Lạ lùng cá mập y tá màu cam

Con cá được một nhóm thanh niên phát hiện khi họ đang đi câu cá thể thao gần Vườn quốc gia Tortuguero hồi giữa tháng 8, ở độ sâu khoảng 37 m. Họ để ý thấy vây cá nhiều lần trồi lên mặt nước, sau đó câu được một con cá mập y tá màu cam sáng, mắt trắng, dài khoảng 198 cm.

Các nhà nghiên cứu tin rằng màu sắc bất thường này là do chứng xanthism, còn gọi là xanthochroism, một tình trạng sắc tố khiến da động vật có quá nhiều màu vàng hoặc vàng óng do thiếu sắc tố đỏ.

Theo nghiên cứu của Trường ĐH Liên bang Rio Grande, tình trạng hiếm gặp này trước đây chưa từng được ghi nhận ở nhóm cá sụn bao gồm cá mập, cá đuối và cá nhám, trong khu vực Caribe.

Con cá mập này cũng cho thấy một số đặc điểm của bệnh bạch tạng, bao gồm đôi mắt trắng nổi bật. Thông thường, cá mập y tá có màu nâu giúp chúng ẩn mình dưới đáy biển. Việc có màu cam sáng hoặc đôi mắt trắng (trong trường hợp bạch tạng) khiến chúng dễ bị nhìn thấy hơn, đồng nghĩa với việc dễ bị các loài săn mồi khác tấn công.

Khác với hầu hết các loài cá mập phải liên tục bơi để thở, cá mập y tá có cơ quan bơm đặc biệt ở khoang miệng, cho phép chúng hít thở ngay cả khi không bơi.

Một số nhà nghiên cứu cho rằng những con vật mắc chứng xanthism thường có tỉ lệ sống sót thấp hơn, song các nhà khoa học khác lại không tin như vậy.

Xanthism thường bắt nguồn từ một đột biến gen, nhưng các yếu tố khác như chế độ ăn uống cũng có thể ảnh hưởng đến sắc tố da. Các nhà nghiên cứu cho biết cần thêm nhiều nghiên cứu để xác định rõ nguyên nhân di truyền hay môi trường đứng sau hiện tượng hiếm gặp này ở cá mập.

Trong thế giới động vật, xanthism cực kỳ hiếm, chỉ ghi nhận ở một số loài cá, chim và bò sát. Hiện tượng này từng tạo ra cá nước ngọt màu vàng rực, chim vẹt và chim hoàng yến với bộ lông vàng óng, cũng như một số trường hợp rắn và thằn lằn có màu vàng bất thường.

Ngược với xanthism là axanthism, tức chứng thiếu hụt sắc tố vàng.

Trong khi đó, bạch tạng (albinism) là do thiếu hụt melanin, gây nên da nhạt màu và mắt trắng hoặc đỏ, đồng thời làm tăng độ nhạy cảm với ánh nắng mặt trời.