Xuất khẩu vàng nữ trang đình đốn

Thuế suất không hợp lý

Theo Hiệp hội Kinh doanh vàng Việt Nam, phần lớn các quốc gia đều có chính sách khuyến khích xuất khẩu vàng trang sức như Thụy Sĩ, Nam Phi, Thái Lan, Ấn Độ… Tại Việt Nam, hoạt động sản xuất vàng trang sức còn nhỏ lẻ, mang nặng tính thủ công, thiếu chuyên môn hóa, năng suất thấp nên giá thành cao, không thể cạnh tranh với các nước trong khu vực. Nguồn vàng nguyên liệu cũng gây khó cho  doanh nghiệp (DN) sản xuất vàng trang sức. Theo quy định tại Nghị định 24 của Chính phủ, DN được cấp hạn mức nhập vàng nguyên liệu theo mỗi đơn hàng thay vì cấp theo quý, năm. Đa số DN thường xuất từng lô nhỏ khoảng vài kg nên gặp khó vì nếu một tuần xuất nhiều lô hàng sẽ không thực hiện được (việc xin giấy phép mất rất nhiều thời gian).

Trong khi các quốc gia kiểm soát chặt chất lượng vàng trang sức, nhất là các loại vàng trang sức nhập khẩu, thì nước ta vẫn đang thả nổi. Hiện Việt Nam chưa có cơ quan đánh giá, kiểm định phù hợp và quản lý chất lượng vàng lưu hành trên thị trường khiến hàng ngoại nhập kém chất lượng, giá thấp tràn lan trên thị trường,  gây thiệt hại cho người tiêu dùng, còn DN trong nước bị lép vế trên sân nhà.

Theo Thông tư 111 của Bộ Tài chính, vàng trang sức xuất khẩu có hàm lượng từ 80% đến dưới 99,99% được đánh thuế 10% khiến ngành vàng trang sức trong nước đình đốn. Năm 2011, vàng trang sức Việt Nam xuất khẩu đạt khoảng 2,1 tỉ USD nhưng năm 2012 xuất khẩu ngưng trệ, kim ngạch thực hiện không đáng kể. Hiệp hội Kinh doanh vàng Việt Nam kiến nghị Bộ Tài chính nên giữ nguyên mức thuế suất xuất khẩu 0% đối với vàng trang sức mỹ nghệ, giúp DN tái tạo nguồn thu ngoại tệ… Đồng thời cũng kiến nghị Ngân hàng Nhà nước sớm cho phép nhập khẩu vàng nguyên liệu để sản xuất vàng trang sức đối với đơn vị đủ điều kiện và cho phép một số ngân hàng thương mại cho vay vàng làm nguyên liệu sản xuất vàng trang sức, góp phần giảm bớt áp lực nhập khẩu vàng…

Chất lượng thả nổi

“Chất lượng sản phẩm khó kiểm soát tạo nên cạnh tranh không lành mạnh, quyền lợi người tiêu dùng bị ảnh hưởng. Một sản phẩm vàng trang sức có hàm lượng vàng 65% nhưng khi đến đầu mối cấp 1 được “đôn” giá lên vàng 68% và khi đến tay người tiêu dùng, tiệm vàng bán với giá vàng 18K (75%)…” - ông Nguyễn Văn Dưng, Chủ tịch Hội Mỹ nghệ kim hoàn THCM, nhận xét. Để cạnh tranh, DN đua nhau hạ tiền công thợ kim hoàn khiến tiền công làm ra sản phẩm không đủ tái tạo sức lao động. Kết quả, thợ kim hoàn tiếp tục làm ra những sản phẩm kém chất lượng, hạ tuổi vàng, độn lót bên trong sản phẩm để lừa dối người tiêu dùng.

Các phương pháp thử tuổi vàng theo tiêu chuẩn quốc gia như phương pháp thử lửa, huỳnh quang tia X, thử trên đá và tỉ trọng được các DN sản xuất, kinh doanh vàng trang sức áp dụng nhưng sai số cho phép của mỗi phương pháp rất khác nhau khiến DN “tha hồ lách” khi bị kiểm tra. Vì vậy, ông Dưng cho rằng Ngân hàng Nhà nước cần lập hệ thống tiêu chuẩn riêng cho vàng trang sức mỹ nghệ. Mỗi DN, hộ cá thể sản xuất, gia công phải công khai đóng ký mã hiệu, chất lượng tiêu chuẩn khối lượng vàng trên từng sản phẩm.