc thí điểm triển khai mô hình “chung cư nhà xưởng” dành cho các DN nhỏ và vừa trên địa bàn và đã được chấp thuận.

Tại buổi họp công bố tình hình hoạt động 6 tháng đầu năm của Ban Quản lý KCX - KCN TP HCM (Hepza) mới đây, ông Trần Việt Hà, Trưởng Phòng Đầu tư Hepza, cho biết khu kỹ nghệ Việt - Nhật (tại KCN Hiệp Phước) đang triển khai giai đoạn 1, dự kiến tháng 10 đi vào hoạt động theo mô hình cho thuê nhà xưởng. Trong khu này, sẽ có những nhà xưởng diện tích nhỏ dành cho DN nhỏ và vừa Nhật Bản hoạt động trong lĩnh vực công nghiệp phụ trợ. Chủ đầu tư KCX Tân Thuận cũng đang tiến hành kế hoạch xây khu nhà xưởng cao tầng (5-8 tầng). Tại KCN Tân Phú Trung, Công ty CP Phát triển Đô thị Sài Gòn Tây Bắc (SCD) sẽ khởi công dự án nhà xưởng xây sẵn trong tháng 8 tới. KCN Lê Minh Xuân 3 đang trong giai đoạn đền bù giải tỏa mặt bằng để xây “chung cư nhà xưởng” cho thuê, hiện còn chờ quy hoạch 1/2.000 để xác định quy mô xây dựng.

Theo ông Phạm Ngọc Hưng, thành phố đã có chủ trương, rất ủng hộ công nghiệp phụ trợ, các DN có nhu cầu, vấn đề còn lại là tính toán của các KCN. Bởi phục vụ hạ tầng cho DN nhỏ và vừa khó hơn so với DN lớn, các KCN hiện đang vướng quy định mới về tiền thuê đất… Vì vậy, cần rất nhiều giải pháp hỗ trợ, tháo gỡ để các dự án “chung cư nhà xưởng” đi vào thực tế. Một số ý kiến khác cho rằng cần bổ sung quy chuẩn về mô hình “chung cư nhà xưởng” để DN tiện áp dụng. Bên cạnh đó, vấn đề chọn lựa, bố trí DN phù hợp; xử lý chất thải, môi trường đối với mô hình này cũng cần được quan tâm.